Portrèt: Sharina Henriquez

DEN HAAG – E éksodo masal di venesolano por perturbá komunidat arubano i esun di Kòrsou i Sint Maarten tambe. Tòg Hulanda no ta tuma e prekupashonnan di e islanan sufisientemente serio.

Asina e parlamentarionan arubano ta bisa, entre nan e presidente di parlamento Ady Thijsen (MEP) ku poko tempu pasá a bai Hulanda pa lòbi pa sosten finansiero pa akohida di refugiado venesolano.

‘Masha straño’ Thijsen ta haña ku Hulanda a duna Colombia si 4 mion euro pa e akohida di refugiado. Kaminda te awor ta sosten tékniko so Aruba a haña, no opstante diferente petishon pa ayudo. “Nos tur ta siudadano di Reino”, e presidente di parlamento, ku ta yama e krísis venesolano un ‘asuntu di reino’, ta bisa.

Yanüari pasá durante un bishita di promé minister Mark Rutte i sekretario di estado Raymond Knops na Aruba ta opvio ku gobièrnu hulandes ainda ta mira e problemátika di refugiado komo un ‘interes di pais’. Òf mihó bisá e islanan mes mester mira kon nan ta solushon’é.

‘Hulanda tin interes ekonómiko na Venezuela pero esaki no por bai na kosto di nos’ -presidente di parlamento Ady Thijsen

Meskos ku Estádos Unídos, Rusia, China i otro pais grandi oropeo, Hulanda tin hopi interes ekonómiko den Venezuela. “Ta normal ku Hulanda di protehá esakinan”, Thijsen ta bisa, “pero esaki no mester bai na kosto di nos.”

Akohida ta kosta 30 mion pa aña
Aruba kontrali na Kòrsou i Sint Maarten a firma e Tratado di Refugiado i p’esei e mester reservá plaka pa akohida di refugiado. Pero Thijsen ta bisa ku Aruba pa motibu di e lasonan estrecho ku Venezuela nunka no a ferwagt un situashon asina i spar pa esaki. Ademas e isla no por karga e gastunan e so.

“E akohida so di sinkushen venesolano ku ta haña asilo, ta kosta 30 mion pa aña na florin arubano”, Thijsen ta splika.

“Pa ta serio: nos ke yuda, pero nos no por. E empeño di nos polis, hòspital i skol ta yegando nan límite”, parlamentario Ricardo Croes tambe ta bisa (RED).

Preshon riba tur dos gobièrnu
Parlamento arubano ke pa tantu gobièrnu hulandes komo arubano hasi mas lihé ku e plan di e refugiadonan venesolano i e finansiamentu di esaki. Pasobra tin plaka oropeo disponibel, pero e ora ei gobièrnu arubano mester entregá un plan konkreto purá, sino e no ta haña nada.”

E parlamentarionan durante nan bishita atrobe a pidi minister di Asuntunan Eksterior Stef Blok pa sosten finansiero. Pero atrobe esaki no ker a primintí nada, nan ta bisa. Tòg e polítikonan arubano ta positivo tokante e kombersashon ei.

Ta ‘un asuntu finansiero’ e parlamentario Rocco Tjon (MEP) ta bisa. “Si e situashon eskalá berdaderamente nos por konta ku ayudo. Meskos ku Sint Maarten ku e katástrofe tempu di orkan Irma. Hulanda solamente no ke bisa esaki pasobra e ora ei bo por bira di mas atraktivo.”

Thijsen ta konfirmá esaki pero e ta haña si ku ‘ya ta tempu kaba pa sosten finansiero di Hulanda’, pa asina Aruba i e otro islanan por prepará bon pa un éksodo venesolano.

Plaka oropeo

Gobièrnunan di Aruba i Kòrsou mester entregá un petishon serka Komishon Oropeo si nan ke plaka pa akohida di refugiado venesolano. Pa e region-Eurolat tin 16 mion euro disponibel pa e dos añanan binidero.

Pero mester parti e plaka ei tambe ku pais manera Brazil ku tambe a entregá un petishon pa ayudo. Parlamento arubano ta spera ku e por hasi palabrashon tambe ku otro paisnan-Eurolat (entre nan Peru, Colombia, Ecuador) i Hulanda tokante e tránsito di venesolano ku a hui bini Aruba. “Nos no por keda duna nan akohida sin límite, nos no por afektá nos komunidat ku esaki”, segun presidente Ady Thijsen.

Segun Krus Kòrá aktualmente tin 16 mil venesolano na Aruba. Promé ku e krísis e kantidat aki tabata mas o ménos kuater mil