Hopi dosente den enseñansa regular no sa braille

Hopi dosente den enseñansa regular no sa braille

WILLEMSTAD – “Bon mirá Ian lo no a biba largu”, su mama Helena Ruiz-Perreira ta konta. “Por fin e ta bai bon i aktualmente e tin nuebe aña di edat. Mentalmente e ta algun aña mas hóben.” Ian ta un mucha hòmber siegu ku probablemente ta outista. E tin gana di siña pero no tin niun instansha kaminda e por sigui enseñansa.

 
Mucha ku ta siegu i ku tin un hèndikèp mental tambe na Kòrsou ta pasa den difikultat. “E muchanan aki no por partisipá na enseñansa regular ni tampoko na enseñansa speshal”, manager di kuido na Pro Bista, Jumarie Chap, ta bisa.

 

 
Aktualmente ainda Ian por akudí na e Sentro di Kuido Médiko Ortopedagógiko, un instansha ku ta ofresé un programa na mucha di tres te shete aña ku un defekto di desaroyo.

 
“Ku yudansa di un supervisor nos por rèk e kos un poko, pero rib’un dia a kaba. Probablemente Ian ta outista, pero aki nos no tin bon tèst pa haña sa sigur. Di tur manera e no por bai skol regular, e klasnan ta muchu grandi. Entretantu e ta bira mas grandi i tin gana di siña mas, pero no tin niun hende ku por yud’é”, Ruiz-Perreira ta bisa.

 
No tin braille
Na Kòrsou no tin enseñansa pa alumno siegu òf surdu. Mucha surdu òf ku no ta tende bon por bai e skolnan pa enseñansa speshal. Mucha siegu òf ku no ta mira bon mayoria parti ta bai un skol regular. Na e skolnan aki semper tin dosente ta traha ku sa braille òf ku tin eksperiensha ku mucha siegu.

 
Fundashon Pro Bista ta e úniko instansha na Kòrsou pa hende siegu òf ku no ta mira bon. Nan tin un departamentu pa mucha te 25 aña ku ta sigui enseñansa ainda i un departamento pa hende ku ta traha. “Nos ta duna lès di braille i nos ta supervisá mucha i dosente den enseñansa”, Chap ta konta. Mucha manera Ian por akudí serka nos pa terapia, ma nos no ta duna enseñansa. Aktualmente no tin niun kaminda ku mucha ku hèndikèp múltipel por akudí.”

 
Normalmente mayornan ta skohe un skol regular i djei Pro Bista ta informá si e dosente ta dispuesto di yuda e mucha, esta e dosente mester siña braille. “Sa sosodé ku e dosente no ke riska esaki anto nos mester buska un otro skol. Si e dosente ta di akuerdo, Pro Bista ta keda envolví kontínuamente den e trayekto di siñamentu. Hopi be nos mes mester tradusí e hùiswèrk òf e tekstonan den braille, komo ku no tin guia ambulante di enseñansa na Kòrsou.”

 
Tradukshon di hùiswèrk
Pro Bista ta haña supsidio di Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten ku ta kai bou di ministerio di Finansa. Enseñansa no ta den nan pakete di tarea. Pro Bista ta trata di yena e parti aki ku donashon, pero e situashon no ta ideal. For di poko tempu nos tin ayudo si for di Dienst Openbare Scholen. Nan tin un supervisor ku ta yuda nos ku alumno di nan skolnan, pero pa tur otro skol nos ta nos so.” ‘Nos’den e kaso aki ke men dos trahadó di Pro Bista, e otro ocho trahadónan ta supervisá adulto den nan karera.

 
Ministerio
Ian su mama un aña pasá a buska kontakto ku e minister di Enseñansa di e tempu ei Rubia Bitorina. Pero ku e kambio di minister lástimamente nada no a resultá for di esaki. “Mester keda warda i tanten mi mes ta purba siña algu tokante dunamentu di lès. Mi no tin eksperiensha, ma mi mester hasi algu.”

 
Outor: Elisa Koek