Portrèt: John Samson

DEN HAAG – Senado (Eerste Kamer) a kuminsá pèrdè pasenshi. Sekretario di estado Van Ark (Asuntunan Sosial) i Knops (Relashonnan den Reino) djamars no a logra konvensé e frakshonnan pakiko ainda lo no bini un mínimo sosial pa Boneiru, Sint Eustatius i Sint Maarten.

E miembronan di komishon ta kontemplá pa otro siman yama tur dos mandatario atrobe. Den e kaso ei nan mester bai e sala i reunion grandi pronto pa un debate kaminda tur senador lo ta presente. E ora ei e preshon polítiko riba gabinete lo oumentá hopi, pasobra e senadornan por entregá moshon.

Na 2016 Senado, pa medio di un moshon, a pidi pa establesé kuantu un hende mester minimalmente pa biba di dje na e islanan. E rapòrt di investigashon si t’ei, pero un mínimo sosial te ainda nò.

Por ripará bon e iritashon serka e Senadornan
Despues di tres ròndu di pregunta por ripará bon kuantu iritashon tin bou di e miembronan di Senado. Un deliberashon di un ‘proporshon bergonsoso’ i poko klaridat, segun senador di Christen Unie Peter Esther. Senador Kees Kok (PVV) ta ‘asombrá di e nivel verbal’ i ‘e uso di idioma intransparente’ di e mandatarionan.

Senador Ruard Ganzevoort di GroenLinks a intervení ora Van Ark a bisa ku e sientífikonan ku a skibi e rapòrt tampoko ‘no ta mira un posibilidat aktualmente’ pa establesé un mínimo sosial. “E kos ei simplemente no ta bèrdat”, segun Ganzevoort. “Nan a bisa: ta polítika mester disidí.”

Ta ocho aña kaba
“E kos ta parse fásil: pakiko no djis skohe un suma? Pero esaki ta toka masha hopi kos mes”, segun Van Ark. Gabinete ta haña ku e sirkunstanshanan di biba (entrada, gastu di kas, kosto di bida) ta masha diferente riba kada isla i no por pronostiká e “mini-ekonomianan”. Kisas e mínimo sosial ta bini te despues di un evaluashon ku lo tuma lugá na aña 2020.

“Di bèrdat mi a skucha metikulosamente, pero mi no por kere”, senador di VVD Frank van Kappen ta reakshoná. “Na Hulanda tambe nos a establesé un mínimo sosial, 17 mion habitante ku diferensha enorme di entrada i sirkunstansha di biba.”

“Anto nos no por establesé esaki pa tres isla chikí? Nos tin ocho aña kaba ta traha ‘riba”, segun Van Kappen (VVD). ChristenUnie ta di akuerdo. Senador di SP Meta Meijer ta bisa ku entretantu ta trata di ‘mala boluntat’.

E diferensha entre Senado (Eerste Kamer) i Parlamento (Tweede Kamer)
Ta konsiderá e miembronan di Senado – konosí tambe komo senador – mas independiente ku e parlamentarionan, pasobra nan no ta mará na un akuerdo di gobernashon.

E senadornan mas tantu ta wak e derechonan di prinsipio i si e maneho di gabinete ta di akuerdo ku e derecho estatal, i ménos ta atendé e deseonan práktiko i polítiko manera den Parlamento.

Sekretario Raymond Knops (Relashonnan den Reino) i Tamara van Ark di Asuntunan Sosial (bistí na bèrdè) ta papia ku e komishon Relashonnan den Reino di Senado – potrèt: John Samson

E partidonan di koalishon VVD, D66 i ChristenUnie djamars a mustra Senado ku nan ta pará krítikamente kontra e mandatarionan ku no a establesé un mínimo sosial. Den Parlamento e mésun partidonan aki a duna e mandatarionan algun aña èkstra di tempu.

Ta e mésun senadornan ku dos aña pasá a tuma e inisiativa pa aseptá e moshon pa un mínimo sosial, ku awor ta oumentá e preshon. Despues Parlamento a sigui. Anteriormente Senado a logra pa gana gabinete asina leu ku aktualmente mayornan na Boneiru, Saba i Sint Eustatius ta haña kompensashon finansiero pa yu.

Awor PVV tambe ke mínimo sosial
Ta remarkabel ku awor PVV, ku dos aña pasá no a sostené e moshon pa un mínimo sosial, durante e deliberashon aki tambe a resultá di ta un gran simpatisadó. Entretantu den Senado tin un deseo ainda mas amplio pa establesé un mínimo sosial mas lihé posibel.