E tiroteo na Hato na yüli di e aña aki tabata un likidashon entre e guènnan No Limit Soldiers i Buena Vista City – potrèt: José de Bruin

E tiroteo na Hato na yüli di e aña aki tabata un likidashon entre e guènnan No Limit Soldiers i Buena Vista City – potrèt: José de Bruin

WILLEMSTAD – Guèn i pobresa por tene man. Kaminda tin guèn tin pobresa, ma no tur kaminda ku tin pobresa tin guèn tambe.

Asina e kriminólogo merikano Ed Maguire ta bisa. E ta kore ku e kriminólogo kurasoleño Nelly Schotborgh den e barionan mas pober – Koraal Specht, Seru Papaya, Otrobanda, Buena Vista, Seru Fortuna – di Kòrsou. “E isla aki visibelmente a hañ’é ku banda na okashon di e asesinato di Helmin Wiels i e tiroteo na aeropuerto. Ta p’esei a manda buska mi.”

Grafiti
Riba kaya no tin hopi señal ku tin banda aktivo, Maguire ta ripará. “Mi ta kere ku Korsou ta un di e áreanan den e region aki ku por haña lo mas mínimo grafiti relashoná ku guèn riba kaya. Na hopi pais ta di e manera aki nan ta ekspresá nan mes, pero aki kasi bo no ta mir’é.” Riba su telefon Maguire ta mustra potrèt di grafiti ku el a topa, pero mas ku poko palabra malu na papiamentu e no tin.

Un polis ta kore rònt riba un gira ku Schotborgh i Maguire. “Hóben riba baiskel ta flùit otro ora nan mira nos i nan ta plama. Eseinan ta diler di droga”, e polis ta konta. E konosé e historianan den e barionan aki i e sa kiko ta sosodé tras di e portanan di kas. Violensia doméstiko, tiner na estado, desempleo i hóben ku no ta bai skol mas. “Loke mi ta ripará ta e falta di perspektiva den e barionan aki”, Schotborgh ta bisa. Kuantu banda Kòrsou tin, segun e ta difísil pa bisa. “Tin diferente agrupashon kriminal ku a duna nan mes un nòmber. No ta tur ora nan ta mará na un bario i tin be nan ta koperá ku otro.”

25 asesinato pa aña
Ta dependé ki tipo di delitu kriminal tin planea – atrako armá, asesinato, bendementu di droga – kua agrupashon kriminal ta rekurí na dje, Schotborgh ta konta. “E kos aki tin añanan largu ta krese, nos tin un problemasia kriminal basta kompliká. Di un gran kantidat di atrako te ku un sifra haltu di asesinato i homisidio. Ku un promedio di 25 asesinato pa aña riba un kantidat di 150.000 habitante nos ta yega serka di tòp dies mundial.”

Tin sufisiente rapòrt. Schotborgh: Di un banda mi ta positivamente sorprendí tokante e loke nos tin na dato. Di otro banda no ta kompartí informashon ku otro. Nos sa asina tantu tempu kaba ku kosnan no ta bayendo bon, pero aparentemente nos no ta logra pa kuminsá ehekutá e rekomendashonnan.” Maguire ta indiká ku Kòrsou no tin nodi di inventá wil di nobo. “Ta trata di prevenshon, intervenshon i represhon di e problemasia di banda.”

Hopi hende ta bini
Durante un enkuentro pa diferente ministerio hopi hende ta bini, Maguire ta bisa. “Esaki ta prometedor. Mi a duna nan manera pa nan hèndel tur tres e puntonan. E ministerionan no por solushoná e problema nan so. Nan tin mester di komunidat. Pa motibu di problema di korupshon hende tin miedu di ta envolví, nan ta sera nan wowo. Si pueblo ta dispuesto na koperá ta dependé di e echo si nan ta konfia polis.”

Misa i deporte
Ora e gira kaba, Maguire a mira dos kos ku ta duna speransa. “Tin hopi hungamentu di beisbòl, e deporte aki ta biba den bario i bou di e hóbennan. Banda di esaki tin hopi misa i a bisa mi ku ta bon bishitá. Esakinan ta dos faktor ku ta protehá i ku ta masha importante pa hóben pa keda riba e kaminda stret.”

Outor: Anneke Polak