"40 porshento no ta haña un sufisiente pa e materia" Potrèt: VPK

“40 porshento no ta haña un sufisiente pa e materia” Potrèt: VPK

WILLEMSTAD – Pa basta tempu dosentenan i mayornan preokupá ta konstatá ku e nivel di aritmétika i matemátika a baha signifikantemente bou di alumnonan ku ta bishitando skol di fundeshi i skol sekundario na Korsou.

Según Etienne Ys, presidente di fundashon Tur Ta Konta, aritmétika i matemátika ta sumamente importante pa desaroyo di un hende i su abilidat pa resolvé problema, meskos ku idioma ta importante pa su aptitut komunikativo. “Un mucha ku no por konta, no ta konta”, Ys deklará.

Komo tata di dos yu muhé adolesente, esaki ta algu ku e la eksperensia den su mes kas, i e mester a yuda nan komprondé e materia. “Mi a mira ku e atenshon personal ku mi a duna nan, a hasi un impakto signifikante den nan puntonan”, Ys a rekonosé. Según Ruth Statia, mama di alumno Gianni di 13 aña, e gastunan pa paga bijles ta astronómiko. “Si bo no tin 400 florin pa luna pa mucha, ta difísil pa bo yu haña guia. Aktualmente mi no por paga pa manda mi yunan bijles, pues mi a keda hopi kontentu pa e sosten gratuito di e fundashon”, ela konkluí.

Según Rhyenne Zimmerman, kende ta un tutor boluntario, e problema di mas grandi ku hopi mucha tin, ta e desabilidat lingwístiko. “Mi a observa ku ora e mucha no ta domina Hulandes bon, e no ta komprondé kiko e mester hasí ora e ta resolvé problemanan di aritmétika. Unabes e tradukshon ta klaro, nan ta komprondé e sòm of les”, ela splika. “Nos no por aseptá ku nos yunan ta kaba skol di fundeshi sin no por domina e materia básiko”, Ys a añadi. “Ora bo ta wak e resultadonan di EFO toets, 40% no ta haña un sufisiente pa e materia”.

Tur Ta Konta
Según Ys bo no mester ta un dosente of un eksperto di matemátika pa por yuda un mucha, pero si bo mester tin un nivel di HAVO – VWO. E konsepto ta ún tutor pa ún mucha, pa asina e alumno haña tur e atenshon nesesario. E tutor por yuda e mucha un ora pa siman na kas of na un lugá públiko i no ta praktiká materia nobo, pero ta sigui e kuríkulo di skol. “Awe nos tin 170 tutor ku ta traha ku 12 skol, di grupo 6, 7 i 8 i ya a yuda 140 mucha”, Ys a deklará. Statia ya a konstatá avanse den e resultadonan di su yu Gianni. “Gianni a bira masha motiva pa ku aritmétika”, ela splika. ’Tambe Gianni su puntonan a subi i m’a mira un kambio den dje, paso e no tin miedu más pa aritmétika”, ela kompartí.

Kambio den nos sistema edukashonal
Si Statia, kende tin tres aña na Kòrsou, mester kompará e nivel di aritmétika na Hulanda ku esun djaki, e haña esaki poko swàk. “E alumnonan mester traha ku hopi material kopia i traha hopi ku stensel pretu ku blanku, i esaki no ta stimulá e mente di e muchanan”, ela splika. Según Ys, semper tin espasio pa drecha nos sistema di edukashon, unda por ehèmpel mester traha más ku teknologia digital i mester duna e maestronan más entrenamentu. Na sèptèmber próksimo, fundashon Tur Ta Konta lo trese un eksperto di matemátika fo’i Singapur pa un seminario pa diskutí riba e desaroyo den enseñansa internashonalmente. Pa e aña eskolar benidero, e fundashon, ku ta drai kompletamente riba donashon, ke kontinuá ku e quiz Tur Ta Konta i ke kuminsá ku e workshop pa mayor. Tambe e fundashon ta negoshando ku publikadónan di buki di skol pa kreá un plataforma digital pa asina e mayor por haña akseso na kas.

Outor: Deya Mensche