Ilse Navarro ta kòrda e historianan di su wela tokante e plantashi Malpais | Potrèt: Dick Drayer

Ilse Navarro ta kòrda e historianan di su wela tokante e plantashi Malpais | Potrèt: Dick Drayer

WILLEMSTAD – Atministrashon kolonial defekto ta pone ku ta difísil pa herederonan pa por prueba nan relashon ku pasado. Asina profesor Yandi Paula ta skibi den e rapòrt di investigashon di esnan ku tin derechi riba Malpais.

Tambe e diferente nòmbernan ku e pidanan di tera di Malpais a haña den kurso di e último dosshen añanan, te dia djawe ta kousa konfushon tokante e herensia di plantashi Malpais.

Na 1811 Sybrecht Van Utytrecht ta fayesé, viuda di domi Wigboldus van Rasvelt. Den su tèstamènt e ta laga un gran parti di su poseshonnan pa su 13 esklavonan, kende di e manera aki ta haña nan libertat tambe. Na 1812 ta ehekutá e tèstamènt pero no por haña e esklavonan librá niun kaminda.

Prueba
Ora e supuesto desendientenan di e esklavonan den añanan setenta di siglo pasá ke validá nan claim, nan ta dal den duru. Nan no por prueba ku nan ta desendé di ni un di e esklavonan menshoná den e tèstamènt. Pasobra ta opvio ku mester tin desendiente Bestuurscollege na 1999 ta duna òrdu na un komishon bou di maneho di profesor Jandi Paula pa investigá kon ta pará ku e situashon di poseshon di Gato/Malpais.

Masha lihé e komishon ta keda pegá pa e atministrashon kolonial defekto. Pero nan ta deskubrí si ku un trokamentu di tereno a tuma lugá ku nunka gobièrnu kolonial no a atministrá. Jandi Paula ta deskubrí e aktonan di notario di e transakshon ei den Archivo Nashonal Sentral.

Esklavo Leentje
Den e aktonan ta menta shete esklavo ku e tempu ei tin derechi riba e herensia. Tur shete ta desendiente di e esklavo Leentje, i entretantu nan a tuma nòmber manera Navarro, Ferero i Pietersz. Asina gobièrnu no por claim un herensia sin maneho mas pa su mes.

E último parti aki pa diputado Anthony Godett ta un motibu pa pidi Jandi Paula pa adaptá e rapòrt. Esaki ta ninga pa motibunan di prinsipio i e rapòrt ta disparsé den lachi di e diputado i no ta hañ’é nunka mas. Ora puntra Paula e no ke duna reakshon mas tokante su trabou pa e komishon.

Norwin Ferero riba e èks-plantashi Malpais | Potrèt : Dick Drayer

Norwin Ferero riba e èks-plantashi Malpais | Potrèt : Dick Drayer

Norwin Ferero ta tesorero di e fundashon Belangenbehartigers Rechtsopvolgers Sybrecht van Uytrecht (esnan ku ta atendé e interesnan di e herederonan legal di Sybrecht van Uytrecht, trad.) E tin desena di aña ta lucha pa rekonosementu i dunamentu bèk di e área na e desendientenan legítimo di e esklavo Leentje. Ilse Navarro, ku tambe ta desendé di Leentje, ta kont’é ku su wela ainda tabata konta di e plantashon ku tabata ekstendé riba Malpais, ku despues Kaminda di Westpunt a parti na dos. I ku e konotashon ei un otro problema ta reis: kiko eksaktamente Sybrecht van Uytrecht a laga den su tèstamènt?

Rustplaats
E desendientenan di Leentje ta claim ku Gato ta parti di Malpais ku e nòmber Rustplaats, sùit di Kaminda di Westpunt. E área kaminda Fundashon Kas Popular (FKP) ke traha kas.

Lesa aki parti II: ‘FKP ta konstruí riba tereno ku no ta di nan’

Outor Dick Drayer