Portrèt: Dulce Koopman

WILLEMSTAD –Tin un interes mas amplio den e investigashon unda ta midi e desaroyo di studiantenan ku ta sigui enseñansa bilingual na Kòrsou. Ta trata di enseñansa na papiamentu-hulandes y papiamentu-ingles.

Kuater grupo di studiante ku ta pertenesé na tres skol i un grupo miksto ta partisipá na investigashon sientífiko ku sikólogo di skol Nihayra Leona ta realisá pa Universidat di Amsterdam. E investigashon ta bou di guia di professor De Graaff di Universidat di Utrecht.

Originalmente e intenshon tabata di hasi un investigashon na Skaih Pre-Universitario ku ta kubri e komienso di e trayekto di enseñansa bilingual (papiamentu-ingles). E investigashon lo sigui den e añanan ku ta bini. Mientrastantu e proyekto a bira mas amplio i ta inkluí studiante di otro skol tambe.

Dulce Koopman a papia ku dikólogo Nihayra Leona

E intenshon ta pa determiná kiko ta e puntonan debil ku mester ahustá. Por ehèmpel si resultá ku un dje gruponan ta kai atras ku nan desaroyo di hulandes, e skol por drecha e nivel di hulandes. “Den kaso ku e studiante ke bai Hulanda, su nivel di hulandes mester ta bon.” Si e resultado dje investigashon indiká ku serka un dje skolnan bilingual por ehèmpel e desaroyo di ingles ta keda atras, e skol por komuniká ku e otro skolnan i konhuntamente drecha e nivel. Asina Nihayra Leona ta splika.

SKAH Pre- Universitario, tin fondonan garantisá pa hasi e investigashon durante di tres aňa. “Skaih lo usa mi tèstnan, pa hasie nan parti di su asina yamá leerlingvolgsysteem. Mester haña fondo ainda pa konduí e investigashon kompleto pa e otro skolnan i tambe e grupo miksto.”

“Idioma materno tin mas benefisio”

Enseňansa den idioma materno tin mas benefisio ku solamente e aspekto di idioma. E ta un instrumento ku ta kontribuí na formashon di identidat dje alumno. Asina Aisha Leer (28) kende a sigui enseňansa básiko i avansá na papiamentu ta bisa. Aisha ta èks alumno di Skaih, ku ta ún dje skolnan ku ta partisipá na e investigashon di enseñansa bilingual na Kòrsou.

Aisha tokante di su eksperensha ku Papiamentu na skol.

Ku 5 aňa Aisha a kuminsa enseňansa na papiamentu, na Kolegio Erasmo. Despues el a bai skol básiko na papiame ntu, di klas 1 te ku 6 i VSBO, TKL na papiamentu na Skaih. Na final di su estudio na VSBO, Aisha a bai Peter Stuyvesant College. Ku su diploma di Havo, Aisha a bai Universidat di Kòrsou, pa optené su propedeuse. Na Hulanda, Aisha a gradua komo bachelor i master na Universidat di Leiden. Aktualmente Aisha ta traha na Kòrsou komo dosente partime na Skaih i ‘gastdocent’ na Universidat di Kòrsou.

“Hopi bia hende ta kere bo no por yega ningun kaminda ku Papiamentu . Pero mi eksperensha ta mustra klaramente ku si bo tin un bon base, ku ta e idioma ku bo ta papia na kas, bo por hasi e transishon hopi mas fásil.”