Sekretario di estado Sander Dekker di OCW mester reakshoná ainda riba e konklushonnan di e gruponan di eksperto – potrèt: Suzanne Koelega

Sekretario di estado Sander Dekker di OCW mester reakshoná ainda riba e konklushonnan di e gruponan di eksperto – potrèt: Suzanne Koelega

DEN HAAG – Na ministerio hulandes di OCW (Enseñansa, Kultura i Siensia) resientemente a entrega raportahenan di e gruponan di eksperto papiamentu i hulandes. Nan a skibi un reakshon riba e konseho anterior di Taalunie, ‘Nederlands op zijn BESt’. (E mihó hulandes, estilo BES, trad.)

Ora disidí e maneho di enseñansa di idioma na Boneiru, OCW ta traha ku e loke Taalunie a haña sa. E gruponan di eksperto pa un parti importante no ta di akuerdo ku e konseho di Taalunie.

E gruponan di eksperto tur dos ta haña ku e enseñansa promé ku skol mester ta na idioma papiamentu. Na kasi tur skol bonerianu for di grupo 1 ta duna les na hulandes. Si ta na Taalunie, for di grupo 1 ta duna lès na hulandes.

Tambe e gruponan di eksperto ta haña ku por konsiderá hulandes na Boneiru komo un idioma strañero, no komo un di dos idioma. Pa papiamentu segun nan mester establesé un kuadro di referensha.

Partishon di funshon
Taalunie ta sali for di un partishon di funshon: hulandes ta e entrada pa desaroyo di konosementu. Papiamentu segun Taalunie ta espesialmente importante pa e desaroyo di e identidat kultural. Taalunie ta haña papiamentu inadekuado komo idioma di enseñansa pa motibu di e kantidat limitá di material (di lès) por eskrito.

Tur dos e gruponan di eksperto no ta di akuerdo ku e distinshon entre funshon ku Taalunie ta suponé. Ta usa tantu hulandes komo papiamentu segun tur dos grupo di eksperto den e mésun kòntèkst. Ademas un partimentu di funshon ta debilitá e idea di dos idioma igual.

Partishon 90/10
Taalunie ta konsehá pa for di skol básiko duna enseñansa 90 porshento na hulandes i pa 10 porshento na papiamentu. Tantu e grupo di eksperto hulandes komo e di papiamentu ta kontra di esaki.

E grupo di eksperto papiamentu ta haña e kambio pa hulandes muchu trempan pa alumnonan di skol básiko: “No ta efektivo pa laga un mucha, ku ainda tin poko abilidat reseptivo hulandes, funshoná kasi henter su temporada di skol na hulandes.”

Ku e poko atenshon pa papiamentu e muchanan no ta siña lesa i skibi den nan idioma materno, e grupo di eksperto papiamentu ta teme. E grupo di eksperto hulandes ta skibi di su banda ku e konekshon difikultoso na enseñansa sekundario por tres’é bèk na e poko desaroyo di idioma hulandes den e promé añanan di enseñansa básiko.

E gruponan di eksperto no ta di akuerdo ku otro tokante e pregunta kon mester dividí e atenshon pa hulandes i papiamentu antó. E grupo di eksperto papiamentu ke baha e papel ku papiamentu ta hunga entre grupo 1 i grupo 8 di 80 pa 20 porshento. E grupo di eksperto hulandes ta papia di porsentahe komparabel, pero tin diferente senario dependiente di e pregunta den kua idioma e muchanan ta siña lesa i skibi pa promé bia. (hulandes papiamentu òf tur dos pareu).

Ministerio di OCW pronto lo bini ku un reakshon riba e raportahenan.

Outor Pieter Hofmann