Portrèt: Ronald A. Muyden

KRALENDIJK – “Si nos ta kontentu na Boneiru, no ta un realidat. Pero ta un soño si.” Esaki un mama soltero ku dos yu ta deklará na e isla . Ta fásil pa mira pobresa na Boneiru, pero pa motibu di e kultura di bèrgwensa i e eskala chikí kasi niun hende no ta tribi di trese esaki dilanti.

Den e deliberashon di Tweede Kamer di djárason pasá a resultá ku gabinete Rutte III por lo pronto pa e munisipionan ekstraordinario di Hulanda , Boneiru, Saba i Sint Eustatius, lo no stipulá un mínimo sosial. E suma aki lo ta nesesario minimalmente pa por biba na e islanan.

Sekretario di Estado di Asuntunan Sosial i Empleo, Tamara van Ark, ta basa esaki riba un investigashon for di kua ‘a bin sali ku aktualmente esaki no ta posibel’. Na 2020 ‘e evaluashon berdadero’ pa por establesé e norma pa e mínimo sosial lo bini, segun Van Ark.

Djamars lo vota tokante e moshonnan ku a entregá for di e deliberashon aki. Miéntras ku na Boneiru djamars anochi ku a pasá ocho di e nuebe miembronan di konseho insular di gobièrnu lokal a aseptá un moshon pa un mínimo sosial na Boneiru di Den Haag.

“Ta nesesario pa salarionan subi pa por biba di nan. Ke men no solamente un suèldo mínimo, sino pa biba di dje berdaderamente”, e mama ku un yu den su brasanan i e otro pará banda di dje ta bisa. E persona ku ta buska trabou ta di opinion ku no ta solamente e suèldonan abou na e isla ta un problema, sino tambe e preisnan di akohida pa mucha. “Aktualmente mi ta risibí 400 dòler di ònderstant pa luna.”’

‘E no ta yega!’
E ta indiká ku e tin gana di traha. Asta si e trabou aki ta bou di su nivel. Si e bai traha e no tin un ret sosial pa akohida di su yunan. “A ofresé mi trabou di limpiesa. Ku esaki mi por gana 850 dòler pa luna.”

E akadémiko ta konta ku akohida di mucha den dia pa un yu ta kosta 375 dòler pa luna. “Mi tin dos yu, mi no por paga esaki.” Gabinete hulandes for di otro aña ta reservá 3 mion pa akohida di mucha na Hulanda Karibense.

E persona di kuarenta aña di edat ta bisa ku su kas di hür ta kosta 550 dòler pa luna. “Esaki ta sin awa i elektrisidat.” E ta sigui ku ainda e mester kumpra lechi, bruki, kuminda. “E no ta yega.”

Suèldo mínimo mensual
Un hende muhé soltero ku dos yu segun un rapòrt di investigashon ku a sali kuminsamentu di 2014 di e Instituto Nashonal pa Informashon di Bùdjèt (Nibud) bou di òrdu di gobièrnu lokal, lo mester tin un mínimo di biba di dje di 2269 dòler merikano pa sobreviví. Aktualmente e suèldo mínimo mensual ta 826 dòler den un servisio di 40 ora pa siman.