ORANJESTAD – E kantidat di votadó riba e partidonan chikí ta un sorpresa den e elekshonnan arubano di 2021. Uní nan tur ta bisa ku bou di pueblo nan ta tende ku e partidonan grandi MEP i AVP ku nan polítika ‘tradishonal’ i hibamentu di kampaña e bia aki lo pèrdè. Pero e pregunta ta keda si pueblo arubano ta kla pa un kambio asina drástiko di e ambiente polítiko.

Segun e partido nobo Accion 21 ku esaki Aruba ta sigui e desaroyonan den sobrá di Reino i mundu, esta ku tin un ‘malkontentu ku e polítika tradishonal’, segun lider Miguel Mansur. I e lider di MAS, Marisol Lopez-Tromp, tambe ta bisa ku basta dia kaba hende ke un kambio den e ‘kultura di gobernashon’:

Reportahe di Petra Trinidad (na hulandes)

Raiz ku den e elekshonnan anterior di 2017 nèt no a haña un asiento, ta ferwagt ku awor sí e tempu a yega pa un ‘bientu fresku’. “Hende awor ke un alternativo berdadero”, e lider Ursell Arends ta bisa. “Asta nos ta pensa di haña dos asiento òf mas.”

E partido nobo Pueblo Promé tambe ta bisa ku nan ta ripará ku ‘tur kaminda na Aruba hende ta vota pa kambio’, segun lider Michael Williams. “Hende no ke e kampañanan ku hopi bochincha, bandera i steker mas. Nan tin miedu di represaya di e gobièrnu aktual, esei tampoko nan no ke mas.”

HTC Aruba tambe ta un partido nobo. E kandidatonan ta relativamente masha hóben. Lider Gilbert Webb ta bisa ora e tira su voto: “Djis pensa un ratu tokante loke a sosodé for di 1986 na Aruba (e aña ei Aruba a haña státùs aparte) i den kiko nos tur a pasa. I e ora ei bo ta realisá ku awor ta tempu pa pasa un kambio.”Riba e pregunta si nan tin basta eksperensia pa goberná e ta kontestá: “Wèl, wak kiko eksperensia (polítiko) a trese te awe. Nos ta hasi hopi na edukashon i pueblo tambe mester hasi esei pa sa mas tantu kon sí ta hasi polítika i pa para korupshon.”

PPA ku, ku su lider nobo Lisette Malmberg a pasa den un transformashon grandi, ta bisa ku nan a tende bèk di e hendenan i awor no ta mira nada den un koperashon ku e partidonan grandi aworakí. “Aktualmente nos no ta mira kambio struktural den e partidonan grandi. Pa promé bia den historia di Reino Hulandes nos tin un hende riba lista ku ta será den prizòn. Esaki no por. Nos ta kere ku e votamentu lo trese un sorpresa.”

RED ku e último kuater añanan a ko-goberná ku MEP i POR, tambe ta spera ku e hendenan lo bai pa kambio. “Mi no ta haña bon ku a tene kampaña grandi di elekshon den e tempu di krísis aki. Míles di florin a gasta na parada, bandera T-shirt, steker, fiesta. For di 2017 nos no ta partisipá mas na e polítika tradishonal aki. E elekshonnan aki tin un punto kardinal: ku Aruba por para riba su mes pianan atrobe i nunka mas, pa niun pandemia, no mester kai na rudia atrobe.

E lider nobo di UPP, Seraida Pemberton Leonard ta konta ku e tambe a tende di hopi hende ku nan ‘ta fadá’ di e dos partidonan grandi (MEP i AVP). “Nos ta den un kampaña di elekshon ku korupshon, delinkuente kontra moral públiko, adikshon (kandidato di elekshon, red.) i lo ta masha lástima si pueblo atrobe skohe pa e mésun sistema i gobièrnu. Si e pueblo ke kambio, nan mester stòp di hasi esaki. Pasobra no t’asina ku esun ku ta grita mas duru ta bini ku e mihó solushonnan.”

POR
ku tabata den e gabinete anterior ku dos asiento, ke trata di mantené esaki. “I mas ainda, ku dios ke”, lider Alan Howell ta bisa. “Tur kaminda ku nos bini, nos ta haña sosten i hende ta bisa: nos ta kla ku hel (MEP) i bèrdè (AVP). Mi ta spera ku e partidonan chikí ta haña e chèns i ku esnan grandi mester sinta riba banki. Pa un bientu fresku i pa haña e chèns di kambia kos.”

Curpa tambe ta bisa ku durante nan kampaña nan a tende ku hende ‘no ke mira ni hel ni bèrdè’. “Nan ke un kambio”, lider di partido Eric Ras ta bisa. “Lo mas importante ta pa pueblo skohe. Nos ta presentá un programa pero ta pueblo mester vota si e ke kambio tambe.” E no ta ekskluí kolaborashon ku otro partido pero un bia mas esei tambe ta na pueblo, Ras ta bisa, i na e programanan di e otro partidonan.

Pero e kantidat di votadó di mas grandi atrobe tabata serka e partidonan grandi MEP i AVP. Lider di e último partido aki, Mike Eman, ta bisa ku e ta kere den un ‘ganashi grandi di elekshon’. Na 2017 e partido a haña e mayoria di voto pero no e mayoria apsoluto den parlamento. I p’esei e tempu ei nan no ker a forma un gobièrnu. Promé kos ku Eman ke hasi si AVP gana awor ta negoshá ku Hulanda tokante e pakete di pais ku nan no ta kompletamente di akuerdo kuné.

Lider di MEP i promé minister demishonario Evelyn Wever-Croes ta bisa ku hende ta gradisí e partido espesialmente pasobra Aruba a sali for di e pandemia asina bon. “E diferensha di mas grandi ku kuater aña pasá ta e akseptashon di bishita di kas. E tempu ei nos mester a pidi durante e kampaña si nos por a bin bishitá hende. Awor ta e hendenan ta invitá nos.”

E resultadonan di elekshon banda di mitar di diesun di anochi

Presensia i promé resultadonan
E presensia atrobe parse tabata haltu (un 82%), segun e datonan di Censo ku ta fasilitá e elekshonnan. Serka e elekshonnan na 2017 e presensia tabata 84%. Algu despues di mitar di diesun di anochi a konta voto na 26 sentro elektoral, ku 46 pa bai ainda, inkluso urnanan mobil. MEP ta na kabes, AVP ta di dos, sigui pa Raiz, MAS i Accion 21.