Portrèt: MHC

Na Boneiru tin oumento di personanan ku ta sufri di un malesa mental. Segun datonan di Mental Health Caribbean (MHC), e organisashon ku ta ofresé tratamentu pa problemanan sikológiko i sikiátriko, kada kuartal tin 40 persona ku ta apliká pa risibí tratamentu. E oumento aki tin di aber ku entre otro kresementu di e poblashon di Boneiru i problemanan sosial ku a eskalá.

“Tin mas problema sosial konsekuensia di por ehèmpel pobresa. Tambe tin mas konsientisashon tokante salu mental i posiblemente e drèmpel pa yega serka nos ta abou”, bosero di MHC ta splika.

E departamento di Poli Sikiátriko riba e isla ta nota un kresementu grandi di kantidat di pashènt. E problema sikiátriko tambe a bira mas kompleho, ku un averahe di 400 pashènt den kuido mental.

Nina den Heyer e diputado enkargá ku salubridat públiko ta na altura di e oumento aki. E ta splika ku algun aña pasá, MHC ya a bati bèl tokante e oumento aki. “Nan a indiká ku un kantidat kresiente di e klientenan registrá ta benefisiá sí nan risibí atenshon preventivo i kuido di promé liña. Esaki ta e motibu ku a lanta Sentro Akseso. Pa aliviá e preshon riba kuido den di dos i di tres liña”, e ta bisa.

Den Heyer ta enfoká pa ofresé un pakete mas amplio di medidanan preventivo,, “Nos meta ta pa evitá ku problemanan sosial ta kondusí na problemanan di salú mental.”

Mester warda riba tratamentu

E oumento aki ta sòru tambe pa un lista di espera. Lógikamente esaki tambe tin su konsekuensia, na momentu ku un pashènt mester warda pa risibí tratamentu. “E trayektonan di tratamentu por dura mas ku un aña i mei. Esaki ta hasi fèrfelu pa averiguá i konstatá e lista di espera.”

Mester tene kuenta, na momentu ku tin urgensia, pues den kasonan di krísis mesora e persona ta risibí tratamentu. Esaki tin su influensia riba e lista di espera.

Sí, ta un echo na e momentu aki personanan ku mester risibí tratamentu sikológiko òf sikiátriko, mester warda un tempu. Mas di loke e norma ta indiká. Na Hulanda a palabrá un norma pa tempu di espera den kuido.

E ‘Treeknorm’ aki ta indiká ku momentu un persona apliká pa kuido i hasi e ‘intake’ no por surpasá 4 siman. Di e ‘intake’ pa risibí e tratamentu ta 10 siman. E departamento di Poli Sikiátriko aki no ta kumpli ku e norma, mirando e oumento grandi di pashènt.

Lista di espera

Sinembargo ménos ku mitar (41) di e personanan riba lista di espera ta warda mas ku loke e norma ta indiká. Pues ta trahando pa mitigá e kantidat di personanan ku ta warda pa risibí yudansa.

Riba un eskala mas grandi, por bisa ku e listanan di espera den kuido di salubridat mental ta relashoná ku loke a bai robes den e invershonnan den desaroyo di kuido na Boneiru. “E ‘cure’ , manera kuido médiko spesialisá a desaroyá promé ku ‘care’, entre otro trabou sosial, guia i yudansa pa debe”, segun MHC.

Esaki ta pone ku problemanan sosial ku no a haña e debido atenshon, finalmente a empeorá i e persona a resultá serka MHC.