Portrèt: Pixabay

ORANJESTAD – Despues di 10 aña ainda e Kódigo Sivil Aruba ((BWA) no ta na vigor. E diskushon tokante partner registrá pa pareha di mésun sekso ta stroba e introdukshon.

Carlos Bollen di Universidat di Aruba. Potrèt: Bobby Spier

Carlos Bollen, hefe di derecho privá na Universidat di Aruba, ta haña ku gobièrnu mester mustra kurashi. I pèrkurá pa nan introdusí e kódigo sivil nobo. Pasobra parlamento di Aruba a aprobá e vershon nobo for di 2016.

Na 2009 Bollen tabata forma parti di e komishon ku a evaluá e konsepto di e teksto di e kódigo. “Pero nan tin miedu di e asuntu di partner registrá.

E diskushon ta sigui lastra
Na 2016 durante tratamentu di e kódigo nobo a aseptá un amienda pa partner registrá ku un mayoria chikí. Ku esaki pareha di e mésun sekso por formalisá nan relashon hurídikamente. Sin ku pa esaki nan mester kasa.

Pasobra pareha di mésun sekso no por kasa na Aruba. Pero si nan por inskribí nan matrimonio ku a tuma lugá pafó di Aruba den e registro matrimonial. I e ora ei nan tin mésun derecho ku pareha kasa hétero na Aruba. Pero esnan ku no ke kasa, ainda mester warda derecho igual.

‘E slogan One Happy Island bon mirá mester ta One Happy Island Except if you’re Gay’ – Karen

Karen* di Aruba ta desapuntá ku e retraso aki. E ke keda anónimo pasobra e ta ámtenar i e tin miedu ku loke e bisa lo influensia su trabou i e manera ku hende lo trat’é. E ta warda e registrashon di partner ansiosamente pasobra e ke sigurá su futuro ku su partner. Manera den e área di penshun.

“Mi por kòrda e simannan ku nos a sinta oranan largu den parlamento pa trato di e lei nobo aki. Anto awor ainda nos ta warda. E slogan One Happy Island bon mirá mester ta One Happy Island Except if you’re Gay”

Ademas e no ta haña ku ta hustu ku komo pareha homo bo tin solamente e posibilidat di bula bai Boneiru bai kasa (na Kòrsou tampoko esaki no ta posibel). “Kisas ta un asuntu religioso òf polítiko. Pero mi ta sigur ku nos tur mester tin mésun derecho.”

Banda di su mes relashon e ta mira amigunan homo ku no ke bula bai Boneiru pasobra esaki ta karu. Òf pasobra nan ke djis skohe pa ta partner registrá.

‘Idioteria’
Direktiva di legislashon i Asuntunan Hurídiko i e polítiko Desiree de Sousa Croes, tumadó di inisiativa pa registrá partner, ta konfirmá ku e introdukshon di e kódigo sivil renobá ta pegá serka gobièrnu pa motibu di un ‘diskushon ku ta keda lastra’ tokante di esaki.

Desiree De Sousa-Croes durante e trato di e kódigo den parlamento na 2016 – potrèt: Ariën Rasmijn

De Sousa Croes ta haña ku ta un ‘idioteria’ ku e tópiko aki no ta bai ni bini.

“Ta inkreibel ku e amplifikashon di e deber di alimentashon, introdukshon di e punto di denunsia di abusu di mucha, kambionan na fabor di e kliente i 800 kambio mas ku ya kaba ta eksistí den otro parti di Reino, ta keda derotá pa motibu di registrashon di partner.”

Diariamente komo abogado e ta topa kliente ku ta perhudiká pa e legislashon bieu.

Ku e vershon aktual di e kódigo sivil (introdusí na 2002, kaminda no a pasa tur kos ofer ainda di e KS anterior) Aruba su legislashon ta kana di mas atras ku den henter Reino. Un parti, manera derecho di herensia i derecho di hür, ainda ta basá riba legislashon hulandes di aña 1900. E kódigo sivil ta kontené hopi kambio. Asina ta establesé paternidat legalmente i ta adaptá derecho di herensia ku e posibilidat di desheredá un miembro di famia. Tambe ta prohibí un tek korektivo den edukashon di mucha, meskos ku na Hulanda.

* E nòmber Karen ta fiktisio. Su nòmber di bèrdè ta konosí serka redakshon