ORANJESTAD – “Ta masha remarkabel ku refugiado venesolano na Ecuador si por sali riba kaya i yuda nan kurpa ku djap. Loke ta remarkabel aki ta e miedu kontinuo i e insiertitut ku por manda bo bèk”, Belinda van der Gaag di Krus Kòrá hulandes ta bisa tokante e situashon di venesolano na Aruba.

Krus Kòrá hulandes ta hala atenshon pa ‘situashonnan masha penoso’ na islanan ABC. E refugiadonan venesolano mes mester buska akomodashon, kuminda i remedi. Asina mas i mas bia nan ta resultá na porta di Krus Kòrá na e islanan. Kuido médiko tambe ta difísil: poko tempu ei e organisashon di ayudo mester a yuda hende muhé na estado pa haña sesaria na hòspital.

No por buska ayudo serka gobièrnu pasobra mayoria bia e venesolanonan ta drenta ilegalmente i nan ta keda asina tambe. Kòrsou no tin prosedura di asilo, Aruba si. Pero na Aruba ta manera e prosedura aki ta masha difísil.

E deklarashon di Nashonnan Uní ku ta rekonosé ku José Pimentel ta buska asilo

‘Aruba no konosé derecho humano’- abogado refugiado José Pimentel

“Aruba no konosé derecho humano pa strañero, nos sa awor. Nos a kere ku aki lo tabata mihó pasobra e ta den Reino Hulandes. Pero no t’asina niun ora”, José Pimentel ku komo abogado di repente no tabata kai na agrado mas di gobièrnu Maduro, ta bisa.

Entre otro el a kritiká e awa di bebe shushá di zeta ku e poblashon di e estado venesolano Monagas mester a bebe. Pasobra a transportá e awa den trùk ku a transportá gasolin tambe. Su koleganan tambe mester a hui, pero nan a bai Costa Rica kaminda sí nan a haña asilo polítiko.

Pimentel ku huntu ku su yu hòmber di sinku aña a riska e biahe ku boto pa Aruba, despues di tres aña a ning’é asilo polítiko. E famia a fada i awor nan ta bai Colombia kaminda si nan por haña ayudo.

‘Abusu ta lur tur kaminda’- Belinda van der Gaag, Krus Kòrá Hulanda

Belinda van der Gaag, bosero hefe di Krus Kòrá Hulanda – potrèt: Sharina Henriquez

“Nos no konosé niun hende tampoko ku a haña státùs di refugiado ku pèrmit pa keda”, Van der Gaag ta bisa durante su bishita na Aruba. Promé ku esei e tabata na Ecuador kaminda e refugiadonan venesolano si ta kana riba kaya sin miedu.

Segun e esei ta e diferensha grandi ku e venesolanonan ku a hui bai Aruba. “Asina tin e menasa di eksplotashon pasobra nan mester di plaka pa alohamentu i kuminda.”

Segun e minister di Hustisia arubano Andin Bikker awor Aruba ta haña ayudo pa e prosedura di asilo serka IND hulandes.

Mas ayudo
Krus Kòrá ta bai duna mas ayudo na e islanan ABC. Akohida di emergensia i previshon básiko ta falta i e organisashon di ayudo huntu ku e gobièrnunan i komunidatnan lokal ke hasi algu na esaki.

“Pa motibu di e empeoramentu di e ekonomia espesialmente na Kòrsou, na mes momentu ta tene kuenta ku un kantidat di hende vulnerabel ku ta oumentando.”

Krus Kòrá ta bisa ku e mester di ‘desena di mion’ pa ayudo na Venezuela i e paisnan ku ta rondon’é. pero riba e number spesial di giro a duna solamente 106 mil euro.

Diesmil venesolano na e islanan

E ofisina di kordinashon di refugiado di NU (OCHA) na òktober di aña pasá a kalkulá ku tin mas o ménos 16.000 venesolano na Aruba i 26.000 mil na Kòrsou. Na Boneiru ta trata di sentenáres di venesolano registrá i desénas no registrá. Pero e sifranan eksakto ta keda difísil. Aruba ainda ta investigando esaki. Na Kòrsou gobièrnu mes ta kalkulá ku e kantidat ta dos- pa kuater mil