Norwin Ferero riba Seru Gato, ku bista riba Plantashi Malpais | Potrèt: Dick Drayer

Norwin Ferero riba Seru Gato, ku bista riba Plantashi Malpais | Potrèt: Dick Drayer

WILLEMSTAD – Fundashon Kas Popular (FKP) ta traha kas riba tereno ku no ta di nan. Asina Norwin Ferero di e fundashon Belangenbehartigers Rechtsopvolgers van Sybrecht van Uytrecht (esnan ku ta atendé e interesnan di e herederonan legal di Sybrecht van Uytrecht, trad.)

Atministrashon kolonial i kadastral defekto a hasi e asuntu di propiedat rònt di Malpais intransparente. Profesor Jandi Paula a konstatá esaki kaba den su rapòrt di investigashon di esnan ku derecho riba Malpais. Bruamentu di nòmber i benta bou di man ta pone ku ta masha difísil pa haña sa ta ken na aña 2016 tin derechi riba kua tereno.

Segun e desendientenan di e esklavonan di Sybrecht van Uytrecht henter Malpais ta nan herensia. “Esaki ta pará den e karta di ehekushon di 1812 di e herensia”, Ferero ta bisa. E ta atmití ku mester di un bon investigashon históriko pa duna klaridat. “Ta fásil pa prueba histórikamente ku FKP ta okupá tereno ilegalmente i tambe konstruí infrastruktura ilegalmente. Djis wak den e kòntrakt di kompra di FKP. Den dje literalmente tin pará ku t’asina.

Den un documentu skibí na idioma hulandes gubernamental di 1812 ta deskribí e lugánan WEITJE (Wechi), KLEIN MALPAIS i RUSTPLAATS i ta deskribí unda nan tabata keda.

Bruamentu
“Riba mayoria di mapa ta yama Rustplaats Wechi i e ta midi 134 hèktar. E ta keda direktamente wèst di Klein Malpais”, Ferero ta bisa. “E mester keda enfátikamente pafó di e benta. Loke FKP a kumpra ta 12 pa 15 hèktar di tereno, kaminda e landhuis ta pará.” Pero Ferero ta bai un paso mas aleu: “E kompra di Wechi, ántes Klein Malpais tambe ta ilegal. Henri Beaujon na 1974 a haña e tereno den vruchtgebruik serka Shell. Kon e por a bend’é na Wechi Real Estate NV na 1991, kende despues a bend’é ku FKP na 1993?”

 
E bruamentu den e diferente nòmbernan di e terenonan na Malpais ta kuminsá na 1812. E diestres esklavonan di Sybrecht van Uytrecht na febrüari ta haña e terenonan. E doño di Klein Malpais – ku apsolutamente no ta forma parti di e herensia – Mathias van der Dijs, ta bende Klein Malpais, pero pa e preis dòbel. Na 1845 ta surgi un karta ku un di e diestres esklavonan librá a bira esklavo bèk. Un indikashon ku kisas a kita e propiedat for di e diestres esklavonan despues di ehekushon di e tèstamènt.

 
Ferero su konklushon ta ku Van der Dijs mesora a kita e herensia di e esklavonan for di nan na 1812 i ku a bende e tereno di Malpais inkluso e terenonan di esklavo Rustplaats/Gato. Si bo mira e tranke di e plantashi di Malpais riba e diferente mapanan eksistente bo ta mira ku e kuránan ta sigui na un manera natural di Seru Gato pa Rustplaats.

Suzy Römer di bishita di trabou | Potrèt: Dick Drayer

Suzy Römer di bishita di trabou | Potrèt: Dick Drayer

Suzy Römer
Minister Suzy Römer na febrüari ta tuma un desishon i ta duna FKP un pèrmit di konstrukshon pa 62 kas den e área kaminda a pone infrastruktura kaba. Segun e minister a hasi tur e trabou preparatorio hurídiko kaba i e tereno ta pará riba nòmber di FKP.

“Un investigashon históriko ku Jandi Paula a hasi pa Gato ta masha bon”, Römer ta bisa. “Pero esei no ta mi trabou. Mi ta minister di Tráfiko, Transpòrt i Planifikashon Espasial. No di Enseñansa i Kultura. Laga nan hasié. Ta yega un momento ku bo a kaba di konsehá anto e ora ei komo minister bo mester tuma un desishon. Hopi hende mester di un kas na Kòrsou. Ami ta un minister di konstrukshon.”

Lesa aki parti I: Atministrashon kolonial defekto ta sali esklavonan librá di malu

Outor Dick Drayer