James Murray - potrèt: 24ora

James Murray nunka no a haña tratamentu den e 33 aña ku e tin será pa su personalidat antisosial – potrèt: 24ora

WILLEMSTAD – “No ta un punto di diskushon si mester bini un klinika di tbs. (Tbs ta e abreviashon di ‘ter beschikkingstelling’ na hulandes. E ta nifiká un medida hudisial ku ta pone un detenido na disposishon di gobièrnu pa tratamentu sikiátriko). Na momentu ku den bo propio Kodigo Penal bo inkluí un medida di tbs, komo pais bo mester pèrkurá pa tin fasilidat.” Asina Annemarie Marchena-Slot, dekano di Facultat di Lei na UNA, ta bisa.

 
For di añanan sesenta tin un proposishon pa introdusí tbs na Kòrsou. “Esaki no a sosodé nunka ku e argumento ku nos no tin fasilidat p’esaki. Ku introdukshon di e kódigo penal nobo na 2011 a antisipá eksaktamente riba esaki”, e dekano ta bisa.

 
Lei di ehekushon
E úniko ku ta falta ta e lei di ehekushon. “Mi ta kere ku tur hende ku ta traha ku derecho penal ta di opinion ku e lei mester tabat’ei dia bieu.”

 
Ministerio Públiko (OM) tambe ta bisa ku no tin fasilidat pa trata detenido ku un defekto di desaroyo of un keho síkiko. OM ta rekordá algun ehèmpel resien: Moustapha Khalesi na yüli di 2012 a hinka un ko-studiante mata den un atake sikótiko. Lo no tabatin akohida adekuá p’e. Un hende muhé franses na yanüari di 2013 a mata su kasá i su yu hòmber outista pa despues mata su kurpa den prizòn. Pero e ehèmpel di mas konosí ta e kaso di James Murray.

 
Na 1979 Murray a mata Darley Lai di seis aña i el a haña kastigu di bida largu. Den e kódigo nobo banda di e medida di tbs a inkluí tambe e posibilidat di libertat kondishonal pa hende ku kastigu di bida largu. Na 2011 Murray su kaso a bini dilanti. Den e 33 aña ku e tabata será nunka no a trat’é pa su personalidat antisosial. Entre otro pa e motibu aki a rechasá su petishon.

 
Korte Oropeo pa Derecho Humano
Murray su abogado, Claudia Reijntjes-Wendenburg, for di promé ku a kambia e kodigo a entregá un keho na Korte Oropeo pa Derecho Humano. Pero Korte Oropeo no a aster e kestion si gobièrnu ta obligá di duna un hende kondená pa un kastigu largu den prizòn pasobra e tin un defekto sikiátriko, un tratamentu sikiátriko òf sikológiko adekuá.

 
Reijntjes-Wendenburg no por bisa ku siguridat si un tratamentu lo a oumentá Murray su chènsnan pa sali mas promé. “Naturalmente no por a pon’é riba kaya numa na 2011. Nos proposishon tabata pa krea un temporada di transishon bou di maneho strikto.”

 
Ekspertisa forénsiko
“Na Korsou ta problemátiko ku ekspertisa forénsiko ta kompletamente ousente; espesialmente ora ta trata di kaso difísil manera di Murray”, e abogado ta bisa. “E echo ku tin un sikiatro òf un sikólogo disponibel den prizòn ainda no ta meskos ku dunamentu di trato”.

 
Marchena-Slot tambe ta di akuerdo ku esaki. “Ta usa e Departamentu di Trato Forénsiko (FOBA) pa falta di un fasilidat será. Esaki no ta e lugá adekuá.”

 
Minister di Hustisia hulandes di e tempu ei Hirsch Ballin na 2008 a papia tokante e benefisio di un klínika di tbs na Aruba, un fasilidat pa hóben ku tbs na Kòrsou i un instituto sikiátriko forénsiko na Sint Maarten. Ta solamente un instansha pa hóben ku tbs ta realisá awor despues di seis aña. Ta algu ku Marchena-Slot, ku na 2012 a promové ku su tésis ‘Detenshon di hóben na Kòrsou’, ta aploudí.

 
Mañan kapítulo II: Medida di tbs ta lei riba papel so; un bishita na e Departamentu di Tratamentu di Opservashon Forénsiko

 
Outor: Leoni Leidel-Schenk