E siman aki por bende diesseis kònteiner yen di vürwèrk serka e bendedónan registrá – potrèt: Elisa Koek

E siman aki por bende diesseis kònteiner yen di vürwèrk serka e bendedónan registrá – potrèt: Elisa Koek

WILLEMSTAD – “Kua ta zona mas duru mener? Mi no ke ko‘i kèns, henter Kòrsou mester tende”, un hòmber ku a bin kumpra vürwèrk ku su yu hòmber tiner ta puntra. E ta sali for di e stènt ku un saku yen di ‘pirate crackers’ ku lo bai laira e dianan binidero.

For di djadumingu por tira vürwèrk. Ounke tin hende ku no por warda, tin hende tambe ku no gusta e tiramentu. Tòg kasi nunka no tin tiki keho ta drenta na brantwer. “E aña aki nos no a risibí keho i den e añanan anterior kasi nada. Mayoria bia tur kos ta bai trankil”, James Wilson di e departamento di prevenshon di Brantwer ta bisa.

Den dia ta basta bon, pero ora anochi sera tur kaminda por tende algu. Klapchi, dònderbos i tur tipo di vürwèrk di adòrno ta tira de laira dia ‘den dia ‘fo Espesialmente hende ku yu chikitu i kachó ku pushi tin molèster di esaki. E promé kachónan ku a pèrdè ta riba social media kaba.

“Nos ta biba na Saliña i tur anochi e bario ta kambia bira un zona di guera,” Anouschka Jansen ta konta. Aña pasá su kachó a kore bai tres be den pániko i e muchanan di tres i seis aña tambe a turdi. “Nan ta drumi malu i nan ta lanta ta yora. Ora bispu di aña nobo yega henter famia ta kibrá i yen di stress. Ta bal lapena?

‘Mester tin vürwèrk’
Pa Mike van Holst ta bal lapena sigur: e sintimentu di fin di aña p’e ta kuminsá dia 27. E tambe tin yu, pero nan tambe a pega ku e vírùs di vürwèrk. “Nos ta wak i skucha ku henter famia. E muchanan ta gosa un mundu: kisas nan ta drumi un tiki ménos pero ta un fiesta pa nan.”
Dino de Castro a tuma e inisiativa di Klapchi.com i tur aña ta organisá un show di vürwèrk. E ta splika ku ta trata di henter e kos. “Ta trata di e ambiente, nos ta pone muzik, hende ta kumindá otro i nos tin fiesta. I vürwèrk ta un parti di esaki. Na Kòrsou nos ta apashoná.”

Tiki insidente
Na Kòrsou por sende vürwèrk di 27 di desèmber te 1 di yanüari. E simannan despues ta tolerá tiramentu di vürwèrk un te dos siman mas. “Mayoria bia ta tira e último klapchinan i esaki ta OK”, Wilson ta bisa. Si un hende tin mas ku 12.5 kilo kuné nos ta intervení despues di 1 di yanüari. Ta konfiská e vürwèrk te otro aña.”

Ta tira vürwerk simannan largu, pero tòg tin poko insidente grandi. “Sa tin hende ku kimá chikitu, pero aksidente grandi no sa sosodé. No ku mi por kòrda e todo kaso.”

E siman ku ta bini por bende 16 kònteiner di vürwèrk na seis kaminda. Brantwer a kontrolá tur e vürwèrk. Por ehèmpel nan ta chèk e material ku a traha e vürwèrk kuné i e largura di e mechanan. E aña aki nos a konfiská poko vürwèrk desaprobá: nan ta pará riba un lista i nos ta rekonosé nan mesora den kòntròl.”

Désibèl
Vürwèrk ku ta surpasá e 125 désibèl permití, tambe ta konfiská. Ora tin keho polis di medio ambiente por midi esaki, pero segun Wilson kasi no ta surpasa e norma. “Ku bientu ta parse manera t’asina, pero bon mirá tur hende semper ta tene nan na e reglanan.”

Outor Elisa Koek