Portrèt: Sharina Henriquez

ORANJESTAD – Gobièrnu arubano ke kuminsá ku un diskushon nashonal, riba término, tokante e futuro di e refineria riba e isla. Asina premier Evelyn Wever-Croes ta bisa, reakshonando riba e anunsio di e operadó di e refineria, Citgo, ku esaki ta posponé hasimentu operashonal di e refineria.

Ayera Citgo a anunsiá ku e ta ‘bai frena’ e trabounan pa hasi e refineria operashonal di nobo. E mas ku 300 empleado direkto lo keda den servisio ainda, pero lo manda e mas ku 300 persona ku ta traha na e refineria via kontratista kas.

Sképtiko

Wever-Croes ta bisa di no ta sorprendé ku e anunsio. Ora gobièrnu a asumí kargo, e premier tabata sképtiko kaba tokante e trabounan ku ya tabatin retraso formal.

Awor e ta indiká di tabata na altura tambe di advertenshanan di tantu Merka komo Hulanda pa e gobièrnu arubano anterior, en konekshon ku posibel riesgu enkuanto kolaborashon ku Citgo. Segun Wever-Croes ta bisa, e kabinete Eman II tabata avisá pa e sanshonnan ekonómiko ku e tempu ei tabata den tapara ainda.

‘E gobièrnu anterior tabata avisá pa riesgunan enkuanto un kolaborashon ku Citgo’ – Evelyn Wever-Croes.

Ta te den 2020 Aruba i Citgo por sinta na mesa pa trata un posibel disolvimentu di e lease, Wever-Croes ta bisa. Pero tòg lo buska manera pa hasi esaki mas promé, e ta bisa mas aleu.

Diskushon nashonal: no un referèndùm
Si disolvé e lease, Wever-Croes ke kuminsá un diskushon nashonal riba e futuro di e refineria. Un referèndùm sí e lo no bira, segun e premier. E no ta kita binida di un operadó nobo for di mesa mesora, pero e ta indiká ku su preferensha ta bai pa konstrukshon di un pilar ekonómiko nobo na e sitio kaminda e refineria ta pará ainda.

Citgo ke lobby serka outoridatnan merikano pa haña un dispensashon pa e fasilidat na Aruba tambe i a pidi gobièrnu arubano pa partisipá den e esfuerso akí. Premier Wever-Croes no ta sinti muchu p’esei, aworakí.

Sanshonnan Venezuela
E motibu pa posponé e trabounan ta e sanshonnan ku gobièrnu merikano a anunsiá pa Venezuela. Por ehèmpel, lo limitá finansiamentu di empresanan ku ta operá na Merka ku ta den mannan venezolano.

Dispensashon di sanshon
Tantu Citgo Petroleum komo Citgo Aruba, ku ta lease e refineria di pais Aruba, ta empresa yu di e kompania petrolero nashonal di Venezuela PdVSA. Citgo Petroleum a haña dispensashon di e sanshonnan di e gobièrnu merikano. Citgo Aruba a kai chikí den esaki, loke ta pone ku invershonnan nesesario, djafó, a bira virtualmente imposibel.