Ret Karibense ta trese un seri di artíkulo tokante e islanan di Hulanda karibense, sinku aña despues di e renobashon estatal di 10 di òktober 2010. Riba e fecha ei a desmantelá Antia Hulandes i Sint Maarten i Kòrsou a bira pais outónomo den reino. For di e dia ei Boneiru, Sint Eustatius i Saba ta ‘munisipio ekstraordinario’ di Hulanda. Aruba tin e státùs outónomo for di 1986 i no tabata forma parti mas di Antia Hulandes.

Mariëta Emers di Caribische Senioren Tilburg ta bisa ku e ta komprondé masha bon pakiko mas i mas hende grandi di Kòrsou ta haña ku Kòrsou a laga nan na kaya – potrèt di archivo: Jamila Baaziz

Mariëta Emers di Caribische Senioren Tilburg ta bisa ku e ta komprondé masha bon pakiko mas i mas hende grandi di Kòrsou ta haña ku Kòrsou a laga nan na kaya – potrèt di archivo: Jamila Baaziz

AMSTERDAM – Mienstras ku Kòrsou ta sali for di Antia na Hulanda tin diferente enkuentro sensashonal. Salanan yen i hopi hende grandi di edat presente. Sinku aña despues di 10-10-10 e grupo aki ta haña ku Kòrsou a bandoná nan.

Esnan ku ke yuda edifiká e isla mester bini bèk mas lihé posibel, asina e mensahe ta kada bes ora polítikonan di Kòrsou bishitá Hulanda. E hendenan grandi ta soña di bai bèk, pero nèt nan e gabinete na Kòrsou no ta warda ansiosamente. Kòrsou ta luchando ku enbehesimentu i si esaki sigui oumentá no ta bon pa ekonomia i seguridat sosial.

“Si, ta bèrdè ku nos lo kosta komunidat plaka. Pero no lubidá, ta nos a yuda lanta e komunidat”, segun Mariëta Emers (69) di fundashon Caribische Senioren Tilburg. “Nos ta bon biní pa nos plaka, pa nos wak mucha tambe i pa sobra ta konsiderá nos un molèster. Mi ta komprondé masha bon pakiko hopi hende grandi di edat ta sinti ku a laga nan na kaya.”

Minister plenipotesiario Marvelyne Wiels i direktor Arthur Con di FKP na Amsterdam durante un seshon di informashon – potrèt: John Samson

Minister plenipotesiario Marvelyne Wiels i direktor Arthur Con di FKP na Amsterdam durante un seshon di informashon – potrèt: John Samson

Remigrashon
Bibienda públiko kurasoleño FKP ta bini Hulanda pa seshon di informashon i nan ta buska prinsipalmente hende ku ke kumpra kas. Hende grandi di edat ku no tin kapital no tin nodi di akudí mes na gobièrnu. Na e anochi di informashon na Kas di Kòrsou e preguntanan ta trata solamente remigrashon. E hendenan grandi di edat, meskos ku sobrá presentenan, ta di opinion ku gobièrnunan kurasoleño i hulandes mester yuda nan tantu den práktika komo finansieramente ku remigrashon. Pero no tin plaka pa esaki i e prioridatnan ta diferente, segun e embahador di gobièrnu Marveline Wiels.

“Hende tin e idea ku tur nos hendenan grandi na Hulanda tin plaka. Pero esei no ta bèrdè”, Irene Hoekstra di e klup di hende grandi di edat Ban P’e na Den Haag ta bisa. Na nos fundashon tambe un hende di Kòrsou a bin papia di un proyekto di kas luho. E hendenan ku a bini a bai kas bèk desapuntá. Nos hendenan grandi hopi bia ta biba di un penshun chikí, ounke ku nan situashon na Hulanda ta poko mas stabil.”

E bieunan probablemente lo no haña un kas popular nunka mas. Si bo no ta biba na Kòrsou, bo no por para riba e lista di espera. Pasobra ta sigur 5000 habitante tin ta warda un kas asina mas ku dies aña kaba.

Kas di ansiano
Ántes bo tabata keda biba serka bo yunan te dia bo muri. Pero lástimamente esaki no t’asina mas, pasobra e yunan ke biba nan mes bida”, Mariëta Emers ta konta. I si bo por biba serka bo yu mes, pa motibu di espasio ta difísil pa bo bai ku bo kosnan. Hende a bira ménos sosial. Bo ta sinti komo hende grandi ku awor b’a bira un molèster pa esnan rònt di bo na Kòrsou.”

“No ta un opshon pa bai un kas di ansiano”, Emers ta konta. “Bo sa ku e ora ei e fin ta yega hopi seka pasobra kasi no tin nada di hasi henter dia. Pero na Hulanda tambe bo ta mira nan bai atras mentalmente i físikamente, pasobra tin hopi soledat i nos hendenan no ta sali pa nan propio kousa.”

“Ta tristu i duru pa tende ku Kòrsou no tin mester di nos”, Irene Hoekstra ta konta. “Ta pesei tòg nos ta trata di saka nan for di nan isolashon sosial i organisá enkuentronan. Tòg hopi ansiano lo haña un manera pa nan bai bèk, pasobra ta nan último soño.”

Outor John Samson