Portrèt: John Samson

ROTTERDAM – E chèns riba retraso enorme di estudio òf drop-out bou di hóben karibense na Hulanda ta grandi ya pa añanan largu pero ku e krísis di corona lo e yega un kumbre. Esaki dosente mayó Éksito di Estudio Jean-Marie Molina (Skol Superior) ta avisá.

Molina ta yuda studiante na Skol Superior Rotterdam ku a haña retraso di estudio pa haña nan diploma tòg. “Un estudio di HBO ta dura kuater aña, hopi bia e hóbennan aki ta tuma dos bia e tempu aki. Esei ta grave.

Ku e krísis di corona Molina ta mira ku e enseñansa ta bou di preshon grandi. “Ya kaba no tabata yuda nan ni lihé i ni bon. Ku e preshon enorme di e krísis di corona dosentenan no ta presta manera den tempu normal. Nan no tin basta tempu i nan ta istrès di traha muchu duru. Den práktika esaki ta nifiká ku nos studiantenan karibense por haña ménos yudansa ku ántes.”

“Hopi skol superior i universidat hulandes aworakí tin nan mannan yen di nan mes problemanan i nan tin hopi studiante ta lucha. Tin tiki hende ku ta bisa ku nos tin un grupo mas ku mester di previshon: e grupo karibense”

‘E hóbennan karibense ta un detaye insignifikante pa hopi instituto’

Maske kon bon nan intenshonnan ta, e hóbennan karibense ta un detaye insignifikante pa hopi instansha. No t’asina ku ta lubidá nan intenshonalmente, pero bo por tin atenshon solamente pa algu ku bo ta mira kontinuamente.

I e hóbennan aki no ta sali nan na mes defensa fásil”, segun Molina. Tin sufisiente motibu pa nos ta prekupá pa e studiantenan karibense.

Jean-Marie Molina (1979) a lanta na Sint Eustatius. E tin un master di siensia pedagógiko i e ta hasi investigashon di hende ku ta studia largu. Molina ta traha komo dosente Éksito di Estudio i ta konsehero akadémiko na Skol Superior Rotterdam.

“Pa hóben hulandes oropeo tambe studia hopi bia ta un reto. Hopi di nan ta tuma seis aña pa kaba nan estudio. Pero bou di studiante karibense ku ta studia largu ku ami ta mira, ta trata di ocho aña òf mas.”

“Studiante karibense hopi bia no tin ni un ret pa sostené nan. I kontrali na hulandes oropeo, nos hóbennan hopi bia no tin mayor pa ken ta fásil pa paga lès adishonal na euro.”

Molina ta ferwagt ku e problemanan lo oumentá mas. “Hopi studiante ku mi ta guia pa e kabamentu di nan estudio na kuminsamentu a pensa: ai, mi ta djis hasi esaki den un ratu. Pero e krísis di corona aki ta bai trese mas difikultat di tur banda pa nos hóbennan.”

I kiko si bo haña bo den problema?

Unda bon mira bo ta bai buska yudansa ora, despues di añanan largu di studia, ainda bo no tin bista riba un diploma? “Loke mi ta ripará ta ku nos studiantenan karibense tin un aktitut reservá: otro hende mester yuda mi en bes ku nan mes ta pidi yudansa. Si nan hasi esei ta bini e siguiente reto: pa nan tin e disiplina di berdaderamente aseptá e yudansa.”

Un estudio den práktika no tur ora ta e motivashon pa bai Hulanda despues di enseñansa sekundario. “Tin un parti di studiante karibense ku ta bini Hulanda na promé instansha pa nan libertat. I un estudio pues ta bini na di dos lugá. I por ripará un kos mas: bon mirá nan no sa si e estudio ta pas serka nan. Hopi di nos studiantenan tambe ta pasa malu síkikamente.

‘Nos muchanan hopi bia no sa kon nan mester studia’

Ta kalkulá ku mitar di e studiantenan karibense no ta alkansá na promé aña. Kon bini? “Studiante i mayor ta kere ku si bo tin un diploma di havo òf vwo ta fásil pa bo bai studia, pasobra… bo tin bo diploma porfin. Pero esei ta un mito.”

For di skol básiko te ku skol sekundario nan ta siña sifra i palabra for di kabes pa slag pa un prueba. Hopi be literalmente nan ta siña un kontesta for di kabes kaminda un dosente a laga nan siña e pregunta tambe for di kabes. Nos muchanan ta siña tur kos na skol ménos kon nan mester studia tur e materia ei.”

‘E solushon pa un gran parti ta na e islanan mes’

“Asina bo no ta hasi mucha kurioso, asina bo no ta siña nan di hasi pregunta krítiko nan mes i nan mes mira e imágen grandi. Si bo no por esaki asina bon, bo ta kla sí pa un estudio hbo òf wo? Nò. Pero esaki ta nifiká sí ku e solushon pa un gran parti ta na e islanan mes.”

Jean-Marie Molina a hasi investigashon i a desaroyá un método ku ta apliká na Skol Superior Rotterdam serka hende ku ta studia hopi largu: Tough Love. “Finalmente semper nan ta logra – na un manera duru pero ku amor – di siña pa nan alkansá e final tòg. Mi ta siña nan rekonosé nan mindset i adaptá esaki. I: kon nan mester studia.”

‘E problemátika aki ta okupá mi den mi tempu liber tambe’

Molina su enfoke ta asina eksitoso, ku ainda ta referí e kasonan di mas difísil p’e. Na su propio skol superior, pero ei ‘fo tambe. “E problemátika ta okupá mi tempu liber tambe. Regularmente mayor, kolega i studiante ta manda mi gritu di ousilio via medionan sosial, pa por fabor yuda nan. Mi a kaba di yuda un studiante ku mi no konosé su kara mes pa haña su diploma tòg.”