Sentenares di víktima di ‘Toeslagenaffaire’ a hui pa Kòrsou: ‘Bou di kapa di ‘vakashon’

Portrèt: QuiJair Wever

– SERVISIO PA SOSTEN FINANSIERO TA BUSKA KONTAKTO, PERO HOPI HENDE A DISPARSÉ –

Dia Erica Wever a bini Kòrsou den 2008 pa vakashon ku su yunan, e muchanan a bin komprondé ku no tabata niun vakashon, sino mudansa. “Mi a hui. Tur loke mi a konstruí na Hulanda, a kai den otro pa motibu di e ‘Toeslagenaffaire’,” e ta konta. “Nos a sali bou di e kapa di vakashon, pero nunka mas nos a regresá.”

E ‘Toeslagenaffaire’ a kuminsá rondó di 2005 i ta trata di miles di mayor ku e Servisio di Impuesto hulandes a kategorisá inhustamente komo estafadó. E mayoria grandi di e mayornan akí ta prosedente di migrashon, i segun Wever un 70 porshento ta di desendensia karibense. Nan mester a paga sosten pa pago di akohida pa mucha bèk, hopi biaha vários dies mil euro. Den kaso di Wever tabata trata di mas ku 40.000 euro. Komo mama soltero di tres mucha yòn, e no tabata kapas pa paga esei. “Nos no por a hala rosea mas na Hulanda.”

Erica Wever. Potrètnan QuiJair Wever

“Ta despues di e kartanan ei, e desaster a kuminsá di bèrdè mes,” e ta konta. “E Servisio di Impuesto a pone beslag riba tur kos: yudansa ku mi tabata haña pa kubri gastunan di entre otro hür i kuido, i loke mi mester a haña bèk di impuesto. Mi no tabata sobra nada. A retené tur loke mi tabatin derecho riba dje.”

Wever tabatin un fundashon, e tabata miembro pa konseho di Amsterdam Centrum pa partido SP, e tabata aktivo sosialmente i e tabatin un bon bida formá na Hulanda. Tòg, riba un dia, e no a mira un salida mas. Obligá el a hañ’é ta regeresá su tera natal, kaminda e no a biba for di su di seis aña di edat. Wever: “Tabata un huida, inspirá pa desesperashon. Nan a konsiderá mi un estafadó, mientras mi no a hasi nada robes.”

‘Nan no a disparsé: nan a pèrdè speransa’
Resientemente e Servisio pa Sosten Finansiero (Dienst Toeslagen), ku ta forma parti di e Servisio di Impuesto di e ministerio di Finansas hulandes, a kuminsá un búskeda pa e grupo: hende ku un tempu a mèldu nan mes komo víktima di e skandal di sosten finansiero, pero di kende nan no a tende nada mas ‘despues di múltiple intento via pòst, telefòn òf e-mail.’ Ta buskando e hendenan akí na Kòrsou tambe.

Segun Karima Ouadid, e mes un víktima tambe, no por haña hopi hende pasobra nan no ta riska mèldu nan mes. Ouadid ta biba na Alemania i ta boga pa e víktimanan ku ta biba pafó di Hulanda. Poko dia ei el a bini Kòrsou huntu ku un delegashon di amtenar di e munisipio Arnhem. Durante e bishita ei nan a papia ku víktimanan lokal, gobièrnu i organisashonnan sosial. “E hendenan ei no a disparsé, nan a pèrdè speransa. Nan a mèldu nan mes un tempu, pero nunka mas nan a tende algu.”

Mas ku shen víktima na Kòrsou
Entretantu tin sigur vários shen víktima rekonosé ta biba na Kòrsou. “Anto eseinan ta solamente esunnan ku kua realmente nos ta den kontakto. Probablemente e grupo total ta mas grandi,” e ta bisa. Un parti di nan a uni den gruponan di kompañero di e desaster akí, i ta bini huntu regularmente na konferensia- i tayernan.

Wever a lanta fundashon Minority, ku ta esforsá su mes pa víktimanan karibense di e ‘Toeslagenaffaire’. Nan ta organisá enkuentro, ofresé sosten emoshonal, kompartí informashon, i ta purba haña sosten serka gobièrnunan lokal.

Otro regla, ménos derecho
Tantu Wever komo Ouadid ta enfatisá ku, kompará ku esunnan na Hulanda, ainda tin diferensia den e trato pa víktimanan ku ta biba pafó di Hulanda, manera den e parti karibense di e Reino. “Formalmente nos tin e mesun derechonan ku e víktimanan na Hulanda tin, pero den práktika nos ta haña ménos sosten,” Wever ta bisa. Asina ta ku mayornan na Kòrsou mester warda riba rekonosementu promé ku nan haña yudansa, mientras ku na Hulanda hopi biaha e yudansa ta kuminsá kore durante e proseso kaba.

Yamada na gobièrnu
E muhenan ta spera ku mas hende lo mèldu nan mes, i ku gobièrnu – lokal i na Hulanda – lo asumí nan responsabilidat. “Nos ta hasi un yamada na e Servisio pa Sosten Finansiero pa no buska via aviso so, pero pa tuma kontakto ku e komunidatnan di kompañeronan di e desaster akí, aki,” Ouadid ta bisa, “i nos ta pidi e gobièrnu di Kòrsou pa kue nan ròl tene.”

“Loke mi a ripará durante nos bishita ta, ku riba e isla apenas tin hende ku ta realisá nan mes ta kiko ta hungando. Asta organisashonnan ku ta aktivo riba tereno sosial tabata flabbergasted. No ta papia riba esaki, simplemente pasobra no tabata na altura. Awor nan ke bai dediká atenshon berdadero na e asuntu akí.”

Servisio pa Sosten Finansiero no a reakshoná ainda
Ret Karibense a pidi e Servisio pa sosten Finansiero pa un reakshon riba e preokupashonnan di e víktimanan karibense di e ‘Toeslagenaffaire’. Na momentu ku ta skirbi e artíkulo akí, no tabatin kontesta ainda.