Portrèt: Promé minister Pisas (m) i sekretario di estado Van Huffelen (r)

WILLEMSTAD – Ta manera Sekretario di Estado pa Relashonnan den Reino, Alexandra van Huffelen, ta riba e mésun liña ku Kòrsou si ta trata di bon akohida di esnan indokumentá na e isla, espesialmente venesolano. Organisashonnan di derecho humano ta keda krítiko i ta haña ku Hulanda no por ta satisfecho muchu lihé.

Despues di e bishita Van Huffelen a bisa ku Hulanda i Kòrsou tin un ‘interes komun’ pa mehorá e manera ku ta pone esnan indokumentá den detenshon. Su predesesor, Raymond Knops, na yanüari a para e sosten hulandes pa e renobashon di e kapasidatnan di akohida. Segun e Kòrsou a keda atras den e mehorashon di e akohida.

Rapòrt di Amnesty devastador
Promé minister Gilmar Pisas i Van Huffelen despues a indiká ku nan ta haña un bon akohida importante. Esakinan ta parse palabranan opvio, pero tòg e pronunsiamentu di Pisas ta remarkabel, pasobra Kòrsou no a reakshoná riba un rapòrt devastador di Amnesty International aña pasá. Durante un bishita na e isla desèmber di aña pasá e delegashon di Amnesty no por a traha un sita ku Pisas.

E rekonstrukshon di e kapasidatnan di akohida a haña hopi retraso, loke a pone ku Den Haag a stòp di manda sèn.

Retraso di e konstrukshon
Awor Pisas ta bisa ku durante di e bishita na Kòrsou di e organisashon e tabata malu i for di su ministerio no a regla un partner di kombersashon remplasante. El a rekonosé tambe ku e konstrukshon tabatin retraso. Pero segun e esaki ta e konsekuensha di problema ku entrega di material di konstrukshon i falta di personal.

Promé minister, ku ta minister di hustisia tambe, ta bisa ku e ta kontentu ku Amnesty ta bini atrobe na mart i ku sigur e lo bai sinta na mesa ku e organisashon. Tambe segun e Kòrsou a kuminsá ku algun rekomendashon ku Amnesty a hasi pa mehorá e akohida.

‘Nos ta spera di tende medida konkreto di Kòrsou’
-Dagmar Oudshoorn, direktor di Amnesty Hulanda

“Ta un paso positivo ku promé minister Pisas i sekretario di estado Van Huffelen huntu ta papia tokante mihó sirkunstansha den e baraknan di strañero”, Dagmar Oudshoorn, direktor di Amnesty Hulanda a bisa Ret Karibense. “Nos ta kontentu di tende ku señor Pisas a tuma medida konkreto kaba den e kuadro di nos rekomendashonnan.” Nos ta spera di tende durante di nos bishita kua medidanan konkreto gobièrnu di Kòrsou a tuma pa hasi algu na esaki.

Amnesty ta keda prekupá
Na mes momentu ainda Amnesty ta ‘prekupá pa e sirkunstanshanan inhumano i e prosedura di protekshon, ku hende kasi no tin akseso na dje i ku solamente ta pèrkurá pa insiguridat i rechaso’. Tambe e organisashon di derecho humano Human Rights Defense Curaçao (HRDC) ta reakshoná krítiko tokante e mensahenan positivo rònt di e baraknan di strañero.

E organisashon ta bisa ku e ta masha kontentu ku tantu di banda di gobièrnu di Kòrsou komo for di Hulanda, awor tin e disponibilidat pa mehorá e akohida di strañero.

‘Lástimamente e sekretario di estado no a bishitá e refugiadonan femenino’
-Human Rights Defense Curaçao

HRDC ta papia di un krísis di refugiado venesolano ku ta dura seis aña kaba. Ya tin lunanan kaba ku ta tene e refugiadonan femenino den e prizòn di hende muhé. Algu ku internashonalmente no por: refugiado i hende kondená mester keda den departamento diferente. Lástimamente e sekretario di estado no a bishitá e refugiadonan femenino.”

E baraknan nobo di strañero riba e tereno di prizòn ‘tras di waya di sumpiña, ku trali tur kaminda, i kaminda tin un régimen di prizòn’, HRDC ta yama ‘renobashon kosmétiko’. E ta bisa ku ampliashon di e fasilidatnan ‘ta keda mantené un robo di libertat inaseptabel, kaminda humiliashon, krueldat, abusu di poder i sirkunstanshanan no higiéniko ta keda kontinuá’.

Tambe ta duel HRDC ku Van Huffelen, no opstante un petishon urgente di e organisashon no tabatin tempu pa un kòmbersashon.

‘No por tin strañero mas riba tereno di prizòn’
E finansiamentu di Hulanda por ta diferente, mihó i mas efektivo, segun HDRC, i lo mester us’é pa konstruí un sentro di akohida mitar habrí. “Banda di esei mester bini un maneho di migrante transparente i hustu en general i di e maneho di atmishon en partikular.” Segun Iteke Witteveen, direktor di HRDC, sinembargo un promé paso importante ta pa no akomodá strañero riba un tereno di prizòn mas. “Esaki mester sosodé mas pronto posibel.”

Promé minister ta intérprete pa sekretario di estado

E sekretario di estado durante su bishita di trabou na Kòrsou, ku a dura di 10 te 13 di febrüari, huntu ku promé minister Gilmar Pisas a bishitá e akohida. El a mira e akohida aktual i e edifisionan nobo i a papia ku algun di e venesolanonan será eiden. Pisas a fungi komo intérprete pa e sekretario di estado hulandes.

Reportahe di Joëlle Jochems