Addo Stuur di Fundashon Lesa i Skibi- potrèt: Janita Monna

Addo Stuur di Fundashon Lesa i Skibi- potrèt: Janita Monna

KRALENDIJK – 24 porshento di poblashon aktivo na Bonairu lo no por lesa ni skibi, òf no sufisientemente. Pero no tin sifra kla. Ta p’esei riba inisiativa di Fundashon Lesa i Skibi ta tene un investigashon grandi di analfabetismo. “Nos ke haña mihó bista di e problema.”

Boluntarionan di e fundashon a subi kaya e último simannan. Den negoshi, merkado, na hòspital a aserká hende pa yena e lista di pregunta. “Nos a haña un 600 formulario bèk, Addo Stuur di Fundashon Lesa i Skibi ta konta.

Frankesa
“Mi ta sorprendí pa e frankesa di e hendenan. Tin di nan ta partisipá mésora, otro mester duna un poko kurashi i tin hende ku ta ninga redondamente, hemde ta bisa ku nan no tin tempu òf ku nan no ta sostené e inisiativa.”

Ta un lista di di pregunta basta largu, i si bo no por lesa bon esei ta un problema, Stuur ta rekonosé. Ta p’esei nos ta traha ku boluntario. Nan por yuda nos ku e yenamentu di e formulario. Forma tambe ta envolví aktivamente. Forma ta ofresé trayektonan pa alfabetisashon na Boneiru.

Miedu
Stuur ta yama analfabetismo un ‘problema skondi’, ku hopi kompania ta haña nan konfronta kuné. “E kobadónan di kaya, kamareranan, trahahadónan den limpiesa – hende ku por lesa un tiki so bo ta haña espesialmente den profeshon ku mester di tiki edukashon di skol. Hende ku no por lesa òf skibi hopi bia ta biba ku miedu. Nan tin miedu ku di repente nan mester yena un formulario òf lesa un adres. Esaki ta pone ku nan ta sufri di stress òf ku nan ta traha ménos lihé. Ta un problema sosial pero tambe un problema ekonómiko.”

No ta straña Stuur ku kompanianan i otro instanshanan ta koperá ku e investigashon: “Tur hende ta kontentu ku ta hasi algu i ku ta un fundashon independiente ta hasié. Awe meinta mes un di nos boluntarionan a bai hasi un bishitá den ramo di konstrukshon. Tambe ta un kaminda ku hopi hende ku no por lesa i skibi mashá ta traha.

Skolnan
No solamente doñonan di trabou, sino skolnan na Boneiru tambe ta koperá ku e investigashon, Stuur ta konta. Nos tin enkuesta spesial pa grupo 7 i 8. Esei ta un kuatershen alumno di skol básiko. Scholengemeenschap Bonaire tambe ta partisipá. Nos ta haña tur informashon relevante si ta trata di lesa i skibi na Boneiru.”

E investigashon ta produsí sufisiente material pa yega na un enfoke di e problema. “Ora aworó e resultadonan ta konosí, nos por mira unda ta bai kuminsá, na kua edat, unda e hiatonan ta? Si bo mira ku un mucha den grupo 8 ta lesa bou di un sierto nivel, e chèns ta eksistí ku na final e ta pèrdè su abilidat di lesa.”

Resultadonan
A lanta Fundashon Lesa i Skibi, parti di Rotary, kuminsamentu di aña pa kombatí e falta di abilidat pa lesa i skibi na Boneiru. A tene e enkuestanan den diferente idioma i anónimamente. Ta ferwagt e resultadoinan di e investigashon kuminsamentu di otro aña.

Outor Janita Monna