WILLEMSTAD – Oumento krítiko di desempleo, pobresa struktural i problemanan sosial serio, ta e sikatrisnan prinsipal ku Covid-19 a okashoná den vários bario marginá na Kòrsou. E kasonan di infekshon di Covid-19 a baha konsiderablemente i e medidanan ta suavisá. Sinembargo ora ku saka balansa dje efektonan di Covid-19, kompañá pa e lockdownan, por konkluí ku e daño ta konsiderabel. Esaki ta konta pa prinsipalmente e barionan ku tin abitante ménos pudiente. Ret Karibense a kombersá ku algun trahadó di den bario, ku a ilustrá e asina yamá ‘situashon post-covid’.

‘Mas pobresa despues di Covid-19’- Bario Bonam i besindario

“Tabatin hopi pobresa kaba pero despues di Covid-19, e ta resaltá mas tantu.” Asina Anelga Cicilia, presidente di Sentro di Bario Bonam ta splika. Cicilia ta un maestro di skol penshonado, ku boluntariamente ta traha pa e bario. E área ku ta kai bou di Sentro di Bario di Bonam i besindario ta entre otro: Jongbloed, Bonam, Kirindingo Abou, Sapateer, Ronde Klip, Cocori, Koraal Tabak, Koraal Partier i Abrahamsz.
Anelga Cicilia ta splika ku den e área aki tambe hopi hende a pèrdè trabou. ‘‘Di un dia pa otro, hende ku tabatin un bon salario a keda sin nada.’’

Un aña i mei despues ku Covid a yega Kòrsou: E pobresa ta eksistí kaba, pero e bario di Bonam ta un bario ku no ta buska yudansa fásil. Ku yegada di Covid, na kantidat abou, e abitantenan ku ta den nesesidat ta bai na e sentro di bario pa buska yudansa. Entretantu mas ku 500 hende a buska yudansa. Nan a bin na remarke pa haña pakete di kuminda, den e proyekto di yudansa ku Banko di Kuminda ta kordiná. Ainda tin e situashon ku e abitantenan ménos pudiente ta problemátiko, segun Anelga Cicilia.

Anelga Cicilia, presidente di Sentro di Bario Bonam

Download e oudio aki
.

‘Trabou i formashon ta urgente’- Bario di Banda Bou

Despues di Covid-19 a bira mas kla ku na Banda Bou ku urgensia tin mester di trabou i formashon sosial pa abitantenan di e parti aki di Kòrsou. Jahaira Muzo ta kordiná proyektonan di Fundashon Mangusá na Banda Bou. Alabes Muzo ta miembro di direktiva di Plataforma Banda Bou. Fundashon Mangusá ta traha ku famia, mucha i hóbennan na Banda Bou riba tereno edukativo I formashon sosial i ta eksistí 50 aña.
Jahaira Muzo ta splika ku pa Banda Bou tambe ta konta ku promé ku Covid 19, e situashon no tabata bon. ‘‘Mayoria di e famianan ta sea mama soltero òf ta kobra ònderstant òf e tata so tin trabou.’’

Konsekuensha pa hobennan
Vários famia a bira víktima di Covid-19 i nan a pèrdè miembro di famia. Ainda nan no por rekuperá pasobra nan ta sin trabou. Ta bin aserka ku último 20 aña no tabatin atenshon pa e desaroyo di Banda Bou. ‘‘No a sosodé kasi nada riba e tereno di formashon sosial i guia pa famia.’’ Covid a empeorá e situashon i ta un dje konsekuensianan mas importante di e pandemia pa e pueblo di Banda Bou.

Jahaira Muzo, di Fundashon Mangusá

Download e oudio aki
.

Resientemente promé minister Gilmar Pisas, ku ta originá di Banda Bou a hasi un rekorido ku sekretario di estado, Raymond Knops den entre otro barionan pober na Banda Bou. Sekretario Knops a konstatá ku den e barionan aki tambe tin hopi speransa ku e minister presidente lo yuda nan. Jahaira Muzo, ta konfirmá ku e speransa di Banda Bou ta dirigí riba e gobièrnu nobo i ta spera mas atenshon pa e situashon na Banda Bou.

‘Yunan di tera ta keda den nesesidat’- Bario di Souax

‘‘Yunan di tera den Bario di Souax, kompará ku e grupo di ekstranheronan ta laga e yudansa ku ta ofresé nan pa haña alivio relashoná ku Covid-19, ta laga e oportunidat pasa nan bai. Konsekuensia di esaki ta ku e temporada Post Covid den bario di Souax, ta mantené un grupo grandi den pobresa.
Souax ta un bario ku ta partí den tres área: Souax Ariba, ku ta konosí komo Seru Kandela, Souax Pabou i Souax Pariba. E parti Pabou i Pariba por lo general ta konsistí di abitantenan yu di Kòrsou, miéntras ku na Seru Kandela, e poblashon ta hopi mesklá i multikultural. Asina Romeo Welvaart di Fundashon Kompromiso ta splika.

Romeo Welvaart: “E sikatris ku Covid-19 a laga den Souax ta: famianan kibrá i hopi pobresa den bario. Aworakí tin hopi falta di kuminda den bario. Ademas hopi hende no por yena e formularionan pa bin na remarke pa risibí yudansa di gobièrnu. E kultura ku yunan di tera no ta gusta buska yudansa ta pone ku kontrali na e ekstranheronan, nan no ta benifisiá sufisientemente dje yudansa ku ta ofresé nan.’’ Welvaart ta splika: ‘’Ora ku nos tabata traha na Seru Kandela, nos tabata haña hopi pakete via Rode Kruis. Tur hende den nesesidat ta bin na remarke, pero debí na bèrgwensa e yunan di tera no ta pidi yudansa.’’

Welvaart: ‘‘E ekstranheronan sí ta presente. E yu di Kòrsou ta preferá di keda den kas ku hamber en bes di buska yudansa.’’ Riba e pregunta na Romeo Welvaart ‘Kiko e solushon pa esaki ta’, el a kontestá: ‘‘ Mi ta kere ku mester sigui motivá e hendenan. Pasobra ta un problema di nos kultura, ku nos tin bèrgwensa pa pidi i aseptá yudansa. E no ta fásil pasobra ta algu ku ta pasa di generashon pa generashon.”