Hende muhé ta e forsa ku ta impulsá komunidatnan karibeño. Hopi biaha nan ta kumpli ku un gran kantidat di ròl: nan ta empleado, por ehèmpel, i tambe mama, yu, pareha, amiga, empresario i dunadó di kuido informal – i tin biaha tur esakinan pareu. Pero dunando tantu atenshon na otronan, nan sa lubidá nan mes nesesidatnan.
Den kuadro di Dia Internashonal di Hende Muhé (8 di mart) mi a kombersá ku Mia Tweed (34), ku ke trese sierto kambio den esaki. E ta konvensí di ku bo mester sòru bon pa bo mes, pa realmente bo por tei pa otronan. Ademas e ta haña ku kuido propio ta esensial pa bo por sigi desaroyá bo mes.
Tweed a lanta na Kòrsou, i e tin ocho aña ta biba na Boneiru. Banda di su trabou fultaim, e ta manehá su mes empresa ‘Vibra’ for di 2022. Su mishon ta pa inspirá i empoderá hende muhé via di seshonnan di coaching, entrenamentu i evenementu. “M’a ripará ku basta hende tabata aserká mi pa papia riba sierto kosnan, pasobra nan tabata eksperensiá mi komo un hende fuerte. Asina m’a bin realisá mi ku mi tin algu pa ofresé.”
Pa ta otro for di tur otro coach, el a disidí di fokùs riba empoderamentu (‘empowerment’). “Esei ta un konsepto ku ta kubri masha hopi kos”, e ta atmití, “pero pa ami e ta nifiká ku bo ta para fuerte den bo sapatu, bo ta ábil den komunikashon, i bo tin e kurashi pa ekspresá bo mes sin ku emoshon ta dominá.”
Kon lo bo deskribí Vibra?
“Vibra ta ami, ami ta Vibra. Vibra por nifiká masha hopi kos. Vibra ta vibrashon, i vibrashon ta nifiká ku ta bin moveshon. Bo por papia di bon vibra tambe – ‘good vibes’. Via Vibra mi ke traha ku hende muhé pa nan mehorá nan abilidatnan sosial, i oumentá nan konfiansa propio. Kuido propio tambe ta forma parti di esaki, pasobra pa bo progresá, bo mester kuida bo mes bon. Aparte di duna tayer i entrenamentu, mi ta traha produkto tambe pa hende muhé su ‘mindfulness’.
Pronto lo mi publiká mi di tres ‘sòpi di palabra’, un buki na papiamentu ku bladjinan yená ku lèter, riba kua bo tin ku deskubrí palabra. Mi a traha un buki pa klùr tambe, ku afirmashonnan na papiamentu. Mi sa ku esei no ta un eskoho komersial, pero pa mi ta importante ku hende muhé por lesa tekstonan ku ta inspirá nan den nan idioma materno. Mi ta haña papiamentu un bunita lenga, no ta tur kos mester ta na ingles òf hulandes.
E buki pa klùr, ku afirmashonnan na papiamentu, ku Tweed a publiká. Potrèt Vibra
Kon bo a yega na e abilidatnan akí?
“No ta di nan mes e abilidatnan akí a bini serka mi tampoko. Mi a traha duru pa nan. Bida ta – despens’i bo kara – k*ñ*, bida ta duru. Tin biaha mi a puntra mi mes: kon lo mi pasa den e dia di mañan? Mi ke biba, no djis eksistí. Mi formashon ta den Rekursonan Humano, pero mi tabatin hopi gana di traha komo coach.” Tweed: “P’esei m’a sigi diferente kurso e último añanan: pa coach di trayektoria di trabou, coach di bida i coach di kaminata. No ku mi ta kere ku awor mi sa tur kos sí: ketubai mi gusta siña.”
Dikon bo ta enfoká spesífikamente riba hende muhé?
“Ei mi ta eksperto a base di eksperensia. Henter mi bida mi ta rondoná kaba ku hende muhé. Mi ta kere mashá den e poder di lasonan entre hende muhé. Mi a realisá mi mes ku na e momentonan ku mi ta sinti mi mes realmente bon i safe, ta huntu ku hende muhé mi ta. Ademas mi ta haña ku den esaki hende muhé tin hopi mas pa logra.”
“Hopi biaha muhé karibeño tin masha hopi pèchi bistí,” Tweed ta remarká. “Ta hende muhé ku diferente pèchi bistí, ta manehá nos sosiedat: nan ta mama, amiga, yu i dunadó di kuido informal, anto riba tur esei, hopi biaha nan tin un trabou fultaim tambe. E ora ei no tin mashá espasio pa para ketu na preguntanan manera: ken mi ta, i ta kiko mi ke realmente? Hopi biaha hende muhé ta lubidá nan mes.
Bo ta ripará tambe ku ainda tin hopi tabú bou di muhenan karibeño?
“Sigur ku sí. Un tabú grandi ta ‘bisa nò’. Largu bai hende muhé ke yuda otronan, maske en realidat nan ta kansá. Hopi biaha no ta ni un pregunta, sino un ekspektativa ku lo bo hasi hopi pa otronan.”
Tweed ta kontinuá: “Tambe ta parse ku bou di hende muhé no ta aseptabel pa bisa ku bo ta bon den algu, mientras ku esei ta importante sí. I lo n’ ta malu si hende muhé ta mas asertivo: ta bon pa bo tin e kurashi pa pidi loke bo ke, i bai p’e bo mes.”
Ki probecho bo mes tin, manehando Vibra?
“Mi ta disfrutá di por yuda otro hende muhé. Mi ta gosa di yuda otronan realisá ta kiko nan forsa propio ta. Mi ta saka masha satisfakshon for di esei. Ademas mi ta konektá hende ku otro i mi ta haña kontaktonan nobo tambe.”
Kiko lo bo bisa hende muhé ku ta pensa na kuminsá un negoshi?
“It’s wild out there! Lo mi konsehá nan pa pensa bon riba e aspekto komersial. Mi ta ripará serka mi mes ku mi ta gusta loke mi ta hasi asina tantu, ku e ta mas un hòbi ku e ta un negoshi.”
I, finalisando: “Klaro ku bo tin ku hasié for di un motivashon intrínsiko, ku pashon, pero na final di kuenta: bo tin ku paga impuesto sí. Papia for di adelantá ku un konsehero finansiero. Por lo demas mi ke bisa gustosamente: si bo ke traha na bo desaroyo personal, i bo ke dal un siguiente paso den bo bida – bo por tuma kontakto ku mi!”