Portrèt: Kim Hendriksen

WILLEMSTAD – Anualmente Kòrsou ta importá pa miónes na bèrdura i fruta di eksterior, miéntras segun e sektor agráriko lokal por planta normalmente na e isla. Solamente gobièrnu mester invertí sí, Harold Schoop, bosero di e Asosiashon Koperativo Agráriko (A.K.V.), ta bisa.

“Segun e Ofisina Sentral di Estadístika Kòrsou (CBSC) anualmente Kòrsou ta importá rònt di 4 mion florin (mas o ménos 2 mion euro) na bèrdura i fruta for di eksterior. Un tres porshento di e merkado total ta produsí lokalmente.

No tin maneho

“Awa ta un di e motibunan di mas grandi pakiko agrikultura na Kòrsou no tin derecho di eksistensia. Pa falta di un maneho di agrikultura aktualmente ta konstruí kas riba diferente tereno ku di naturalesa tin hopi awa, en bes di pone esakinan disponibel pa e sektor agrario”, Schoop ta konta.

Banda di esaki segun Schoop falta vishon pa loke ta maneho di awa. A konstruí e isla asina ku tur áwaseru ku kai ta bai laman mas lihé posibel. “Piká, mester fangu e awa aki pa e sektor agrario.”

No tin indeksashon aktual di preis

Banda di awa tambe e tarifanan ku e kunukeronan por pidi pa nan produktonan ta un problema. For di siglo pasá no a indeksá e preisnan aki mas. Na 1984 i 1986 ta delaster bia ku a stipulá preis di bestia pa kria pa lei. Pa bèrdura a stipulá e preisnan aki pa delaster bia na 1997.

Na otro pais ta eksistí e mésun problema ku kompania den sektor agrario apénas por bende nan produktonan ku ganashi. P’esei hopi kompania ta risibí supsidio di gobièrnu p’esaki, pero esaki tampoko Kòrsou no konosé. “Ademas nos no por sigurá nos kosecha kontra bientu, inundashon i/òf pèrdida pa motibu di sekura. Esaki no ta eksistí na e islanan miéntras ku na Hulanda esaki ta asta obligatorio”, segun Schoop.

Posibilidat pa krese
Tambe e sektor agrario mester organisá su mes mihó segun Schoop. “Hopi hende den nos sektor no ta traha na un manera organisá. Hopi di nan falta un vishon di término largu. Esei ta lástima pasobra agrikultura ta un sektor ku masha hopi potenshal.”

Segun e bosero aktualmente tin 1500 hende ta traha direktamente òf indirektamente den e sektor agrario. “Si nos lo a laga e sektor agrario krese di 3 porshento produkshon lokal pa por ehèmpel 25 porshento, esei ke men ku un 7000 hende lo por traha direktamente òf indirektamente den e sektor agrario. Esaki lo hasi agrikultura un di e sektornan di mas grandi di nos isla.”

Protokòl nobo pa agrikultura
Segun e minister kurasoleño Giselle McWilliam di Ministerio di Asuntunan Ekonómiko (MEO) último tempu a pone paso importante riba tereno di agrikultura. “Awe (20 di mei, red.) nos ta firma un akuerdo ku agrikultor por haña awa na un preis redusí”, e minister ta konta.

E desaroyo aki segun Schoop ta bini komo un sorpresa total. Otro agrikultor tambe ta bisa ku nan no a tende ainda di e plannan aki. Segun Suzy Camelia-Römer e awa na preis redusí ta bini disponibel pa tur agrikultor komersial. Ken ta kai bou di agrikultor komersial aktualmente no ta konosí ainda.