Portrèt: Marit Severijnse

Boneiru pa 98 porshento ta dependé di produkto importá. Kampesino Onnie Emerenciana anteriormente kaba a boga pa atenshon mas amplio pa agrikultura lokal i mas sosten pa kampesino. Produkto di agrikultura ta karu i no tin supsidio.

Por lo pronto lo no tin un edukashon agrikultural. Pa hasi e sektor mas atraktivo, Qredits i e munisipio ekstraordinario Boneiru aña pasá a start ku e ‘Agri Business Academy’, un programa di algun siman tokante emprendé den e sektor agrario.

“Por ehèmpel nan ta siña tokante uso di awa, diferente tipo di greenhouse i mashin, téknika moderno pa planta i hasi investigashon di merkado”, Milagros Blanken, manager di Qredits ta konta.

Agrikultura lokal den fase di komienso ainda
Na òktober e promé diesun partisipantenan a kaba esaki. Mas lat e aña aki e programa ta start ku un grupo nobo. Ta pa promé bia ku tin un programa di vários siman espesialmente pa e sektor agríkola. “Ocho aña kaba nos ta duna un programa general pa impresario, pero na e manera aki hende tin mas probecho”, Blanken ta bisa.

Segun Blanken agrikultura lokal ta den fase di komienso ainda. E ta spera ku lo bini atenshon mas amplio p’esaki. “Si komo kampesino bo kuminsá un kolaborashon ku un supermerkado bo mester por entregá konsistentemente, pero e kontinuidat ei no ta solamente den man di e empresario mes”, Blanken ta haña.

“Esei tambe ta na tur stakeholder i organisashon ku ta ofresé servisionan di sosten òf duna informashon. Esei ta yuda e sektor krese i desaroyá.”

Muchu poko data optenibel
Ounke e kampesinonan no ta haña supsidio, e munisipio i Qredits for di aña pasá ta ofresé un fiansa agrario sí pa sostené aktividatnan agrario. Te awor aki ni dies hende no a hasi uso di esei ainda. Blanken ta kere ku esei tambe ta pa falta di data tokante di e sektor agrario.

“Por ehèmpel bo no tin informashon tokante e kantidat di berdura i fruta ku ta kultivá òf importá kaba, kuantu awa ta usa den aktividatnan agrario spesífiko i bon mirá ta kuantu kampesino tin.”

Esei segun Blanken por yuda berdaderamente. “Komo kampesino bo ke sa kiko ta e preis ku gobièrnu a stipulá pa un sierto kultivo? Kuantu mi por kosechá? Kuantu mi por gana pa kilo? Awor ta mas difísil pa traha un presupuesto.”

Blanken ta spera ku piskadó finalmente tambe lo hasi uso di e fiansa. “Esei no a sosodé ainda, ma nos ta den palabrashon sí ku e sektor. Mi ta ferwagt i spera ku nos por yuda nan tambe.”

Gobièrnu lokal: mas produkshon lokal

Kuantu atenshon gobièrnu tin pa agrikultura lokal? Segun diputado Anjelico Cicilia di Asuntunan Agrario i Seguridat di Alimento ta aspirá pa mas produkshon lokal i e oumento di e siguridat di kuminda. “Ku speransa pa den futuro tambe por eksportá nos produkshon lokal.

Sentro di Konosementu pa kampesino
Asina e servisio di Agrikultura, Krio di Bestia i Piskeria (LVV) mester bira un sentro di konosementu pa investigashon i informashon di entre otro kampesino.

Tambe lo bini un tereno di empresa kaminda empresa lokal lo mester bai sòru pa e produkshon lokal. “Aktualmente tin sinku partisipante privá aktivo ku ta kria kabritu, krese bèrdura i fruta, i ta traha kòmpòst”, Cicilia ta konta. “Promé ku fin di aña nos ta spera di tin dies kompania aktivo.”

Ademas segun e diputado lo atraé mas ekspertisa serka LVV, lo invertí den e mashinnan nesesario pa un sektor profeshonal lo bini mas tereno di kunuku disponibel pa kunukero.

Kolaborashon
Banda di esei Boneiru lo kolaborá mas ku e otro islanan. “Esei por ehèmpel ta nifiká ku un eksperto por bishitá vários isla i ku nos ta kompartí e gastunan òf ku nos por kumpra produkto huntu. Nos ta aspirá pa un laboratorio sentral ku nos tur por probechá di dje.”