Dia di Boneiru 2015 – potrèt Janita Monna

Dia di Boneiru 2015 – potrèt Janita Monna

KRALENDIJK – Un aplouso fuerte ta zona ora diputado di kultura Benito Dirksz kaba di papia. Semper el a boga pa un mihó posishon di papiamentu den enseñansa, i ku esaki e tabata representá sintimentu di hopi hende.

Dirksz a papia durante di e parti ofisial di Dia di Boneiru, ku djadumingu a selebrá na Wilhelminaplein na Kralendijk, den presensia di invitado di Saba i di promé minister interino di Kòrsou Ben Whiteman. Ku e tema ‘Papiamentu nos identidat’ e dia no solamente tabata festivo sino e tabatin un toke di polítika di idioma tambe.

Taalunie
No ta pòrnada a papia largu tokante e tópiko, Dirksz ta bisa. E diskushon ku tin aktualmente riba e isla tokante e idioma di instrukshon den enseñansa a hunga un papel den esaki. E diskushon a lanta despues di e konseho di Taalunie anteriormente e aña aki: ‘Usa hulandes pa desaroyo di konosementu i pone e muchanan den kontakto ku e idioma mas tempran posibel. Usa papiamentu na skol pa desaroyo di identidat’.

‘Un ofensa’ Fundashon Akademia Papiamentu bonerianu a haña e konseho aki. Presidente di Akademia Papiamentu Geraldine Dammers den su spich riba Dia di Bandera a enfatisá e palabranan aki. E no ta skonde tampoko ku e ta simpatisadó di enseñansa den e idioma di e isla. “Muchu bia ta hiba e diskushon aki pa motibunan emoshonal. Pero tin prueba ku si bo dominá bo idioma materno bon, bo ta siña otro idioma mas fásil. Mucha ta bira mas mòndu si nan haña lès den nan mes idioma, nan ta sinti nan mes mas sigur. Meskos ku Saba, Statia Hulanda China i Merka, Boneiru tambe tin derechi riba enseñansa den su idioma materno.”

Papiamentu
Diputado Clark Abraham ta di akuerdo kuné. E no ke pasa e lugá prominente ku hulandes tin den komunidat bonerianu , pero si ta na dje, su yunan lo haña lès na papiamentu. “Hulandes pa mayoria mucha aki ta un idioma straño, un idioma ku nan mester siña ainda. I tòg ta esei ta e idioma ku ta usa pa siña nan e otro materianan.” Komo diputado di Asuntunan Ekonómiko e ta añadi: “Papiamentu ta e ‘lingua franca’ di Boneiru, i tambe e idioma ku ta hasi negoshi aden. Pues stimulashon di uso di papiamentu ta kontribuí na desaroyo ekonómiko.”

Dosente papiamentu Edy Carolina ku ta presente na e meinta na Wilhelminaplein ta haña e konseho di Taalunie ‘vago’. “Kiko esei ke men: ‘Papiamentu pa desaroyo di identidat’? Ku ta pèrmití nos di baila i kanta den nos idioma materno?’”

Ganadó di Arte di Palabra Johnrick Anthony – potrèt: Janita Monna

Ganadó di Arte di Palabra Johnrick Anthony – potrèt: Janita Monna

E hóben Johnrick Anthony ta mustra e rikesa di e idioma, ku un deklamashon animá di e kuenta ‘Yoradó di morto’, ku el a gana e konkurso di deklamashon Arte di Palabra kuné. Su aktuashon teatral i e mímika i intonashon ku e ta usa pa interpretá e kustumber bieu di yora morto, ta demonstrá talento.

“Ainda e diskushon no a kaba”, Carolina ta pensa. “Si mucha den mi lès no komprondé kos, mi ta aklará algu na hulandes, òf spañó, òf ingles. Esaki por kontrali tambe. No ta tur kos tin nodi di ta na papiamentu, pero pakiko lo bo no por us’é komo sosten?

Situashon di idioma
Fundashon Akademia Papiamentu a pidi Eilandsraad pa insistí seka ministerio di Enseñansa, Kultura i Siensia pa tene un investigashon independiente di e situashon di idioma na Boneiru.

Outor Janita Monna