Portrèt: Jacqueline Hooftman

WILLEMSTAD – Resosialisashon no tin masha chèns pa resultá si ora laga un persona ku a sinta su kastigu liber, e no tin ni un kama, ni pan. Asina Norvin Martina (65), ku ta un pastor ousiliar di prizòn penshoná, ta bisa. Riba su mes inisiativa i sin sosten finansiero di gobièrnu e ta alohá i guia eksdetenido.

Un di nan ta Gustavo Nobrega, di 35 aña. E ta biba huntu ku su esposa i nan tres yunan serka Martina i su esposa aki na Kòrsou, despues ku a deten’ é na Schiphol komo mula i el a sinta su kastigu na Hulanda.

Martina a bishitá Gustavo den su sèl na e aeropuerto. “El a rogá ‘mi pa yuda su kasá i yunan”, Martina ta konta. “Finalmente mi no a mira niun otro solushon ku no ta di ofresé nan refugio mi mes.”

‘E abismo entre e prizòn i e sosiedat ta mucha grandi’ – Pastor ousiliar Martina

Dor di falta di sèn el a mete ku transporte di droga, Nobrega ta deklará. Ora el a kai será, kos a bira pió pa su famia.

“Ma pensa na pidi yudansa na Hulanda ora ku m’ a rekobrá mi libertat. Pasobra na Hulanda bo por akudí na diferente instansia pa bibienda, sosten finansiero i guia pa haña empleo. Na Kòrsou no tin e fasilidatnan ei. Pero mi tabata sinti falta di mi kasá i yunan. E pastor ousiliar a yuda nos konstruí un eksistensia nobo. Serka dje nos a haña un dak riba nos kabes i el a regla trabou pa nos.”

Gran nesesidat
Na Kòrsou e distansia entre e prizòn i e sosiedat ta muchu grandi, Martina ta konkluí. Tin hopi mester di un ‘doorgangshuis’ pa eksdetenidonan.”

Pastor ousiliar Norvin Martina

Akohida i guia no ta duna e garantia ku un hende lo keda riba e kaminda rekto, e ta rekonsé. “E mucha hòmber ku tabata biba serk’ amí, ker a bai serka su famia despues di dos luna. E tabata preokupá ku nan no tabatin kuminda. Entretantu e ta detené atrobe. Pero ku mayoria di e hòmber- i muhénan, ku mi a guia, kos ta bai bon si, sigur 60 porshento.a logra forma un bida nobo.

Éksodo pa Hulanda
Martina ta soña di akohida i guia pa eksdetenidonan na Kòrsou estilo Éxodus Nederland, e organisashon nashonal di mas grandi pa yudansa despues di detenshon. Ku 250 profeshonal i 1500 boluntario, Éxodus ta ofresé asistensia pa biba, akohida ora di krisis, lugá pa pasa dia i tambe oportunidat pa formashon i empleo den sinku region di e pais.

Un kolaboradó di Reclassering Curaçao ta konfirmá ku representantenan di Exodus Nederland tabata na Kòrsou algun aña pasá. E no por amplia riba e plannan ku tin, sin pèrmit di minister di Hustisia, Quincy Girigorie (PAR). No por a lokalisá minister Girigorie pa su komentario.

Urny Floran, kende ta e direktor di e prizòn, tampoko ke reakshoná sin pèrmit di e minister. Anteriormente Floran a indiká ku prizòn tin menos sèn pa resosialisashon: na 2017 a korta ku 5 mion florin for di e presupuesto. Mester ekonomisá e aña akí tambe.

Menos residivista, mas sèn
Un detenido ta kosta komunidat 300 heldu pa dia. Segun Martina lo por spar hopi si e kantidat di residivista baha. “Mayoria prisonero ta anhelá un bida normal ku un famia. Ora nan no haña un chèns p’ esei, kos por bai robes atrobe.”