Segun Stanley Marks di OBNA piskadó mester bai dilanti ku nan tempu | potrèt: Elisa Koek

Segun Stanley Marks di OBNA piskadó mester bai dilanti ku nan tempu | potrèt: Elisa Koek

WILLEMSTAD – “Aktualmente Kòrsou no por kompetí ku e barkunan grandi. Apsolutamente ku nò.” Asina Erwin Koense, presidente di Piskadó Profeshonal ta bisa. Segun e presidente e sektor mester inová i subi laman ku trawler grandi (barku pa peskeria medio grandi òf hopi grandi). “Nos mester di plaka pa esaki.”

Aktualmente Spaña ta nabegá ku trawler bou di bandera kurasoleño pa asina no pasa nan propio kuota. E plaka ku Kòrsou ta haña p’esaki ta pa duna peskeria lokal un empuhe. Segun e piskadónan nan no ta ripará nada di esaki.

Invertí den peskeria lokal
Ku e plaka spañó lo mester a eduká piskadó pa nan mes nabegá huntu riba riba e barkunan grandi internashonal. E ora ei nan ta riba laman simannan, tin be lunanan largu. Segun piskadó profeshonal Edwin ‘Makambí’ Flameling esaki lo no sosodé. “Aktualmente nan ta laga mucha hòmber di pais ku sueldo abou bin traha pasobra niun yu di Kòrsou no ta bai hasi e trabou aki pa mil florin pa luna.”

Minister Stanley Palm (Desaroyo Ekonómiko) resientemente a firma un akuerdo ku gobièrnu spaño pa huntu kombatí peskeria ilegal na Oropa. Tur dos pais mester hunga un papel den esaki. Flameling ta pensa ku tin muchu poko plaka ta bai pa Pais Kòrsou mientras ku ta gana hopi plaka ku e trawlernan grandi. “Kasi no ta posibel ku Kòrsou ta haña solamente un mion p’esaki, ma aparentemente t’asina mes.”

Aparato i konosementu
Erwin Koense no ta ferwagt nada di gobièrnu. Si sobra algu mes di e plaka spañó, e ta disparse bai otro kaminda, e ta pensa. Koense ke pa e kurasoleñonan mes subi laman ku trawler grandi. Esei ta posibel dia e piskadonan lokal tin e mésun botonan i aparato i konosementu ku por ehèmpel Spaña.

No tin plaka pa esaki. Piskado tin muchu gastu di mantenshon i gasolin ke men ta difísil pa spar. Un fiansa tambe ta karu segun Koense. Banko di Desaroyo di Antia Hulandes (OBNA) ta duna nos fiansa ku un porsentahe di interes di 8 pa 13 porshento. Esaki ta haltu i igual na un fiansa di kualke otro banko. Ademas no ta aprobá hopi di e petishonnan.”

Stanley Marks na OBNA ta enkargá ku finansamentu di agrikultura, peskeria i krio di bestia na Kòrsou i sobrá èks Antia. 80 porshento di su klientenan ta piskadó. Marks ta konfirmá ku e porsentahenan di fiansa ta minimalmente 7 porshento. “Nunka esaki no tabata otro. Nos mesker paga nos kreditornan.”

Término largu
Segun Marks no ta plaka ta e problema sino edukashon. E tambe ta haña ku e sektor mester inová sino nunka un piskadó lo no gana mas ku un suma marginal. “Peskeria ta un bon tradishon pero e mester krese ku e tempu djawó. Bendementu di piska riba kaya ta un bon ehèmpel; ta grasioso pero sin manera pa fria e no ta higiéniko i e ta atrasá.”

Fiansa ku piskadó pidi na OBNA mayoria bia ta pa mantenshon òf kompra di un barku lokal. “Piskadó mester kuminsá pensa den término largu. E ora ei gustosamente nos ke yuda pasobra nos no tin rel di idea nobo.” Marks ta bisa ku tur fiansa ta haña un chèns, pero ta enfatisá ku nan mester ta realista si i basa riba un plan. E ta mira futuro skur pa piskadonan lokal. “Den hopi pais nan ta bai laman dianan largu pa un kohida grandi di piská, pero aki ta bai ora mester di plaka. Peskeria ta un estilo di bida na Kòrsou. Bo no or djis kambia esaki.”

Outor: Elisa Koek