Portrèt: John Samson

KRALENDIJK – Mésora despues ku el a drenta den funshon komo sekretario di estado Alexandra van Huffelen (Relashonnan den Reino) tabata hopi okupá ku Kòrsou, Aruba i Sint Maarten. Pero kiko, bon mirá, e munisipionan karibense ke di e sekretario di estado?

Djaweps e sekretario di estado a kuminsá su gira di tur seis e islanan. Djaweps el a kuminsá na Kòrsou, djadumingu 13 di febrüari e ta yega Boneiru pa papia dos dia ku polítiko i habitante.

Pobresa na Boneiru
Gezaghèber Edison Rijna di e munisipio ekstraordinario Boneiru ta spera un bon koperashon ku e sekretario di estado nobo. Segun Rijna pobresa tin e prioridat di mas haltu. “Tur boneriano ta meresé di por biba na nan isla ku sèn ku ta yega. Ta nèt e problema aki ta huntu ku Den Haag so nos por solushon’é.”

E temporada di gabinete aki, segun e, ta di spera ku hopi lo sosodé na i pa Boneiru. “Señora Van Huffelen lo haña un bonbiní kaluroso riba su promé bishita di trabou. Mi ta ferwagt ku no solamente e lo skucha i papia ku e bonerianonan, sino ku nos lo sigui konstruí tambe na futuro.”

E kamindanan malu lo haña hopi atenshon
Un di dos kestion importante ta e infrastruktura na Boneiru. E kamindanan den e munisipio aki ta asina mal mantené, ku e habitantenan ta planta flor den e hopi burakunan komo akshon lúdiko. Ta e asfalt na kaminda pa bai Washington Slagbaai so ta hinté ainda.

“Pa por biba seif i agradabel, a bira tempu pa nos trata e kalidat di e infrastruktura”, gezaghèber tambe ta haña. “Kaminda seif i transportashon, pa tur hende por bai trabou i skol ku un kurason trankil. Esaki por i mester bira mihó.”

Sint Eustatius tambe ke atenshon pa pobresa
Van Huffelen ta bishitá Sint Eustatius entre 20 i 22 di febrüari. Den e munisipio aki no ta e miembronan di konseho insular i e diputadonan ta goberná e isla, sino su propio komisarionan di gobernashon. Ya pa tres aña nan mester pone òrdu riba nan asuntunan na nòmber di gabinete, pero e krítika bou di habitante i polítiko lokal ta ku e kos no ta bai basta lihé.

Komisario di gobièrnu Alida Francis i remplasante Claudia Toet ta haña ku gabinete hulandes mester mehorá e previshonnan sosial. Por ehèmpel si ta trata di kompensashonnan finansiero abou. Segun nan dos mester subi e mínimo sosial na loke ta ‘igual na’ loke habitante na otro munisipio hulandes ta haña.

Tambe Francis ke pa invertí hopi mas den kombatimentu di pobresa. E ta boga tambe pa realisá mas konstrukshon sosial di kas mas pagabel i supsidiá na e isla. “Esei ta esensial pa Sint Eustatius.”

Kon ta pará ku durabilidat i agrikultura?
No solamente na Boneiru, sino na Sint Eustatius tambe hopi habitante ta biba nèt riba òf bou di e mínimo sosial. Espesialmente bèrdura i fruta fresku ta relativamente karu na e islanan. Esei no ta kontribuí na e solushon di problema di salu ku ta okurí hopi, manera sobrepeso i diabetis.

Pa término largu segun Francis entre otro desaroyo duradero di agrikultura ta importante. “E importashon di kos manera karni i otro komestibel di e region karibense, Sur Amérika òf Norte Amérika pa hopi hende di Statia ta impagabel.

Ademas pa komisario di gobièrnu Francis ‘ta masha kla’ ku e altura di e asina yama kompensashon liber – sèn ku e munisipionan ta haña di Den Haag – no ta sufisiente pa Sint Eustatius. Nos ta urgi Den Haag pa revisá e maneho finansiero di Hulanda Karibense drástikamente pa medio di entre otro subi e kompensashon liber pa un nivel akseptabel.”

Saba no por warda pa topa ku Van Huffelen
Ku e kompensashon liber ta muchu poko, diputado Bruce Zager di Saba ta bisa añanan largu kaba. E munisipio Saba segun e ‘no por warda’ pa duna e sekretario di estado bon biní pa promé bia.

Zagers ta mira ‘urgensia’ pa solushoná algun problema grandi ‘ku nos pueblo i nos gobièrnu ta keda lucha kuné numa’. Por ehèmpel kombatimentu di pobresa, e gastunan di kosto di bida, falta di bon servisio bankario i e proseduranan ‘burokrátiko’ di IND. Esakinan segun Zagers, huntu ku e yamada di añanan largu pa mas sèn, ta “e áreanan di atenshon di kua nos ta spera ku nan lo ta un prioridat durante e término di gobièrnu di e koalishon nobo.

Tòg Zagers ta positivo. “Pa motibu di nos maneho finansiero fuerte i e bon relashon ku e ministerionan, aki na Saba nos por a hasi poko paso grandi den kurso di e añanan.E relashon aki ta fundá riba rèspèt mutuo i konfiansa i nos ta spera ku esaki lo keda asina ku e sekretario di estado nobo.”