Un paseante ku no sa lo no ripará ku e kasnan na Little Haiti tur ta konstruí ilegalmente. Potrèt: Elisa Koek

Un paseante ku no sa lo no ripará ku e kasnan na Little Haiti tur ta konstruí ilegalmente. Potrèt: Elisa Koek

WILLEMSTAD – Mester tèst dies mil konstrukshon ilegal den e temporada binidero. Ora un konstrukshon kumpli ku e kriterionan, ta legalis’é. I si nò, e doño òf gobièrnu mester bash’é abou.

E proyekto di gobièrnu Tereno pa Tur mester para konstrukshon ilegal. No tin eksepshon segun bosero Clifton Wallé. “Hende ku ta kere ku nos ta laga siudadano mas riku, mas ‘bon pará’ dal bai, ta herá. Tur bario kaminda a konstruí ilegalmente nos ta pasa i nos ta tèst tur konstrukshon.

Little Haiti
Ta tres or pasá i e habitantenan di Little Haiti ta okupá ku stèkmentu di mata di siboyo. E bario yama Little Haiti den boka di pueblo pasobra ta haitiano so ta biba einan. Mayoria di nan tin mas ku dies aña ta biba na Kòrsou i nan konosé otro bon. Nan ta gana nan plaka ku benta di bèrdura i fruta i den dia nan ta traha den nan kurá. E kuránan rònt di e kasnan ta mustra nèchi.

Warda
Un paseante ku no sa lo no ripará ku e kasnan na Little Haiti tur ta konstruí ilegalmente. Tur kos ta mustra nèchi i bon kuidá i algun kas asta tin panel solar. Archelda tambe a traha un kas, e no ta kla ainda, ma e ta bon. Si e tabata sa ku ta ilegal pa konstruí? Naturalmente pero e tabata sa tambe ku gobièrnu no ta asina estrikto. “Semper m’a bisa: mi stima Kòrsou ke men boso tur bini. Nos ta traha i traha kas i nos ta wak kiko gobièrnu ta hasi porfin”, e ta konta miéntras ku e habitantenan di bario ta dun’é rason.

Kriterio
Wallé di e proyekto Tereno pa Tur ta konfirmá ku pa desena di aña tabatin un maneho ménos estrikto. “I esaki a sali for di man”e ta atmití. “Awor nos a inventarisá tur kos i tin kos ta bai kambia.”
Bo no por djis saka míles di hende pone riba kaya. Ta p’esei mester investigá kada kaso riba su mes. “Si un kas ta kumpli ku e kriterionan, ta legalis’é. Si nò, e habitante ta haña tempu pa kita e konstrukshon.” E kriterionan ta trata entre otro di seguridat di e kas; e lokashon i kiko ta e destinashon i si e doño tin mas ku diesocho aña di edat i ta keda na Kòrsou legalmente.

Krea tereno
Banda di mantenshon i paramentu di e okupashon ilegal gobièrnu ke krea tereno tambe pa por konstruí legalmente. “Aktualmente tin sinku mil hende riba lista di kua tin di nan tin binti aña ta warda. Ta p’esei ta bai dilanti lihé ku libramentu di e terenonan: den diesocho luna lo bini sigur mil tereno liber.”

Tur bario
Wallé ta enfatisá ku e maneho mas severo ta konta pa henter Kòrsou; no solamente pa habitantenan di Little Haiti. “Mi a ripará ku nan ta kere ku nos ta spar e barionan mas ‘riku’ manera Caracasbaai i Pietermaai, pero esei no ta klòp. Ei tambe nos ta trahando. E reglanan ta konta tur kaminda i nos lo ehekutá nan.
Den e bario Little Haiti nan no tin miedu di akshon. Segun Archelda a entregá tur papel i lo legalisá henter e bario.

“Nan a bin mira i tur kos por keda, asta mi kurá.” Pero Wallé ta bisa ku esaki no ta sigur. Tin kaso den e bario ei ku simplemente no por legalisá ke men no ta klòp ku tur kos por keda para. Meskos ku tur kaminda ta konta: mester investigá kada edifisio apart.”

Outor Elisa Koek