Portrèt: Ronald A. Muyden

KRALENDIJK – E empresario venezolano José Zambrano na Boneiru ta haña e blokeo di Venezuela di tráfiko aéreo i marítimo pa Boneiru, Aruba i Kòrsou korekto. “Venezuela ta un pais outónomo i e mes por disidí kiko ta bon p’e òf laga.”

José Zambrano ta kumpra material pa su empresa na Boneiru i asina no ta sinti molèster di e blokeo. Potrèt Ronald A. Muyden

E empresario di karpinteria ta rekordá ku departamento di Asuntunan Ekonómiko di Kòrsou na 2014 a stipulá un prohibishon di importashon di entre otro promenton i tomati. Esaki tabata pa protehá produkshon lokal. “Mi tabata di akuerdo ku esaki pasobra bo mester protehá bo habitantenan. Pakiko e desishon di un banda so ei si tabata pèrmití i awor ku ta di otro banda nò?!” Ta p’esei Zambrano no ta komprondé e komoshon rònt di e medida. “Presidente Nicolás Maduro no ta hasi nada otro sino protehá e interesnan di Venezuela.”

Waf bashí
E waf kaminda dos bia pa siman barku ku merkansia di Venezuela ta mara, ta mustra bandoná. Esaki ta pasobra e visepresidente venesolano Tareck El Aissami ayera meinta a bisa ku su hefe presidente Maduro a prolongá e promé temporada di blokeo te próksimo aviso.

Zambrano ta kunsumí mas tantu ku tin di su kompatriotanan na Venezuela ta bira riku ku produkto -supsidiá pa gobièrnu – riba merkado ilegal. Nèt e produktonan ei no ta pa eksportashon. Na kosta di Venezuela tambe esaki ta sosodé ku barku chikí, ‘peñeros’, ku ta kumpra merkansia masha barata i ta bende nan pa tres bia e preis.

Tokante e pregunta si ta smòkel e produktonan aki pa Boneiru tambe, Belastingdienst di Boneiru – bou di kua Duana ta kai, ku ta vigilá permanentemente e importashon , eksportashon i tránsito di merkansia- no ke bisa nada.

Alberto Rondon : ‘Bo mes purba yama e liña di telefon 0-800 SaludYa (Salú Awor).’Potrèt: Ronald A. Muyden

Remedi
E penshonado venesolano Alberto Rondon ademas ta bisa ku no ta bèrdat ku no tin sufisiente remedi na Venezuela manera tin papiá. “Bo mes purba yama e liña di telefon’0-800 SaludYa’(Salú Awor). E liña di ayudo aki ku gobièrnu venesolano a aktivá na 2016 ta entregá i duna prioridat na remedi pa trato di preshon haltu, asma, suku i steipi, segun Rondon.

Personal di hòspital venesolano tabata hòrta hopi remedi i bende nan via nan mes práktika.” Segun Rondon esaki ta e motibu ku hopi venesolano ta kere ku no tin sufisiente remedi den nan patria.

Espektativa
Djabièrnè Reino hulandes i Venezuela ta tene un deliberashon kumbre na Aruba. E doño venesolano di un negoshi ku pa gran parti ta konsistí di produkto natural i duradero, Mireya Niels-Mármol, ta spera ku e deliberashon lo ta fruktífero.

Mireya Niels-Mármol. Potrèt Ronald A, Muyden

Su ‘fresh, market, café’ ta konsistí pa kuarenta porshento di produkto di su pais natal. Banda di bèrdura i fruta e ta dependé di ariña, chukulati i djèm. Ora puntr’é kiko ta su eksperensia ku e seramentu Niels-Mármol ta kontestá: “Si esaki ta pa drecha e situashon den haf, mi ta aploudié. Tin kos straño ta sosodé den hafnan di Venezuela. Mi ta spera ku loke nan trata kuné awor, nan lo trata kuné pa semper.”