Poppy Rodriguez ta lesa pa Zhena i Zhane foto Belkis Osepa

Poppy Rodriguez ta lesa pa Zhena i Zhane foto Belkis Osepa

KRALENDIJK – Mas mucha na Boneiru mester haña e motivashon pa lesa regularmente. Fundashon Lesa Ta Dushi (FLTD) a terminá su proyekto piloto di dies siman pa lesa na kas ku mucha. Mas ku binti mucha boneriano a haña bishita na kas di un lesadó boluntario. E falta di motivashon pa lesa, ta stroba vários a mucha boneriano pa komprondé bon kiko nan ta lesa, asina Xiomara Frans-Muller presidente di Fundashon Lesa Ta Dushi (FLTD) ta bisa.

E proyekto a duna su fruta, segun Frans-Muller. Alabes e ta bisa ku esaki ta djis un start, pasobra tin masha hopi mucha ku mester e motivashon pa lesa. Ta mira e konsekuensha dje falta di lesa regular, segun Frans-Muller.

Un reportahe di Belkis Osepa

Skol sekundario
Frans-Muller: “Nos ta mira klaramente ku na skol sekundario tin hopi mucha ku problema pa komprondé kiko nan ta lesa (begrijpend lezen). Te na ora nan por lesa téknikamente bon (technisch lezen), tòg nan no sa kiko nan a lesa. Por traha riba esakii na skol sekundario, pero mihó ta si atendé esaki ya kaba na skol básiko.”

Poppy Rodriguez ta un dje lesadó boluntario ku a partisiá n’é proyekto di lesamentu piloto di FLTD. Tur siman e ta bishitá Zhena (6), Zhane (4) i Zhea Ayubi (2). Rodriguez ta mira e importansha pa stimulá mucha lesa. “Lesamentu ta nesesario den desaroyo di un mucha. Nan ta haña e stimulashon pa kohe un buki, habri’é pa sa kiko tin den dje. Lesa ta habri nan kuriosidat.”

Interkambio
Zhena i Zhane ta kologá na lep di Rodriguez pa no pèrdè niun palabra. Despues di lesa for di buki e ta interkambiá ku e muchanan tokante kiko a lesa. “Mi ta chèk si e mucha a skucha bon. Tin bes ta difiísil pa e mucha mantené su atenshon pa largu tempu. Mi ta hasi pregunta pa wak si el a kapta e istoria i e mensahe.”

Zamir Ayubi ta stimulá su yunan pa lesa. E ta mira e importansha di lesamentu. “Mi mes semper a gusta lesa i sa ku lesamentu ta amplia bo konosementu general.  Tur dia di nobo bo ta bira un tiki mas sabi. Mi ta wak e desaroyo den nan ku nan tin hamber pa lesa i pa sa mas pa medio di lesamentu.”

Enkuesta
Zhena, Zhane i Zhea  ya ta bon motivá pa lesa regular. Pero for di un enkuesta ku FLTD a hasi bou di muchanan ku ta bai skol básiko a sali na kla ku hopi mucha na Boneiru no ta sufisiente motivá pa lesa. Tin hopi ku mester e stimulashon ei. Frans-Muller ta konfirmá esaki. “Si e mucha ta karesé di motivashon, e ta stroba su edukashon general apesar di tur e ekiponan moderno  ku tin den enseñansa.”

Frans-Muller ta bisa di ta konsiente di e motibunan p’é falta di motivashon pa lesa. Serka hopi di famia ku un adulto na kabes, e mester traha henter dia i ora e yega kas kansá ta djis un ratu e por ta huntu ku e muchanan. “Ta un realidat amargo. Si e mama ei tin por ehèmpel mitar di dia liber, e por dediká e tempu na kas ku e muchanan. Anto si bin un kampaña di konsientisashon i guia di trahadónan sosial profeshonal pa e mamanan soltero aki, nan mes por sigui motivá i stimulá nan yunan, pero ehèmpel pa ku lesamentu.”

Atenshon
FLTD ta spera ku lo kontinuá ku e proyekto di lesamentu na kas di e mucha i p’asina mas mucha por partisipá. “Mare nos por yega asina leu ku sektor empresarial ta laga e mamanan trahadó baha mei ora pa siman mas tempran for di trabou, ya nan mes ta bira boluntario i koperá den enseñansa di nan yu.”

Outor Belkis Osepa