‘Bai bo pais bèk pa vakashon so, pasobra tin un mihó futuro den eksterior’, asina tabatin skibí riba un bòrchi di un protesta anterior di venesolano na Wilhelminaplein – potrèt: Anneke Polak

‘Bai bo pais bèk pa vakashon so, pasobra tin un mihó futuro den eksterior’, asina tabatin skibí riba un bòrchi di un protesta anterior di venesolano na Wilhelminaplein – potrèt: Anneke Polak

WILLEMSTAD – Te ainda ta manera e miedu di refugiado ekonómiko for di Venezuela ta pió ku e problema. Wardakosta e aña aki a interseptá solamente un boto ku nuebe hende ilegal dilanti kosta di Aruba. No tin sifra di servisio di imigrashon.

“Pa mayoria di venesolano imigrashon no ta un opshon niun ora so, nan no ke sali for di nan pais”, e venesolano Antonio Rebolledo ku for di 1983 ta biba na Kòrsou, ta bisa. E ta mira mas venosolano riba e isla si, pero e mayoria ta bini pa wak si nan por hasi negoshi aki. “Si nan no logra aki pero na Chile òf Méhiko si, nan ta bai ei.”

Kalidat di bida
Te 2013 Rebolledo tabata bai su pais bèk tur aña pa bishitá su tata i sobrá famia. “Bo por mira na e pañanan ku e hendenan ta i bisti i e outonan riba kaya ku e lugá a bira mas pober. E hendenan ta trata di keda hasi nan trabou pero e kalidat di bida ta bira ménos. Tur kos ta polítika, asta e koló di e unifòrm di trabou ta polítiko. E pais a militarisá. Espesialmente e último sinku añanan. Bou di Hugo Chávez komo presidente e kos tabata bai den mésun direkshon pero na un manera mas nèchi ku awor. Sosialismo i diktadura no ta bai huntu.”

Tòg ta manera e venesolanonan no ta buska nan bienestar masalmente na Kòrsou i Aruba. Wardakosta ta èkstra alerto si i a hasi e kòntrolnan mas skèrpi. Tòg a señalá un barku so banda di Aruba. E insidente a hala atenshon pasobra dos venesolano a hoga.

Interseptá
“Bo no sa sigur si bo ta interseptá tur, ke men ta difísil pa bisa si e trend ta subi òf baha. Nos kòntròlnan mas skèrpi tin un efekto di skremènt tambe”, bosero Roderick Gouverneur di Wardakosta ta bisa. Wardakosta no ta spesifiká nan sifranan ku desendensia, ke men ta difísil pa kompará nan ku añanan anterior. “Úniko kos ku mi por bisa ta ku na 2014 Wardakosta a interseptá dos ilegal serka di Aruba i tres banda di Sint Maarten.”

Rebolledo ta ferwagt ku mayoria di venesolano ta yega Kòrsou ku avion. “Ta fásil pa kontrolá e grupo ei i nan no ta forma un problema. Ta hende ku plaka ku ta trata di habri un empresa aki. Un bon ehèmpel ta Sambil. Tur empresa ku habri ei, tin e na Venezuela tambe.” E hendenan ku yega via laman ta peligroso, e ta bisa. “Si bo usa un ‘go fast’riba laman bo ta yega aki den tres ora. Si na e momento ei no tin kòntròl, niun hende no por hasi nada.”

Minister di Hustisia Nelson Navarro anteriormente a indiká ku e lo pidi asistensia pa manehá refugiado ekonómiko. Kuantu di nan ta drenta Kòrsou ku avion i keda sin bai bèk imigrashon via su bosero di polis Alfred Suares no ke bisa. Hefe di kuerpo Mauricio Sambo no ta duna pèrmit pa públiká e sifranan ei.

For di Tweede Kamer tambe a pidi fortifikashon, pero ainda no a aserká marina, asina e bosero di Defensa den área karibense Maartje van der Maas ta laga sa. Prome minister Asjes ta kontestá ku servisio di imigrashon di Kòrsou ta traha un trabou ‘ekselente’ i ku e no ta gusta e krítika di parlamentarionan hulandes.

Struktura di seguridat
Rebolledo for di 2013 no a bai bèk mas despues ku su tata a fayesé. E no ta prekupá ku lo bini un ola di imigrashon for di su pais natal, pero e ta prekupá si pa e manera ku Kòrsou ta trata e asuntu. “E struktura di seguridat aki ta malu. Kòrsou no por hèndel e problema aki, wardakosta so no por para tur hende.”

Outor Anneke Polak