Portrèt: Nelson González

ORANJESTAD – “Adaptá sívikamente na Aruba ta basta apsurdo. Bo mester kumpli ku regla ku no ta “djaki mes, sino di Hulanda. I si bo ta papia di kultura arubano; ku Pasku tradishonalmente nan ta kome ayaka. E plato ei ta bini di Venezuela.”

Tekst gaat verder onder de video

Reportahe di Sharina Henriquez

Nelson González ta un artista, nasé na Venezuela i entretantu e tin 17 aña ta biba na Aruba. E ta kasá ku un arubano i e tin kuater yu. “Su famia tabata masha kontentu ku mi a bini djafó. Pasobra na e isla kasi tur hende ta famia di otro.”

Ku e abraso di su famia arubano i na mes momento su eksperensianan (frekuentemente negativo) komo venesolano na e isla relatá na e situashon na su pais natal, González a pensa u método di arte nobo: afaptashon síviko komo arte i arte komo adaptashon síviko.

Ku éksito, pasobra despues di kansa su kurpa pa haña fondo na e isla pa su trabou, el a haña esaki di Hulanda sí. Asina el a ekshibí obra na entre otro Cuba, Santo Domingo i asta Sur Korea. “Pues mi ta representá Aruba den eksterior, pero sin nan kontribushon pasobra esei mi ta haña for di Hulanda. Pero pa e kolabirado di imigrashon arubano poko da ei mi tabata un venesolano atrobe.

Ekshibishon na Sur Korea di e proyekto ‘Between Two Waters’’

Oumento di diskriminashon
E artista ta referí na su eksperensia mas resien ku loke atrobe e ta mira komo oumento na e isla di diskriminashon kontra venesolano. “Lo mi a biaha pa Miami pa negoshi. Merka ta atmití mi pasobra mi tin un visa di negoshi. Ademas Merka meskos ku mas ku 60 pais na mundu tin un palabrashon ku venesolano por drenta ku pasaporte kaduká tambe.”

Pasobra Venezuela tin dos gobièrnu i pa venesolano den eksterior pa motibu di e situashon ta masha difísil pa prolongá nan pasaporte. González: “Na aeropuerto mi a pasa imigrashon merikano kaba (Aruba tin un sistema di preclearance pa Merka), i mi tabatin un stèmpel den mi pasaporte di imigrashon arubano. Pero e ora ei e kolaboradó di imigrashon arubano aun a ninga di laga mi sali.”

‘Venesolano ta e nivel di mas abou di komunidat arubano’

E tin simannan largu kaba ta buska aklarashon serka gobièrnu arubano. Minister di Hustisia Andin Bikker ta laga sa ku si venesolano tin un pèrmit di estadia bálido, si nan identidat ta konosí, i si nan pais di destinashon laga nan drenta, ta laga nan drenta Aruba bèk tambe si nan regresá ku un pasaporte ku a kaduká. Pero si esaki a bai malu den kaso di González, hustisia ta duna solamente kontestá vago.

“Aktualmente venesolano ta e nivel di mas abou di komunidat arubano. Nos ta sirbi pa sèks, trabou barata ku niun hende no ke hasi, trabou ku despues ta keda sin paga. Mi no ta bisa esaki komo xenófobo; mi yunan ta mitar arubano i ku ayudo di mi famia arubano mi por a sigui desaroyá mi mes komo artista. Pero ta lástima ku e balor di venesolano komo hende i individuo ta determiná pa e situashon polítiko i ekonómiko.”