Portrèt: Gijs van den Heuvel

KRALENDIJK – E protekshon di monumento na Boneiru for di 2009 ta reglá den e Dekreto di Monumento. Ocho aña despues tin solamente 25 monumento riba e lista di monumento. E proseso ta kana masha poko poko. Gobièrnu ta duna atenshon espesialmente na e banda kant’i laman di Kralendijk, e bulevar kaminda turista krusero ta yega i ku ta forma e parti representativo di Boneiru.

Riba un konsepto di lista na e Plan di Desaroyo di Espasio Boneiru (ROB, Ruimtelijk Ontwikkelingsplan) tin 637 monumento pa protehá. E lista ta varia di Fort Oranje (1639) te kas simpel karakterístiko di kuminsamentu di siglo 19 i 20. E edifisionan ta plamá riba henter Boneiru.

Miembronan di direktiva Evert Piar (tesorero), Hans Rietveld (presidente) i Pieter Paulussen (sekretario) di Monumentenzorg

A lanta e fundashon Monumentenzorg ku ya kaba tabata eksisti, atrobe, ku un direktiva nobo. Presidente Hans Rietveld mes ya kaba for di 1996 ta aktivo ku protekshon i mantenshon di monumento. E ta un di e inisiadónan di e lista di konsepto. Huntu ku e direktiva e ta un di esnan ku ta traha hopi pa e maneho di monumento. Nèt na tempu a lanta un struktura bon.

Awor tin un Konseho di Monumento ku ta konsehá gobièrnu i na desèmber 2016 a landa e Fondo di Monumento pa e finansiamentu. E Fondo Nashonal pa Restorashon di Reino lo a stòp di duna sèn na yanüari di 2017.

Lanthùis Karpata ta dekaí

“Awor nos por dediká nos na e tarea pakiko nos a lanta:, segun Rietveld. “Pa atkirí edifisio monumental i restorá i eksplotá nan.” Pa esaki mester deskribí e edifisionan promé i pone nan riba e lista di monumento protehá. Na 2012 a pone e promé diessinku edifisionan riba e lista. “Lástimamente esaki no ta kore bon ainda. Den e registro di monumento protehá awor tin 25 edifisio. E planifikashon tabata pa sinkuenta bini aserka pa aña”, Rietveld ta bisa.

Tesorero Evert Piar: “E proseso pa protekshon mester finalisá ainda, sino nos no por siguí.” Tres aña pasá tabatin un eksperto di Kòrsou ku ker a deskribí e edifisionan, pero ku e tumamentu di desishon poko poko di gobièrnu e persona a hala afó. Awor ta un tiki un tiki so esaki ta sosodé. Entre otro e lanthùis konosí Karpata na e kaminda popular di turista ainda no ta riba e lista. E lanthùis ta den dekadensha serio. Monumentenzorg tin e plannan kla i ta spera di por kuminsá otro aña.

Pa e proyekto Cocari na Rincon a sera un akuerdo spesial pa por restor’é

Monumentenzorg lo tin gana di introdusí e modelo kurasoleño di kuido di monumento na Boneiru, inkluso un areglo fiskal pa drechamentu di monumento “Esaki no ta eksistí na Boneiru”, Piar ta bisa.

Diputado Nina den Heyer a primintí Monumentenzorg ku e ke papia e luna aki mes. P’esei e direktiva di Monumentenzorg no opstante e kaminda pisá tòg tin speransa.