Hopi mucha ku outismo mester di guia èkstra

Hopi mucha ku outismo mester di guia èkstra

WILLEMSTAD – “Mayornan di mucha outista hopi be no tin un idea kiko outismo ke men”, Sandra Hollemans ta konta. E ta duna lès na Myrna Dovale School na nuebe mucha di kua sinku tin un forma di outismo. Segun e, tin be ta te despues di hopi aña e mayornan ta realisá ku outismo no ta kita di mes.

 
Entretantu instanshanan dirigí na outismo ta lucha pa mantené nan posishon. Pa falta di plaka Fundashon Outismo Kòrsou ta sera su portanan den un luna i e futuro di Stichting Opvoedingsondersteuning aan Kinderen met een Handicap (SOKH, Fundashon pa Sosten di Edukashon di Mucha ku un Hèndikèp, trad.) ta pinta skur.

 
“Na 2009 a reservá un suma a base di 50 persona, entretantu nan a bira kasi 80”, fundadó di SOKH Inge Boutier ta bisa. “Mester transportá e 80 personanan aki, duna nan kuminda i guia nan.”

 
Akshon rápido
Aña pasá Boutier a traha un plan pa inkorporá e fundashon serka Stichting voor Gehandicapten en Revalidatiezorg (SGR, Fundashon pa Kuido di Hende ku Hèndikèp i di Revalidashon, trad.) pero Sociale Verzekeringsbank (SVB) mester aprobá esaki. Ounke ku tur partido ta entusiasmá e proseso ta dura largu. “SVB ta positivo, pero ke hasi mas investigashon. Entretantu nos falta miles di florin pa luna. Un kos mester sosodé lihé pasobra lo ta piká si nos tambe mester sera.”

 
Eddy Chrestian, presidente di Asosiashon pa Outismo Kòrsou (AAC), mes tin un yu outista. E maestra di lúshiskol a pone esaki bou di su atenshon. E mes no por a kompronde e komportashon di su yu hòmber. “Mi no tabata sa nada di outismo i mi no tabata rekonos’é. Na Kòrsou ainda no ta rekonosé outismo, mientras ku ta debidamente importante pa hende bira mas konsiente.”

 
Tabú
Na Kòrsou nunka no a hasi un investigashon ofishal di outismo. E kantidat di persona ku ta konosí ku nan tin outismo, segun Chrestian ta bou di e porsentahe di mayoria pais. Ta posibel ku esaki ta pasobra hopi hende ku yu outista ta muda, pero chèns ta grandi ku tin mas outista ta kana rònt ku ta konosí. “Mayoria di mayornan no konosé e tokenan típikamente outista”, Hollemans ta konta. Mi ta konta nan esaki, pero nan no tin niun idea. Ademas ainda tin un tabú riba mucha ‘speshal’, mayornan ta preferá di no rekonosé ku nan yu ta speshal. E muchanan aki ta bin resultá na skol regular sin guia.”

 
Akseptashon
Chrestian su yu hòmber tabatin mas o ménos kuater aña ora a diagnostik’é ku outismo. E tabatin PDD-NOS, un defekto di spektro di outismo. Naturalmente Chrestian a spanta. “Mi no tabatin un idea kiko outismo ta enserá ke men mi a bai investigá. E ora ei m’a realisá ku mi yu hòmber lo hañ’é ku hopi problema i ku su bida lo bira hopi mas difísil ku di otro mucha. Naturalmente ta difísil pa aseptá. Mi ta komprondé tambe ku mayornan ta spera ku e kos ta kita, pero mayoria be ta bai mas mihó un temporada pa despues bini un rekaida i bo mester aseptá ku bo yu ta outista.”

 
Rekonosementu
Chrestian a mira hopi progreso último diessinku aña na Kòrsou, pero ta spera mas. “ACC ta boga pa rekonosementu di outismo den e maneho di hende ku hèndikèp. Outismo ta un limitashon den bo funshonamentu ke men un hèndikèp. Ainda tin mucha sinta nan kas ku no por bai niun kaminda mientras ku tur hende tin derecho riba e ayudo adekuá i un lugá den komunidat.

 
Outor: Elisa Koek