Portrèt: Sharina Henriquez

ORANJESTAD – Hunga riba computer te lat den anochi i neglishá kontaktonan sosial; ainda no konosé i no ta rekonosé adikshon di gaming na Aruba. Promé ku fin di aña e fundashon pa kuido di adikshon FMAA ta lansa un plan di tratamentu di adikshon di gaming.

E organisashon mundial di salubridat WHO for di yüni ta rekonosé adikshon na gaming komo adikshon ofishal. Na Aruba adikshon di gaming ta yega ‘nèt na superfisie’, sikiatro Hendrik van Gaalen ta bisa. No tin sifra lokal. Van Galen ta kalkulá ku 2 di kada 100 mucha ta desaroyá un adikshon di gaming. Ounke ku e ta kere ku ku e sifra real ta mas haltu. Tambe e ta menta e influensha di e infrastruktura lokal.

“Na un isla manera Aruba kisas no tin muchu kos di hasi. Bo mester bai tur kaminda ku outo miéntras ku na Hulanda ta mas fásil pa bo kue baiskel. Ke men e chèns di keda pegá na internet aki ta mas grandi ku na Hulanda, mi ta kere.”

FMAA ta mira tiki hóben ku tin solamente un adikshon di gaming. “E fenómeno no ta realmente konosí i mayornan no ta haña gaming di mas un motibu pa akudí na kuido di adikshon”, Emmeline Webb, trahadó sosial na FMAA, ta splika. E liña entre hunga gaming fanátikamente i un adikshon na gaming ta fini. Por paga tinu na sierto kriterio: si un mucha retirá, si tin diferensha den e ritmo di dia i nochi i si e higiena bai atras, segun Webb.

‘E adikshon na droga e ora ei ta kondusí na adikshon na gaming’- Emmeline Webb, trahadó sosial

E ta mira espesialmente hóben ku ta usa gaming pa detoksiká di adikshon di droga. “E playstation por ehèmpel ta yuda pa suprimí e gana di usa droga. Anto e ora ei nan ta keda hunga. E adikshon di droga ta kondusí na adikshon di gaming.”

Miembronan di FMSS kuminsamentu di sèptèmber ta partisipá na un konferensha na Kòrsou tokante adikshon di gaming. Webb: “Ora nos bolbe bèk nos tin e enkargo pa desaroyá un tratamentu di adikshon di gaming.” Lo informá komunidat tambe, e ta bisa. Asina mayornan ta haña konosementu di e síntomanan i ta mira ki ora esaki ta bai muchu leu.”

Workshop
James Sneek, direktor di telefon di mucha na Aruba, for di 2011 ta haña yamada tokante adikshon na gaming. “Mucha ta puntra: Mi ta sali skol un or i mei i mi ta bai sinta tras di mi computer i di repente kuat’or ta bati. Mi ta adiktá?” Pero tin mayor prekupá tambe ta yama, e ta bisa. “Nan ta konta ku ora nan yunan sali skol mésora nan ta bai nan kamber i no ta hasi nada otro ku online gaming.”

Na 2012 telefon di mucha a start e proyekto ‘protehá nos yunan online’ kaminda ta duna atenshon na adikshon di gaming i uso seif di internet. Awor ta ofresé e proyekto aki komo workshop pa asosiashon, skol, mayor i yu. Sneek: “Lo ta bunita si un instansha òf asosiashon pidi un workshop òf charla asina serka nos, promé ku nan mira problema.”