E habitantenan di e bario di Jongbloed ta masha prekupá pa e estado di e kanalnan di drenahe i e roinan den nan bario. Awor ku e temporada di orkan a kuminsá i ku e pronóstiko ku lo por bira un temporada hopi pisá, nan miedu pa nan seguridat pa motibu di posibel inundashon ta krese. “E temporada di orkan a kuminsá atrobe i mirando e perspektivanan nos ta masha prekupá”, segun Merly Trappenberg, bosero di e habitantenan di bario.

E problemanan ku e roinan na Jongbloed ta eksistí for di aña 2010 kaba. E situashon asta ta asina serio ku un habitante, pa motibu ku e orkan tropikal Tomas a pasa e aña ei, a pèrdè su bida.

“For di e tempu ei ainda nada no a kambia na e situashon”, Trappenberg ta konta. “Mi ta pèrdè hopi soño pa motibu di esaki. Si bo no tin un pikòp, durante un inundashonnan bon mirá bo no por bai i bo mester warda mira e situashon na kas. Esei ta un perspektiva ku ta trese hopi miedu ku ta tene mi for di soño frekuentemente.”

Impakto di resort nobo
E konstrukshon di Hipique Residences na Jongbloedweg segun e habitantenan di e bario a hasi e asuntu mas pió ainda. E konstrukshon di e resort a kondusí na redukshon di e kanalnan mayó di drenahe (roi) den direkshon di Kabouterbos, loke a oumentá e chèns di inundashon.

“E resort nobo na Jongbloedweg a hasi e problema di e kanalnan di drenahe mas grandi i mas peligroso. E labadó ku mester a kondusí e awa pa pasa bou di kaya den direkshon di Kabouterbos promé tabatin un hanchura di kuater meter, awor e hanchura apénas ta dos meter”, segun Trappenberg.

Blokeo i inundashon
Durante áwaseru pisá e kanalnan di drenage ta lastra tera, palu i otro sushi, loke ta kousa blokeo i inundashon den diferente parti di e bario. Pesei ta importante pa limpia e roinan na tempu pa e awa haña e espasio pa sigui laba bon. “Ora e forsa di awa lastra tur loke e topa riba kaminda den roi, e bokanan di e kanalnan ta blòkia i e awa ta laba drenta den e bario.”

Asina kas i kaya ta yena ku awa. “Tin peliger di morto pasobra bo no ta mira mas unda e kaminda ta kuminsá i kaba. Promé ku bo sa ata bo a kore baha kaminda drenta un kanal di desagwe ku den e bario aki ta keda na e bandanan di e kaminda.”

Yamamentu pa akshon
E habitantenan di Jongbloed ta hasi un yamamentu urgente na gobièrnu pa porfin tuma akshon i drecha e kanalnan di desagwe. Nan ta enfatisá e nesesidat pa oumentá e kapasidat di transportashon di awa i tuma medida preventivo pa evitá futuro inundashon. “Nos ta pidi gobièrnu urgentemente pa kuminsá ku e trabou ku ta aliviá e kanalnan di desagwe den e bario”, asina ta tende den bario.

Kambio di klima i riesgo di futuro
Ku e konsekuensianan di kambio di klima ku ta oumentá ta mas i mas importante pa ta prepará pa sirkunstansia di wer ekstremo. E habitantenan di Jongbloed ta realisá esaki i ta keda insistí riba solushon rápido i efektivo.

“Nos tur ta konsiente di e konsekuensianan di kambio di klima. Den pasado nos mes tambe a yega di kolekta sèn komo bario pa nos mes limpia e roinan numa antó. Pero esaki no tabata permití, nos no tabatin mester di un pèrmit p’esaki.”

E habitantenan di e bario despues di dieskuater aña a desesperá. “Kiko mester sosodé pa porfin gobièrnu tuma akshon?”

Reakshon di DOW
Segun Sherwin Josepha, ingeniero tékniko sivil na obra públiko, gobièrnu ta bon na altura di e situashon na Jongbloed: “Nos ta na altura di e situashon i nos ta trahando pa solushoná e problema di e drenage. Nos ta trahando riba un plan pa remplasá e labadónan na Jongbloed ku brùg pa asina e awa por kore liber.”Segun e ingeniero sivil tékniko e resòrt nobo no tin influensia riba e nivel di awa den e bario.

“E problema ta na Kabouterbos. Mi no sa ken a hasi esaki, pero a hasi e lugá di parker mas haltu ku diabas i aktualmente esei ta kousa ku e awa no por sigui kore”, Josepha ta konta. “Pesei den Kabouterbos nos a hasi diferente kanal mas hundu i mas hanchu.”

Segun Josepha tin vários problema den e bario. “Den áreanan mas haltu a remplasá òf dèmpel hopi sistema di dam sin konosementu di e instanshanan i a traha kas ei. Pesei e áreanan ku ántes tabata tene e awa, awor no ta tene e awa mas loke ta pone ku hopi mas awa ta laba bai e áreanan ku ta keda mas abou. Pa trata ku esaki awor nos ta limpia e roinan dos bia pa aña en bes di un bia pa aña.”

Esaki ta sosodé na e lunanan di yüni ku yüli. “E lunanan binidero nos ta bai kuminsá ku e limpiesa di e roinan. Esei ta e solushon di término kòrtiku. I e proyekto di e brùgnan ei ta pa e término largu. Aktualmente nos ta trahando riba e diseño i e mester bai planifikashon. Nos lo apliká esei poko poko den
fase.”