Portrèt: RCN

WILLEMSTAD – Si ta na sekretario di estado Alexandra van Huffelen (Relashonnan den Reino), mundu di komèrsio tambe mester tuma su responsabilidat pa yuda e isla bai dilanti. No solamente ku pagamentu di mas belasten, sino tambe usando mas oportunidat, por ehèmpel digitalisashon.

Van Huffelen a hasi un bishita kòrtiku di kuater dia na Aruba, Kòrsou i Sint Maarten. E ker a papia atrobe ku e habitantenan i tende nan soñonan. Pa loke ta soño ta difísil pa husga kon habrí hende ta den nan kombersashonnan ku e sekretario di estado, pero nan ta ekspresá prekupashon bon kla durante di demonstrashon na Aruba i Kòrsou.


Reportahe di Kim Hendriksen

Demonstrashon na Aruba i Kòrsou
Miéntras e sekretario di estado djamars tabata terminá su bishita kòrtiku na Aruba, na un distansha e ta mira un demonstrashon, serka di aeropuerto. E sindikatonan ta protestá pasobra manera nan mes ta bisa nan ta ‘kompletamente hartá’ di e gobernashon di e gabinete Wever-Croes. Segun e sindikatonan e pueblo ta ‘kansá’ i ‘frustrá’.

Na Aruba e no tabatin un sita ku e sinku sindikatonan riba su agènda, pero spontaneamente el a traha tempu p’esaki. Despues di e kombersashon Van Huffelen a bula bai Kòrsou. Ei tambe tabatin algun demonstrante ta para ward’é, ku tabata ke ‘independensia’ pa e isla, pasobra segun nan ta Hulanda kada bia ta krea desunion.

‘Hende ta sinti e falta di perspektiva’
Van Huffelen serka Banko Sentral a tene un charla di desayuno pa miembro di e Asosiashon di Komersio Kòrsou (VBC, Vereniging Bedrijfsleven Curaçao). E mensahe: ekonomia di Kòrsou tin hopi potensial. E ta mira un elastisidat i optimismo di hende, pero tambe posibilidat si ta trata di naturalesa, patrimonio i aktividat.

Na mes momentu segun e Kòrsou no ta pasando den añanan fásil. E ekonomia konosé añanan di stagnashon, ku komo konsekuensha desempleo haltu i esaki por mira espesialmente bou di hóben.

“Si nos wak puramente e sifranan, e ora ei corona a manda ekonomia diessinku aña atras den tempu”, segun van Huffelen tokante e estado di ekonomia pa motibu di e konsekuenshanan di e vírùs di corona. “Finalmente e entrada pa persona di e poblashon tin desenanan largu ta baha kaba. I lástimamente mas i mas hende ta sinti esaki. Tin pobresa, i tin problema sosial, hende ta sinti ku no tin perspektiva.”

E sekretario di estado ta mira posibilidat
Tòg e sekretario di estado di Relashonnan den Reino ta mira posibilidat na Kòrsou. “Tin un haf ekselente, tin kompania nobo ku ta traha riba kombustibel limpi di zeta vegetal i di animal”, e ta konta. “Tin oportunidat den e drechamentu di barku òf e demolishon di barku kibrá.”

“Ta di spera ku lo logra tambe pa duna e refineria un bida nobo na un manera responsabel. Kaminda nos ta tene kuenta ku medio ambiente i salubridat.”

Van Huffelen tambe ta menta digitalisashon komo oportunidat: un kartera ku e sekretario di estado tin banda di Relashonnan den Reino. “Boso ta konektá na un ret di ict masha bon. I den e region nan por alkansá e nivel di e datacenter di Kòrsou”, e ta bisa e empresarionan den sala. Por lo demas e ta mira hopi ‘oportunidat pa desaroyo’ pa turismo.

‘Industria di komèrsio mester yuda’
Komo pais outónomo Kòrsou segun Van Huffelen na promé lugá ta e arkitekto di su propio futuro. Pues tin un tarea grandi pa gobièrnu. Komèrsio por ta e motor tras di un vishon di futuro nobo, e ta haña. “Laga mi bisa e kos bon kla numa: boso komo komèrsio mester yuda ku esaki. Gobièrnu no por ofresé tur solushon – ma nan mester kuminsá dal bai sí.”

‘Paga bo belasten’
E sekretario di estado ta apelá na e empresarionan presente pa tuma e oportunidatnan ekonómiko nobo. “Pone boso propio kustumbernan di tur semper un banda tambe p’esaki”, segun Van Huffelen. “No puntra solamente kiko gobièrnu por hasi pa bo, sino kiko abo por nifiká pa Kòrsou.”

“Por ehèmpel ku no solamente bo mester paga bo belasten di bèrdè mes, sino ku kisas e mester ta mas haltu tambe. Sigur si e sèn ei ta kondusí na invershon nobo den komunidat.”

Kòrsou ta un isla masha bunita yen di hende optimista i elástiko. Ku bunita naturalesa, patrimonio presioso i masha hopi oportunidat pa e ekonomia. Laga nos ban kobra esei huntu. I laga nos hasi esaki ku un relashon duradero ku rèspèt mutuo, e sekretario di estado a konkluí ku e último palabranan di e charla aki papiá na idioma papiamentu.