Mucha na Sinterklaasjournaal – potrèt: NTR

Mucha na Sinterklaasjournaal – potrèt: NTR

HILVERSUM – E investigashon sientífiko ku mester a trese klaridat tokante e eksperensia di zwarte piet serka mucha koló skur, a faya. Mayornan apénas a registrá.

Katedrátiko Judi Mesman ku ta guia e investigashon ta bisa ku ‘berdaderamente e no tin un idea pakiko’. “Aña pasa den e mésun investigashon bou di mucha blanku nos a haña sigur 200 reakshon. E aña aki nos a kuminsá hopi mas trempan i nos a buska hende mas aktivamente, pero tòg ta dies registrashon so nos a haña. Mi tin basta eksperensia komo investigadó, pero esaki si nunka no a pasa mi.”

Deskonfiansa
E yu di Kòrsou Danitzah Jacobs (38) di Breda tin dos yu. Konsientemente e no a reakshoná riba e apelashon di Mesman riba social media. “Mesora mi a bira deskonfiá. Nos tin e rapòrt di Nashonnan Uní i e punto di bista di Kolegio pa Derecho Humano kaba, anto awor nos mester bai investigá èkstra pa hasi difísil? Esaki ta pone mi sinti ku ta tuma nos eksperensia na serio solamente si un instituto blanku saka e mésun konklushon. Ami no ke partisipá na e kos ei.”

Na e skol básiko ku Danitza su yunan ta bai tin zwarte piet ta bini ainda si. “E maneho di e skol a bisa mi ku ami ta e úniko ku tin problema ku e kos ei. Mi sa ku tin mas mayor, ma nan tin miedu di tuma akshon. Nan tin miedu pa nan yu haña un trato apart.”

Danitzah mes a pasa den esaki un bia kaba ku un di su yunan. “Skol sa ku mi ta tene mi yunan na kas ora nan laga zwarte pietnan bini skol, mi no ke konfrontá mi yunan ku esaki. Pa e motibu ei aña pasá nan no a laga mi yu hòmber partisipá ku e surprisenan. Segun e yefrou sobra di e klas no a gusta ku e no tabata t’ei ora di habri e regalonan.”

Charissa Daal (24) i su ruman muhé, di Kòrsou tambe, tin miedu ku e debate di zwarte piet lo enduresé mas.”Masha tempu no ta un debate mas sino un guera rasista. Aworó otro mayornan òf dosentenan ta bai mira bo komo un buskadó di tròbel, manera tur hende ta haña di Sylvana Simons. Mi no ke kousa mi yu fèrdrit.”

Eksklushon
E artista yu di Kòrsou i pensadó di ‘zwarte piet ta rasismo’, Quinsy Gario, ta rekonosé e situashon. “E odio, ta esei e hendenan tin miedu di dje. Aña pasá na Jan Prins School na Rotterdam mi a puntra e jefrou pakiko e muchanan den grupo seis ainda ta haña Sinterklaasjournaal mira den pouze. El a rabia. Mas despues mi a buska e yu hòmber di mi èks for di skol i m’a bin haña sa ku den pouze nan a pon’é sinta apart. Segun e jefrou, pasobra ami a pidi esaki. Mi a realisá kon vulnerabel bo yu ta ora komo mayor bo bisa algu di zwarte piet na skol. Ke men mi por imaginá mi masha bon ku mayornan lo pensa dos bia ora un invitashon asina pa un investigashon pasa.”

Skolnan básiko tambe ta reservá; dieskuater skol básiko den randstad a haña e petishon pa kompartí e invitashon ku mayornan, pero niun di e skolnan no ker a partisipá, skolnan di Fundashon Sirius di Amsterdam tampoko. “No ta tene e diskushon mas na nos skolnan, pasobra nos tin añanan largu kaba sin zwarte piet. Ke men nos no ta investigá aktivamente kon e muchanan ta pensa den esaki”, e direktor athunto Hubert de Waard di Fundashon Sirius ta bisa. “E fundashon a pone un silensio di medionan di komunikashon pa no laga e diskushon lanta i pa evitá mensahe di odio derechista ekstremista.”

Otro investigashon
Pa motibu di muchu tiki partisipante e investigashon di Mesman a faya ofisialmente. “Nos meta tabata minimalmente 100 partisipannte. Nos lo a keda kontentu ku ochenta mes. Pero dies di bèrdè mes no ta representativo pa un investigashon sientífiko. Mi no sa si nos lo ripití e investigashon otro aña. Kisas nos mester buska pa sa promé pakiko tabatin asina poko registrashon.”

Outor Natasja Gibbs