Es ku kuminsá papia di e pasado kolonial i di sklabitut, mester papia di pobresa tambe, èks minister Omayra Leeflang (Enseñansa, Siensia, Kultura i Deporte) ta haña. “Ainda tin sklabitut: un pobresa humiante ku ta Reina na Kòrsou.”

Leeflang regularmente ta papia ku hóben, awor ku komo penshonado e ta organisá proyekto di arte. “Ta relato horibel ku mi ta tende”, e èks minister ta konta. E ta prekupá pa e bida di tiner na e isla. Espesialmente mucha muhé tiner ku segun Leeflang pa motibu di nan situashon di pobresa hende hòmber ta abusá di nan seksualmente, a kambio di kuminda.

For di edat di diestres aña e tin un relashon

“Mi tin kontakto ku un mucha muhé ku for di su diestres aña di edat tin un relashon ku un hòmber di 24 aña”, Leeflang ta konta. “Esaki ta pedofilia. Niun hende no ta realisá esaki!” E tambe ta bisa mi: esaki ta e úniko manera ku mi por kome.”

‘Ta kria nos yunan pa keda katibu’

“Bo ta mira kon ta akseptá esaki, bou di supervishon di su mama kende tambe ku relashon ku diferente hòmber ta haña kuminda pa su yunan chikí. Esaki no ta normal. I loke ta e di mas pió: e no ta e úniko kaso”, e ta bisa.

“Hopi bia ta kria nos yunan pa keda katibu. E sklabitut di ta dependiente di hòmber mas grandi hopi bia ta nan úniko skapatorio.”

‘Ta sera wowo pa pobresa’
“Lanta den pobresa aki na Kòrsou ta un fièrnu pa hopi hóben.”, Leeflang ta mira. E tin hopi mas ehèmpel di loke e ta tende di e hóbennan. Loke e ta ripará e último añanan ta dos kos: E relatonan ta ‘horibel’ i ‘nan no ta úniko’.

Omayra Leeflang

“Un mucha hòmber ku mi a papia kuné, na edat di nuebe aña tabata ta testigu di e asesinato di su ruman hòmber, pasobra nan tata tabata miembro di un guèn. Awor, na edat di diesocho aña el a kaba di eksperensia un otro asesinato. Kon e mucha hòmber aki un dia por superá esaki?”, segun Leeflang. “Komo reakshon e mucha hòmber aki ta sera su mes den kas. Again, despues di tur e tiroteonan na kas di famia: e no ta e úniko.

“Kon bo ta skapa di un pasado kolonial i e pobresa ku ta keda usuriá? Esei ta e pregunta ku nos mester hasi na nos mes”, Leeflang ta haña. “Bon mirá, si mi wak henter komunidat, ta un konklushon so ta posibel: ta sera wowo pa e pobresa. Entretantu pues tin un grupo di nos hendenan ku ta den sklabitut.”

“Papia di pobresa ora bo papia di e pasado di sklabitut’
Na kaminda pa e despensa ku gabinete ta bai pidi pa e pasado di sklabitut hulandes, e èks minister ta boga pa un diálogo – na Kòrsou í na nivel di Reino – tokante e trato di pobresa na e isla,

‘Si nos no hasi esaki awor, e situashon ta bira inmanehabel’

“Mi punto ta: nos a sali for di e pasado di sklabitut i kolonialismo ei. Ta masha bunita ku nos ta duna mas atenshon na esaki , pasobra e prosesamentu di esaki mester sosodé na un manera digno. Na mes momentu, nos mester manehá e pobresa tambe si nos ta papia di sklabitut. Si nos no hasi esaki awor, e situashon ta bira inmanehabel.”

Amor pa bo mes pa medio di arte
Entretantu via e fundashon Podiumkunsten (arte di podio) e ta trata di duna perspektiva na ‘hóben ku tiki oportunidat’, e ta konta. “Bo ta haña konfiansa den bo mes i amor pa bo mes ora bo traha na arte. Mi ta mira kiko e ta hasi ku hóben, e ta liberá nan pasobra nan ta haña e forsa positivo den nan mes.”

”Asina a lo ménos mi por hasi algu pa esnan ku ta serka di mi, pero esaki ainda ta masha tiki. E konfrontashon aki ta asina…” E ta kai den un silensio. “Mi no por haña palabra p’e.”

Si un bia bo a yuda hende ku aki na Kòrsou ta den pobresa i si bo a tende e relatonan personal… Esaki ta hasi bo histériko”, Leeflang ta bisa. “Bo ta bai drumi kuné i bo ta lanta kuné.”

Despensa porfin

Gabinete ta bai pidi despensa pa e pasado di sklabitut hulandes. Tambe ta saka 200 mion euro pa un fondo. Di esaki ta paga proyekto pa oumentá e konsiensia di e pasado di sklabitut.
Tambe lo bini un museo di sklabitut, pa kua gabinete ta saka 27 mion euro. Ki dia lo pidi despensa esei no ta kla ainda.