Portrèt: Caribisch Netwerk

WILLEMSTAD – E organisashon di biahe ta na altura di e ref shushi den e área di Willemstad ku nan ke desaroyá pa turismo.

“Nos no ta responsabel pa e sanashon di e área”, Caroline Härtal, general manager di e resort nobo,  ta enfatisá. Härtel ta referí na ministerio di Tráfiko, Transpòrt i Planifikashon Espasial (TTPE).

Segun Härtel a traha grupo di trabou, enkargá ku e desaroyo i sanashon di e área. TTPE ta konfirmá ku nan lo tuma e enkargo di e sanashon i limpiamentu di e área.

Resòrt ku sentenáres di kamber
Djabièrne a klaba e promé palu den e resòrt all inclusive di Corendon na Otrobanda. Promé ku fin di e aña aki na e tereno di anteriormente Holiday Beach Hotel na Ref lo konstruí edifisionan ku 350 kamber. E meta ta pa na fin di 2020 entregá 450 kamber mas.

Un parti di e mangel, pega na e lugá di parker di e restorant di ántes, Denny’s, gobièrnu a entregá na Corendon. Aki ta bini e resort all-inclusive luhoso i band’e dje e parke di rekreashon. Asina e minister kurasoleño di Tráfiko, Transpòrt i Planifikashon Espasial durante un enkuentro informativo pa habitante di Otrobanda ta bisa.

Área pa kana keiru ta hole stinki
“Ta bini un pat pa kana keiru for di megapir den direkshon di Otrobanda”, segun e minister. Pero pa kana na Ref aktualmente no ta un opshon agradabel. E awa na Pater Euwensweg ta hole stinki pa motibu di bashamentu di awa shushi, entre otro di e hòspital pegá ei.

Segun Servisio di Obra Públiko e kas di pòmp pega ei ta kibrá i asina no por hiba e awa shushi pa e instalashon di purifiká awa na Klein Hofje. Servisio di Obra Públiko a laga ivestigá e tera abou serka e mangelnan den área di Ref, komo preparashon pa konstrukshon. E resultadonan di e investigashon no ta konosí.

Awa i ref ta den konekshon ku laman habrí, pero tin tiki koriente. Sigur dies aña pasá a draga e awa djaden, pero for di e tempu ei el a yena ku lodo atrobe.

E awa serka e mangelnan – Potrèt: Ret Karibense

Miónes pa limpia
Pa draga tin un plan tékniko kla, Caroline Manuel, e kordinadó di e proyekto na nòmber di e ministerio di TTPE, ta bisa. E gastunan total pa henter e proyekto Ref ku ta konsistí di sanashon re-ekipamentu, un pòmp nobo, un kaminda pa yega ei nobo i un sentro di piskadó, ta balotá na 20 pa 25 mion florin.

Tambe tin un proposishon pa fundashon Caribbean Research & Management of Biodiversity (Carmabi) pa manehá e parke di naturalesa i rekreashon.Esaki ta un proposishon for di TTPE. Mester traha un plan di maneho ainda. Esei no ke men ku a firma e akuerdo kaba.

Investigashon

Ret Karibense a laga Landslaboratorium tèst e awa di e mangelnan . Na sinku lugá un biólogo a tuma muestra di awa pa analisá. Pa kontrolá e resultadonan algun siman despues di e promé investigashon a tuma tres muestra di awa atrobe na e mes lugánan ku e promé bia.

Di tur sitio ku a tuma muestra di awa, e awa pegá ku e monumento di Tula ta ménos shushi: 790 Kve pa 100 mililiter di awa. Pero tòg kuater bia mas haltu ku loke ta konsiderá internashonalmente akseptabel pa awa di superfisie.

E awa di Ref ku ta keda pegá ku Pater Euwensweg ta kontené mas ku 1 mion kolibakterio fekal pa 100 ml di awa. E laborantenan no a logra determiná e kantidatnan eksakto: ta masha hopi. “Muchu hopi”, un laborante di Landslaboratorium ta bisa.