Tin hortikultor ta warda ‘awa grátis’ di gobièrnu mas ku un aña i mei kaba | potrèt Elisa Koek

Tin hortikultor ta warda ‘awa grátis’ di gobièrnu mas ku un aña i mei kaba | potrèt Elisa Koek

KÒRSOU – Marva Veijler i su kasá tin un diferensha di opinion den supermerkado. Marva ke kome kousebant i su kasa ke kome algu diferente.. “Kousebant i yambo nos por paga ainda, sobrá di e preisnan di bèrdura ta muchu haltu”, Marva ta bisa. Su kasá ta komprondé pero e ta keda riba su punto. “E kousebant ta koló maron anto kasi e no tin sabor”, e ta bisa na un manera iritá.

Bèrdura i fruta ta keda karu na Kòrsou i esaki no ta straño. Hende i kompania ku ta kultivá produkto nan mes masha lihé ta haña nan ku un problema di awa. “Si bo ke laga algu krese bo mester invertí”, Jan Francke ku mas ku dies aña pasá a kuminsá kultivá na plantashon Daniel, ta bisa. Berber van Beek, permakulturista ta añadí: “Sin awa bo no por funshoná.”

E hendenan ku ta kultivá na kas na Kòrsou por haña awa grátis. Via e departamento Maneho Agrario i Peska (ántes Landbouw, Veeteelt en Visserij) di Ministerio di Salubridat, Naturalesa i Medio Ambiente, nan por pidi esaki. Un bon plan, Provacia Mercelina a pensa i el a pidi e ‘awa grátis’ algun luna pasá. “Te awe mi no mira ni tende nada. Mi mes ta paga e awa, ma mi no por wanta esaki muchu mas. Normalmente mi tabata paga 25 florin pa luna i awor ta 150 florin. Mercelina no ta su so. Tin hortikultor tin un aña i mei ta warda awa kaba.

Pilot
Trahadó den maneho Stanley Martina ta konfirmá e problema. E ta bisa ku e lista di espera ta largu pasobra nan tabatin un trùk so i e ta dañá. “Entretantu nos a haña ayudo si: PdVSA a pone un trùk disponibel i un persona privá tambe.” Martina ta splika ku e proyekto ta un pilot ainda. “Nos ta trahando riba dos trùk èkstra pa suministrashon di awa i e proyekto ta kue forma mas i mas.” Pero por lo pronto no tin un solushon pa e kultivadónan di kas.

tuinieren

Invershon
Pa Francke e suministrashon grátis di awa no ta un opshon: e mester di hopi mas awa i p’esei el a instalá un sistema. Pa protehá su matanan kontra solo el a pone gasa di sombra rònt di nan. Esaki ta protehá kontra bestia tambe ku ke kome tur kos den su kurá. “Nunka bo no por protehá bo matanan kompletamente i pa kunukero chikí esaki ta un problema grandi. Si bestia kome dies porshento di mi matanan mes, ainda mi ta sobra sufisiente. Si nan kome e mesun kantidat serka e kunukeronan chikí nan ta sobra nèt tres rama.” Ora puntr’é si kultivashon di mata na kas ta bal e invershon Francke ta bon kla: “Si bo buska bon informashon i invertí den awa, sistema, kòmpòst i protekshon, bo por sobra algu. Bo no ta bira riku si.”

Spar awa efisientemente
Van Beek ta usa entre otro téknika for di permakultura pa spar awa. Via kònteiner ku ta konektá na otro i na e dak, e ta fangu awa i pa medio di tapa tera ku blachi e awa ta evaporá ménos lihé.
Segun Van Beek e suministrashon di awa grátis ta un bon medida di gobièrnu pero no esun di mas efisiente. “Pa aña tin mas ku 550 milimeter di awaseru ta kai i nos mester fangu esaki. Lástimamente kompra di un kònteiner ta un gastu grandi pa hopi hende. Gobièrnu lo mester supsidiá esaki ya tur hende por fangu awa. Ku awa Kòrsou ta un paraiso.”

Outor Elisa Koek