DEN HAAG – Nationale Ombudsman ta hasi un yamada urgente na parlamentario pa por fin trata e pobresa i desigualdat den e munisipionan karibense. “Basta ku e ko’í kènsnan aki”, segun Reinier van Zutphen den Tweede Kamer.”

Djárason awó Tweede Kamer atrobe ta papia tokante e pobresa grandi na Boneiru, Sint Eustatius i Saba. Despues di dies aña komo munisipio karibense, ainda ta trata nan desigualmente: E kompensashonnan finansiero ei di ningun manera no ta sufisiente pa biba di dje. Polítika di Den Haag te awor no a subi e kompensashonnan finansiero, pasobra e polítikonan tin miedu ku asina e preisnan na e isla ta subi mas. E meta tabata semper: wak kon por baha e gastunan di kuminda, awa i koriente.

Ombudsman ta apelá na e miembronan di Kamer pa awor ‘stòp ku ko’í kèns i sòru pa mésora hende haña sufisiente sèn pa biba di dje. “Hopi hende mester biba di ònderstant, pero esaki ta 40 pa 50 porshento numa di e mínimo di eksistensia.”

Den Haag ta mantené e desigualdat na Boneiru, Saba i Sint Eustatius
Ombudsman ta mustra kon grandi e desigualdat ta pa e hendenan den e tres munisipionan karibense di Hulanda. Den e parti oropeo di Hulanda hende ku pèrdè nan trabou por kai bèk riba un kompensashon di desempleo. Habitante di Boneiru, Saba i Sint Eustatius ainda no tin e derecho ei.

“Kon por ta ku mester papia ku un Komishon di Kamer asina tokante tres isla chikí – kaminda no tin ni 30 mil hende ta biba? Ta strabagante”, segun Van Zutphen. Ta literalmente inhumano i desgarador pero tambe konmovedor kuantu afan hende tin pa bai dilanti.

‘Tweede Kamer tambe a faya opviamente’

“Pero polítikamente tin algu eksepshonal ta sosodé: nos ta mira un Ombudsman ku personalmente ta skual e Miembronan di Kamer presente masha pisá mes.” Van Zutphen entretantu ta konvensí ku no solamente gobièrnunan sino Tweede Kamer tambe a faya e último añanan. Despues di 10 aña Den Haag no a logra pa sòru pa algun mil hende den e tres munisipionan karibense por djis haña loke ta normal pa por biba komo hende.”

E rapòrtnan di investigashon ta hopi; e Miembronan di Kamer di tur manera ta spanta tur aña di loke nan ta mira ora nan bishitá e islanan. E último koalishon aki di VVD, CDA. D66, i ChristenUnie semper tabata trata di haña triki pa baha kosto di bida, pero atrobe sin masha éksito. Hende ku awor ta sufri hamber no por warda dies aña mas te ora ku gastunan a baha.”

“Na Boneiru nan ta bisa: un kompensashon ta muchu poko pa biba di dje, pero e ta nèt sufisiente tambe pa nos no muri. Pa nan tambe ta mésun sin speransa ku e ta zona. Pero Van Zutphen ta mira un oportunidat nobo: Hopi parlamentario ku e ta papia kuné aktualmente ta nobo i djis promé ku elekshon nan a primintí media pa awor si trata e pobresa mésora.”

Parlamento nobo, mésun promesa polítiko
Na mart hopi partido polítiko na Den Haag a drenta elekshon ku e idea ku e trato di pobresa na Saba , Sint Eustatius i Boneiru ta e promé kos ku mester sosodé. Diferente partido ta rekonosé tambe ku ta dura muchu largu.

Ombudsman ta mustra e parlamentarionan ku un otro promesa importante tampoko no ta kumpli kuné: solamente den e munisipionan karibense e Lei di Trato Igual no ta na vigor pasobra simplemente nunka no a introdusié.

Pobresa tambe ta: no tin akohida di mucha, bai skol ku un atraso di idioma, ku bo mayornan no tin niun tiki tempu pa bo pasobra nan tin tres trabou i ainda no por sali ku e sèn ei. Òf ku no tin transporte públiko, ku no por bai akohida pafó di skol”, Van Zutphen ta enumerá.

E ta kaba ku polítika di Den Haag masha pisá: “Tin asina tantu ko’i kèns ta usa djis pa no hasi loke mester sosodé. Ku si e mínimo sosial subi, ku preisnan lo subi. Promé kos ku mester hasi ta sigui bo kurason. Bai ku tur e motibunan gañadó ku tin!”