Direktor Angel Bermudez na su resepshon di despedida – potrèt: Belkis Osepa

Direktor Angel Bermudez na su resepshon di despedida – potrèt: Belkis Osepa

KRALENDIJK – No ta e preshon kolektivo di gastu sino e kobramentu efektivo di belásten ku ta influenshá e entrada disponibel di habitante di Hulanda Karibense. Esei ta opinion di direktor saliente di Servisio di Belásten di Hulanda Karibense (BCN) Angel Bermudez.

 
Entrante promé di yüli Bermudez ta despedí komo direktor di BCN. El a manehá e servisio for di kuminsamentu riba promé di yanüari 2011. Un servisio ku tin diferente departamentu ta kai bou di dje, duana tambe. Bermudez tabata enlkargá alabes ku introdukshon di e lei di belásten nobo di BES riba 10-10-10.

Belkis Osepa ta papia ku Angel Bermudez

E kehonan tokante e konsekuenshanan di e sistema nobo di belásten ta yega su ofisina. Meskos ku keho tokante dòlarisashon, e preshon kolektivo di gastu i e forsa di kompra ku a bira hopi ménos pa pueblo di Boneiru, Sint Eustatius i Saba.

 
Flùit
BCN no ta popular. Bermudez: “Ta nos tarea pa apelá na hende pa paga nan belásten. Ta nan kontribushon na tesoro públiko manera ta stipulá den legislashon fiskal. Niun hende no ta drenta aki ta flùit anto bisa: m’a bin paga mi belásten awe.”

 
Habitante di Hulanda Karibense for di 10-10-10 ta keha di pèrdida di forsa di kompra. Espesialmente hende ku un entrada chikí ta pasa hopi trabou.Por ehèmpel kompra diario na Boneiru ta 44 porshento mas karu ku na Hulanda. Segun e bònt di konsumidó boneriano Unkobon e oumento enorme di e preshon di gastu kolektivo ta hunga un papel serka e preisnan haltu. Pero segun un investigashon di forsa di kompra di e ofisina di investigashon Ecorys e preisnan haltu tin poko relashon ku e kambio di sistema despues di 10-10-10.

 
No tin estadístika
Bermudez ta rekonosé ku kisas tin ménos plaka pa gasta na e islanan. Segun e esaki por ta konsekuensha di inflashon, kaminda entrada no ta oumentá pareu ku preis subi. Ainda e no ta konvensí ku e oumento di gastu ta relatá na e sistema fiskal nobo. “Mi no a mira estadístika ku ta prueba esaki. E efektividat di nos trabou si por tin influensha riba e entrada ku tin pa gasta. Awendia riba término kòrtiku hende sa eksáktamente kiko nan mester paga na belásten. En berdat ta kita un parti di e entrada ku por gasta pa kumpli ku e deber di paga belásten.” BCN ke evitá retraso grandi di kobramentu, manera tabatin promé ku e kambio estatal.

 
E direktor ta menta mas faktor ku por ta di influensha riba e forsa di kompra. Banda di e inflashon di 2011 i 2012 dòlarisashon tambe a kousa un oumento enorme di gastu. “Nos ta konsiente ku un kantidat di grupo den komunidat, manera hende grandi di edat i hende ku sueldo mínimo ta pasa trabou. Pero nèt e gruponan ei no ta kai bou di legislashon di belásten. Nan ta den e kategoria liber di belásten di 1.200 dòler pa aña. E legislashon fiskal nobo no ta toka nan.”

 
Brel oropeo
Bermudez ta haña importante pa enfatisá ku e servisio tin un tarea ehekutivo. Den Haag ta stipulá e legislashon fiskal. Ta posibel ku a wak esaki ku un brel oropeo ora a skibié i ku e no ta aplikabel un dos tres den Karibe. Nos ta trata di interpretá e legislashon di un manera ku e ta transparente pa BES.”

 
Si resultá ku ta nesesario lo kambia kos si ehekushon di un lei di belásten no sali bon. E servisio ta notifiká Den Haag i despues di deliberashon ta hasi adaptashon. Esaki a sosodé ku e Algemene Bestedingsbelasting (ABB) i ku e belásten di propiedat inmóbil.

 

Outor: Belkis Osepa