WILLEMSTAD – Mil baka ta bini Kòrsou. Esei ta e plan di Arthur Parris, Ramon Troconiz i un parti di gobièrnu. E proyekto mester pèrkurá pa surgi un produkshon lokal di karni di baka. Pero kon ta pará ku e sirkunstanshanan di e bestianan i e shushamentu ku e proyekto ta kousa?

Parris ta bini di Kòrsou, pero el a pasa hopi tempu na Sur Amérika. Mas ku kuarenta aña el a traha na rancho, entre otro na Colombia. “Semper mi tabatin un soño di hasi algu asina na Kòrsou, pero nunka no tabata posibel. Te ainda.”

E empresario ta splika ku na Kòrsou ta kome mas ku mil baka pa luna. Ta importá e karni aki. “Ku e konsekuensha ku niun hende no sa kiko e bestianan aki a kome i kon nan a biba. Tin bia e karni ta keda lunanan largu den frizer.”

Ku e Concentrated Animal Feeding Operation (CAFO) esaki lo mester kambia. “Tur hende por mira kiko e bakanan ta kome i kon nan ta biba. Nos ta kuminsá chikí, pero ku sigur 80 trahadó. Si tur kos bai bon, aki kuater aña nos ta traha ku sigur 400 hende.”

Oposishon
E plan ta haña oposishon kaba. Un grupo di siudadano preokupá a saka un deklarashon konhunto: “Serka otro CAFO nos por mira ku e área rònt di nan tambe ta sufri bou di por ehèmpel e holó di e rancho pa motibu di oumento di muskita i mèst. E área ku ta sinti influensha i shushamentu ta hopi bia mas grandi ku e kuart hèktar ku aktualmente a reservá.” Ademas no ta henter gobièrnu ta sostené e plan.

Inspekshon di Salubridat Públiko tambe ta preokupá: no tin supervishon di e fishi di veterinario. Tur hende por yama nan mes veterinario. “E legislashon aki no ta klòp”, e inspektor general Jan Huurman ta bisa. “I ora bo trese mil baka e isla, sin duda bo mester di un veterinario. E chèns riba enfermedat kontagioso i otro enfermedat ta grandi i sin bon supervishon esaki ta un peliger.”

Gregory Berry, presidente di Dierenbescherming Kòrsou no ta pro òf kontra e plan. “Mi ta komprondé ku e proyekto ta den e fase di investigashon: ke men nos no ta bai hasi pronunsiashon emoshonal sin echo.”Berry ta enfatisá ku krio di bestia ta un industria ku nan no por stòp. “Loke si nos ta paga tinu na dje ta e sirkunstanshanan bou di kua e bestianan mester biba.”

“Tin regla ke men por fabor kontrolá nos”- kampesino Parris

Parris ta bisa ku e sirkunstanshanan ta segun reglanan internashonal. “Ta pone sinkuenta baka den stal di 20 pa 50 meter. Nos ta kai bou di reglanan di World Organisation for Animal Health, ke men tur kos ta sosodé segun reglanan ku ta konta mundialmente.”

Mes ora ta warda e mèst den saku será pa evitá holó stinki.Segun Parris no tin shushamentu. “E shushamentu ku nan ke men, ta us’é pa traha elektrisidat. Ta prosesá e mèst hasié gas biológiko ku por usa den kasnan òf pa koriente: ta esei ta e manera moderno di krio di bestia. Na e manera moda bieu lo mi no a ni kuminsá.”
Parris ta spera ku lo bini un solushon pa e falta di supervishon. “Esei ta un tarea di gobièrnu, nos no por hasi mashá ku esaki. Tin regla, ke men por fabor, kontrolá nos. Ku plaser mes.”