ORANJESTAD – Den e di kuater ola di corona na e isla, e hòspital arubano HOH ‘tur siman poko poko ta mira mas i mas atmishon bou di hende bakuná’.
Hòspital Horacio Oduber (HOH) a kompará e datonan di e fin di e di tres ola (8 di aprel te ku 3 di yüli) ku esnan di e di kuater ola. E porsentahe di hende bakuná ku ta resultá den hòspital ku corona, a subi di 10 pa 22% i na kuido intensivo di 0 pa 22%.
Segun direktor di e hòspital Jacco Vroegop, na Aruba ta sosodé loke mundialmente tambe por mira: poko poko tin ménos protekshon di vakuna di corona kontra manifestashon serio di enfermedat.
Gobièrnu arubano a kuminsá kaba di duna booster na e gruponan di riesgo. Na promé instansha esaki tabata pa hende ku enfermedat serio manera kanser i ku nan sistema di imunidat tabata suak. Pero entretantu tambe na hende riba sesenta aña i personal di kuido.
Pero kon ta pará ku protekshon di e kantidat di arubano ku sobrepeso? Mas ku 80% di poblashon tin sobrepeso, di kua mitar di nan asina severo ku nan tin obésitas.
‘E liña kòrá pa resultá den hòspital ta obésitas’ – Jacco Vroegop, direktor di HOH
RIVM a konsehá na yanüari di e aña aki pa serka hende ku obésitas usa un angua mas largu ora di bakuná, pa asina pasa mihó dor di e kueru di vèt. Na Aruba segun direktiva di Salubridat a usa solamente e angua di 25 mm.
RIVM ta konsehá tambe pa duna hende ku hopi sobrepeso un di tres angua di booster. Pero e arubanonan ku sobrepeso no ta na turno ainda pa un di tres angua, si nan ta mas yòn ku 60 òf si nan no tin enfermedat serio.
RIVM adviseert ook om mensen met ernstig overgewicht een derde boostershot te geven. Maar te zware Arubanen zijn nog niet aan de beurt voor een derde prik, als ze jonger dan 60 zijn dan wel geen ernstig onderliggende ziekte hebben.
Tantu serka pashènt bakuná komo no bakuná sobrepeso ta un problema grandi -fuente HOH
Kuminsamentu di e luna aki e hòspital a publiká un análisis di kómorbilidat di pashènt ku a atmití den e di kuater ola. Ta trata di hende ku banda di covid tin otro enfermedat tambe.
“E liña kòrá pa resultá den hòspital ta obésitas”, Vroegop ta bisa. Pasobra e análisis ta mustra ku 80% di e pashèntnan di corona tabatin sobrepeso. E direktor di hòspital ta bisa ademas ku ’ta parse manera e bakunashon ta protehá hende hopi gordo parsialmente so kontra atmishon na hòspital’.
Industria di fast food ta ekspandé
Gobièrnu arubano pa motibu di e pandemia di corona aña pasá no por a implementá su plan nashonal di prevenshon – ku hopi atenshon pa problema di sobrepeso bou di pueblo.Pa protehá e siudadano kontra e vírùs, gobièrnu a duna hopi informashon sí tokante un estilo di biba mas salú.
E promé minister arubano i e minister di Asuntunan Ekonómiko aña pasá na apertura di un Burger King nobo. Pronto ta bolbe habri un establesimentu nobo – fuente: gobièrnu di Aruba
Pero di otro banda gobièrnu tambe ta duna hopi espasio na e industria di fastfood. Asina for di tempu di e pandemia a habri tres restorant di fastfood nobo i pronto un di kuater lo habri. Dilanti di e kadenanan aki tin rei largu di hende pará tur dia. For di un investigashon di salubridat na 2018 kaba a sali ku fastfood mayoria parti ta e kuminda faborito serka arubano ku ta kome pafó di kas.
Entretantu gobièrnu a kuminsá atrobe ku e desaroyo di e plan nashonal di salubridat. Un di e plannan ta pa habri un klínika di obésitas serka e hòspital, pa bou di guia siña hende biba mas salú. Minister di Salubridat Dangui Oduber ta spera di por habri esaki otro luna mes.
