Portrèt: Dulce Koopman

WILLEMSTAD – E ponensia ku tin skarsedat enorme di produktonan di komestibel na Kòrsou, no ta real. Tin ménos produkto di sierto marka di produkto, pero na nan lugá, e supermerkadonan por ofresé otro marka. Abogado Achim Henriquez, ta representante legal di e Asosashon di Supermerkadonan, SUVECO. E ta rechasá e ponensia ku tin problema inmenso debil na skarsedat di produkto riba nos isla.

E supermerkadonan lunanan pasá atvertí ku sierto produktonan por bira skars. ‘For di mart di e aña aki nos a bati na porta di gobièrnu, pa kuminsá ku kampaña informativo na pueblo, tokante dje tópiko di flete ku su preis ta subi i tambe preis di otro artíkulonan ku nos ta importá.’ Asina Henriquez ta splika. SUVECO a pidi gobièrnu pa eduká e konsumidó pa kumpra produktonan alternativo.

Barbaramente
‘Pasobra e markanan ku bo ta kustumbrá di kumpra, sea nan ta bira skars, òf e prèis lo subi asina Haltu, ku bo ta puntra si mester sigui importá e produkto’. Segun Henriquez, no ta sigur ku e konsumidó ta bai kumpr’é na e preis Haltu. T’esaki ta e splikashon ku aworakí tin diferente produkto ku nan preis a subi barbaramente. Hasta tin di nan di kua nan preis a subi na nivel ku no ta bale la pena mas pa importá nan.

Di otro banda tin produktonan di kua tin skarsedat di nan for di fábrika, pasobra e materia prima pa produkshon di e produkto no ta disponibel aktualmente. ‘Esei ta nifiká ku e fábrika mes tin un skarsedat loke ta pone ku nos tampoko no por kumpra e produkto serka e produktornan.’ Achim Henriquez: ‘Bo ta mira ku den diferente faseta, e problemanan ta surgi den e ‘supply chain’, e transporte ku ta pegá rònt mundu i ku ta hisando preisnan mundialmente.’ E problemanan aki ta kousa di loke ku ta mira aworakí den práktikamente tur benta por detal na Kòrsou.

Achim Henriquez ta splika e situashon ku produktonan di komestibel

Download e oudio aki
.

Kiko SUVECO ta ferwagt di gobièrnu? Henriquez: ‘Loke ku nos ta boga pe, ta pa gobièrnu kumpli ku su promesa di informá e konsumidó ku en bèrdat tin un subida di preis ku e supermerkadonan no por kontrolá. Pero ku loke por hasi pa redusí e konsekuensianan, ta kumpra e produktonan alternativo. Na su turno, e importadónan, ku no ta meskos ku e supermerkadonan, lo por trese kantidatnan mas grandi dje produktonan alternativo.’

Eliminá schakel pa baha preis
Gobièrnu tin atenshon pa e situashon di desaroyo di skarsedat i oumento di près di produktonan. Segun minister di Ekonomia, Ruisandro Cijntje, Kòrsou tambe ta dependé dje desaroyonan internashonal, ora ku ta trata importashon. Gobièrnu ta analisá e posibilidat pa eliminá sierto ‘schakel’ den e komposishon di preis, pa por realisá bahada di preis. Asina por konkluí for di deklarashon di e minister di Ekonomia. Minister Cijntje ta spera ku pa promé di yanüari 2022, ta asina leu ku por realisá e adaptashon di komposishon di preis lokalmente.

Minister Cijntje ta papia tokante skarsedat

Download e oudio aki
.

Amplia e kantidat di produktonan den e makutu básiko di 23 pa 50, ta un akshon mas ku gobièrnu a tuma pa aliviá e tenshon riba e merkado di konsumidó. Minister Cijntje ta duna splikashon.

Minister Cijntje ta duna splikashon tokante makutu básiko

Download e oudio aki
.

Mal informashon
Tokante e súplika di SUVECO pa inisiá un kampaña di informashon general, minister Cijntje ta reakshoná ku e tin un reunion planiá riba término kòrtiku ku SUVECO i Importadónan pa sera konosí i deliberá riba e akshonnan ku mester tuma. Cijntje ta menshoná ku enberdat preisnan a subi. ‘Pero tin e faktor tambe di suministro di mal informashon tokante subida di preis den eksterior. Esei por tin komo konsekuensia ku komersiantenan lokal ta subi preis di tur loke ku nan tin na stòk.’

Gobièrnu ta konsiente di esaki, pero ta realisá tambe ku nos ta den un merkado liber. Esaki ta enserá ku ta kompetensia ta regulá e merkado. E preisnan di e makutu básiko so ta protehá. Ta p’esei gobièrnu ta di akuerdo pa informá komunidat tokante loke ta pasando mundialmente i splika dikon preisnan di transporte a subi.